Như đã đề cập ở các bài trước, hiệu quả trong công việc của những bí thư chi bộ thế hệ 9X ở Hà Nội là rõ ràng, minh chứng cho sự chuyển giao thế hệ cũng như hiện thực hóa chủ trương của Đảng về xây dựng đội ngũ cán bộ kế cận “vừa hồng vừa chuyên”. Để tiếp tục bồi dưỡng, phát triển đội ngũ này, giúp “măng mọc" trước khi “tre già”, qua tìm hiểu thực tế tại cơ sở và quan điểm của nhiều vị lãnh đạo, chuyên gia, nhà quản lý, thì ngoài “dám nghĩ, dám làm” với một động cơ trong sáng của cá nhân, rất cần sự tin tưởng, “dám giao việc” của cấp ủy, chính quyền, cơ quan họ công tác.

Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng phần nói về việc xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp đã chỉ rõ: “Chú trọng cơ cấu hợp lý, sớm phát hiện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ, nữ, người dân tộc thiểu số ở các cấp, nhất là ở cơ sở”. Định hướng đó có ý nghĩa to lớn, thể hiện sự quan tâm của Đảng đối với công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trẻ hiện nay. Đây còn là sự kế thừa và vận dụng sáng tạo Tư tưởng Hồ Chí Minh về công tác cán bộ nói chung và công tác cán bộ trẻ nói riêng. Theo đó, “phải khéo kết hợp cán bộ già với cán bộ trẻ. Không nên coi thường cán bộ trẻ”.

Những năm qua, công tác cán bộ ở Đảng bộ TP Hà Nội đã có nhiều đổi mới, trẻ hóa, qua đó góp phần thúc đẩy thực hiện nhiệm vụ chính trị và chuyển tiếp các thế hệ cán bộ ở địa phương. Lần đầu tiên sau nhiều nhiệm kỳ, Thành ủy Hà Nội đã ban hành nghị quyết chuyên đề về công tác cán bộ - Nghị quyết số 04-NQ/TU về “Tập trung xây dựng và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp nhiệm kỳ 2020-2025 và những năm tiếp theo”. Mục tiêu đặt ra là đến năm 2025, phấn đấu tỷ lệ cán bộ trẻ diện Ban thường vụ các cấp ủy quản lý đạt tối thiểu 15%. Thành phố sẽ tạo môi trường, điều kiện thuận lợi để cán bộ phát huy năng lực, sở trường, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm; cống hiến cho sự nghiệp xây dựng, phát triển Thủ đô; nhất là cán bộ trẻ, cán bộ nữ, cán bộ có năng lực, cán bộ là người dân tộc thiểu số.

Nhờ đó, đến nay, tỷ lệ cán bộ trẻ trong cấp ủy các cấp và cán bộ lãnh đạo, quản lý các cấp đạt gần 16%.

Thực tế hