Sinh thời, Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn dành sự quan tâm đặc biệt đối với sự nghiệp xây dựng Đảng bộ, chính quyền, nhất là giáo dục và rèn luyện đội ngũ cán bộ, công chức thủ đô. Dự Hội nghị cán bộ toàn Đảng bộ Hà Nội ngày 25-4-1959, Người yêu cầu: Mỗi cán bộ, đảng viên, đoàn viên thanh niên lao động phải có đạo đức cách mạng, phải thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, phải lấy phê bình và tự phê bình mà tiêu diệt chủ nghĩa cá nhân và bồi dưỡng chủ nghĩa tập thể…. Bởi theo Người: “Các cơ quan của Chính phủ từ toàn quốc cho đến các làng, đều là công bộc của dân, nghĩa là để gánh việc chung cho dân...” (Thư gửi Ủy ban nhân dân các kỳ, tỉnh, huyện và làng, ngày 17-10-1945)

Từ trái sang: Bác Hồ thăm và trò chuyện với cán bộ và Nhân dân Hợp tác xã Phú Diễn, huyện Từ Liêm (phường Phú Diễn, quận Bắc Từ Liêm) ngày 31-01-1965. * Bác thăm một lớp học bình dân học vụ của người dân khu lao động Lương Yên, Hà Nội ngày 27-5-1956. *Chủ tịch Hồ Chí Minh thăm và tát nước chống hạn cùng nông dân xã Đại Thanh, Hà Đông (nay là Hà Nội) ngày 12-1-1958. Ảnh: TTXVN, quochoi.vn

Vì thế, công chức phải đem tất cả sức lực và tâm trí, theo đúng đường lối của Chính phủ và nhằm lợi ích của nhân dân mà làm việc. Công chức phải phục vụ nhân dân, trung thành với Chính phủ, tôn trọng kỷ luật, có tinh thần trách nhiệm và tránh làm những việc có hại đến thanh danh công chức hay đến sự hoạt động của bộ máy Nhà nước. Trung thành với Tổ quốc, tận tụy phục vụ nhân dân là điều cốt lõi trong văn hóa công vụ. Trong văn hóa công vụ, người công chức phải ý thức được trách nhiệm vẻ vang của mình là “đầy tớ” của dân, gánh vác sứ mệnh cao cả là phục vụ nhân dân: “Từ Chủ tịch Chính phủ cho đến người chạy giấy, người quét dọn trong một cơ quan nhỏ, đều là những người ăn lương của dân, làm việc cho dân”. Muốn vậy, người cán bộ phải tận tụy phục vụ nhân dân chứ không phải “một nửa phục vụ nhân dân, một nửa lại suy tỵ, như thế là chưa toàn tâm, toàn lực, là chưa xứng đáng tư cách của người đảng viên”. Theo Người, những người trong công sở phải lấy chữ Liêm làm đầu, vì vậy khi thi hành công vụ, phải đặt những chuẩn mực đạo đức lên hàng đầu, đó là “trung với nước, hiếu với dân”, “cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”.

Thấm nhuần lời dạy của Người, tinh thần kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, hiệu lực, hiệu quả trong thi hành công vụ luôn được quán triệt thực hiện nghiêm túc trong hệ thống chính trị các cấp từ thành phố xuống cơ sở.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Hà Minh Hải, Hà Nội có mục tiêu lấy người dân làm trung tâm, chủ thể để xây dựng chủ trương chính sách, sự hài lòng của người dân là sản phẩm cuối cùng của cải cách hành chính. Thực hiện các nhiệm vụ với 3 nguyên tắc: Thượng tôn pháp luật, luôn luôn lắng nghe, thái độ phục vụ; cùng 6 phấn đấu: Nhận thức đầy đủ, tầm nhìn dài hạn, tư duy sáng tạo, giải pháp thông minh, hành động quyết liệt, sản phẩm cụ thể.

Điểm dễ nhận thấy của tinh thần quyết liệt này thể hiện ngay ở việc lựa chọn chủ đề năm của thành phố Hà Nội. Theo đó, năm 2017, thành phố lựa chọn chủ đề là “Năm kỷ cương hành chính”; năm 2018, 2019 là “Nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của hệ thống chính trị”. Tiếp đó, liên tục từ năm 2020 đến nay, sự chuyển biến mạnh mẽ và tăng cường thực hiện kỷ luật, kỷ cương hành chính, ý thức, trách nhiệm, chất lượng phục vụ nhân dân và doanh nghiệp của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động được gắn chặt với chủ đề: “Kỷ cương, trách nhiệm, hành động, sáng tạo, phát triển”. UBND thành phố cũng ban hành một loạt Quyết định về đạo đức công vụ, như: “Quy tắc ứng xử của cán bộ, công chức, viên chức, người lao động trong các cơ quan thuộc thành phố Hà Nội”, “Quy tắc ứng xử nơi công cộng trên địa bàn thành phố Hà Nội”…, qua đó góp phần nâng cao tinh thần trách nhiệm, đạo đức công vụ của đội ngũ này cùng chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp; đồng thời kịp thời phát hiện, ngăn ngừa các hành vi quan liêu, tham nhũng, tiêu cực… Nhiều địa phương đã chủ động, sáng tạo áp dụng những giải pháp, mô hình cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân; lồng ghép các nội dung về đạo đức công vụ với xây dựng văn hóa công sở, sinh hoạt Đảng, các cuộc giao ban, hội họp, các lớp bồi dưỡng, tập huấn, tuyên truyền trên hệ thống thông tin nội bộ…

Lãnh đạo thành phố Hà Nội cùng người dân khắc phục hậu quả của cơn bão số 3 đầu tháng 9 vừa qua. Ảnh: Thành ủy Hà Nội

Đặc biệt, theo thông tin từ Sở Nội vụ thành phố, từ năm 2019, UBND thành phố đã ban hành Kế hoạch thực hiện Đề án Văn hóa công vụ của Chính phủ, nhiều nhiệm vụ trọng tâm đã đạt những kết quả đáng mừng như: Các quy định liên quan tới văn hóa công vụ trong phạm vi thẩm quyền từng bước được hoàn thiện; đẩy mạnh tuyên truyền, nâng cao nhận thức và bồi dưỡng cho cán bộ, công chức, viên chức về văn hóa công vụ; các quy định về văn hóa công vụ được thực hiện nghiêm túc, góp phần tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính, nâng cao hiệu lực, hiệu quả của nền công vụ.

Thành phố cũng phát động phong trào “Cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở giai đoạn 2019-2025”; xây dựng mô hình mỗi cơ quan, công sở, trường học là một địa chỉ văn hóa. Kịp thời tuyên truyền nhân rộng, lan tỏa những tấm gương điển hình tiên tiến về đạo đức công vụ; siết chặt kỷ cương, kỷ luật hành chính; tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực thi công vụ và thực hiện các bộ quy tắc ứng xử trong các sở, ngành, quận, huyện, thị xã.

Sáng 27-11-2024, Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội về kết quả công tác xây dựng Đảng, phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh năm 2024, phương hướng năm 2025.

Để tiếp tục nâng cao chất lượng phục vụ nhân dân, quyết tâm đổi mới, sắp xếp, tinh gọn bộ máy, Hà Nội là địa phương đi đầu cả nước phê duyệt Bản mô tả công việc và Khung năng lực vị trí việc làm trong toàn bộ các cơ quan hành chính thuộc UBND quận, huyện, thị xã trên địa bàn. Qua đó, góp phần nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động về tầm quan trọng của việc xây dựng nền hành chính chuyên nghiệp, phục vụ nhân dân, giúp họ thấy rõ vị trí, vai trò, trách nhiệm của mình để không ngừng rèn luyện, nâng cao đạo đức công vụ.

Cùng với đó, công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cũng được quan tâm triển khai theo Đề án “Nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thành phố Hà Nội giai đoạn 2016-2020” và kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng hằng năm gắn với bồi dưỡng kiến thức chuyên môn theo vị trí việc làm. Đối với đội ngũ cán bộ cơ sở, thành phố đã xây dựng và thực hiện hiệu quả kế hoạch về đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý đối với cán bộ là Chủ tịch, Phó chủ tịch Ủy ban nhân dân xã, phường, thị trấn, trưởng phòng, phó phòng chuyên môn trực thuộc các sở, ủy ban nhân dân cấp huyện. Theo TS Nguyễn Thị Huệ, Trường Đại học Văn hóa Hà Nội: Hà Nội đã xây dựng được một đội ngũ công chức, viên chức thực hiện văn hóa lãnh đạo, quản lý ở các cấp các ngành tương đối toàn diện, đồng bộ. Họ là lực lượng có năng lực và có kinh nghiệm trong việc lãnh đạo, tổ chức xây dựng phát triển kinh tế, xã hội, văn hóa, an ninh, quốc phòng và được nhân dân tín nhiệm, có khả năng đáp ứng yêu cầu quản trị Thủ đô Văn hiến - Văn minh - Hiện đại.

Những năm qua, môi trường đầu tư kinh doanh được cải thiện; hạ tầng kinh tế, xã hội được nâng cao; văn hoá, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, chăm sóc và bảo vệ sức khoẻ nhân dân, công tác bảo đảm an sinh xã hội, tạo việc làm, giảm nghèo bền vững; vai trò, vị thế, uy tín của Thủ đô ngày càng được nâng cao ở cả trong nước và quốc tế… Những thành tựu đó có đóng góp rất lớn từ những nỗ lực cải cách hành chính, tinh thần tận tụy phục vụ của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức thành phố.

Hòa mình vào dòng chảy phát triển của đất nước, Hà Nội đang vươn mình phát triển mạnh mẽ với nhiều đô thị mới và giao thông hiện đại. Ảnh: TTXVN

Bên cạnh những kết quả đạt được, vấn đề kỷ cương, kỷ luật, trách nhiệm trong giải quyết công việc vẫn còn những tồn tại, hạn chế, mà Thành ủy Hà Nội cũng thẳng thắn chỉ ra là: Buông lỏng, né tránh, đùn đẩy công việc được giao, biểu hiện tâm lý “bàn lùi”, không làm thì không sai, sợ sai, sợ trách nhiệm; tham mưu không rõ quan điểm, “lòng vòng”, đùn đẩy công việc, “quyền anh, quyền tôi”, cơ chế “xin-cho”…

Biển nội dung yêu cầu cán bộ, công chức cơ quan thực hiện tại bộ phận một cửa, UBND xã Phú Cát, huyện Quốc Oai, Hà Nội

Đây đều là những biểu hiện cá biệt, nhưng cũng cần có giải pháp chấn chỉnh, xử lý kịp thời. Ngày 7-8-2023, Ban Thường vụ Thành ủy đã ban hành Chỉ thị số 24-CT/TU về việc tăng cường kỷ cương, kỷ luật và trách nhiệm giải quyết công việc trong hệ thống chính trị thành phố Hà Nội. 25 biểu hiện vi phạm kỷ cương, kỷ luật đã được nhận diện, phòng, chống "từ sớm, từ xa", bước đầu đạt kết quả tích cực.

Bí thư Huyện ủy Thanh Oai Bùi Hoàng Phan cho biết, Thường trực Huyện ủy yêu cầu cán bộ, nhất là những vị trí chủ chốt phải vào cuộc với tinh thần quyết liệt, trách nhiệm hơn. Thực tế, có những đồng chí ở địa phương sau thời gian được giao không hoàn thành tốt nhiệm vụ đã chủ động viết đơn xin nghỉ công tác. Mặt khác, huyện tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính, nâng cao tinh thần trách nhiệm của cán bộ, công chức trong thực thi công vụ. Bên cạnh đó, tất cả cơ quan, đơn vị hành chính từ cấp huyện đến cấp xã triển khai sử dụng các phần mềm quản lý, điều hành, tác nghiệp tạo không gian làm việc linh hoạt, nhanh gọn, tiết kiệm thời gian, chi phí cho công dân và tổ chức; đồng thời nâng cao hiệu quả trong công tác lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện nhiệm vụ của đội ngũ cán bộ, công chức.

Người dân đến làm thủ tục hành chính tại bộ phận một cửa ở các địa phương trên địa bàn thành phố Hà Nội.

Huyện Phú Xuyên cũng coi việc thực hiện Chỉ thị số 24 là nhiệm vụ quan trọng hàng đầu và là giải pháp quan trọng để tạo thêm sức bật mới cho địa phương. Ủy ban nhân dân huyện đã chỉ đạo thực hiện xử lý kỷ luật nghiêm, kịp thời nhiều cán bộ, công chức vi phạm đạo đức công vụ với tinh thần nghiêm minh, kịp thời, không bao che, không có vùng cấm. Năm 2023, Huyện ủy đã tiến hành kỷ luật 7 trường hợp để xảy ra tình trạng vi phạm công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng. Hai đồng chí Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã đã bị điều chuyển công tác vì đã không thực hiện tốt chức trách, nhiệm vụ được giao. Từ những kết quả bước đầu, Trưởng ban Tổ chức Huyện ủy Lê Thanh Hải khẳng định, huyện Phú Xuyên sẽ tiếp tục đẩy mạnh hơn nữa việc thực hiện Chỉ thị số 24, kiên quyết, kịp thời thay thế, điều chuyển cán bộ, công chức, viên chức, nhất là người đứng đầu không đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ, năng lực yếu, chưa chấp hành nghiêm sự chỉ đạo, điều hành của cấp trên, vi phạm kỷ cương, kỷ luật và trách nhiệm giải quyết công việc, không chờ hết nhiệm kỳ, hết thời hạn bổ nhiệm, đến tuổi nghỉ hưu. Các hành vi nhũng nhiễu, gây phiền hà, tiêu cực và vi phạm khác cũng sẽ bị xử lý nghiêm.

Phát biểu sau khi được bầu giữ chức Chủ tịch UBND TP Hà Nội nhiệm kỳ 2021-2026, đồng chí Trần Sỹ Thanh đã nhấn mạnh một loạt yêu cầu đối với hệ thống chính quyền thành phố như: Đẩy mạnh cải cách hành chính, tăng cường phân cấp, ủy quyền, tạo bước chuyển mạnh về kỷ luật, kỷ cương, ý thức trách nhiệm, chất lượng phục vụ nhân dân của đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức từ thành phố đến cơ sở; tổ chức phân công, phân nhiệm rõ ràng; kiểm tra, khen thưởng và kỷ luật nghiêm minh. Kiên quyết loại bỏ những cán bộ, công chức có hành vi tiêu cực, vô cảm, nhũng nhiễu trong thực thi công vụ.

Xây dựng văn hóa, đạo đức công vụ cũng là một trong những giải pháp được đề cập trong Nghị quyết số 15-NQ/TW của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045”. Đất nước đang đứng trước ngưỡng cửa kỷ nguyên mới – kỷ nguyên vươn mình của dân tộc. Thủ đô Hà Nội với những điểm tựa quan trọng: Nghị quyết số 15 của Bộ Chính trị - điểm tựa về chính trị; Hiến pháp và Luật Thủ đô – điểm tựa về pháp lý, đặc biệt điểm tựa tinh thần, nguồn lực vật chất to lớn bởi truyền thống hào hùng, lòng dân hướng tới một Thủ đô lương tri và phẩm giá … Xây dựng và nâng cao đạo đức công vụ chính là yếu tố bảo đảm góp phần để Hà Nội cùng cả nước, cả nước cùng Hà Nội thực hiện thành công các mục tiêu vươn mình, tiến nhanh, tiến cùng thời đại, sẽ được chúng tôi đề cập ở những phần tiếp theo của loạt bài này.

(còn nữa)

Hà Nội đã và đang nỗ lực hết mình để phát huy tối đa những tiềm năng vốn có, phát triển xứng tầm với vai trò, vị thế của Thủ đô. Ảnh: TTXVN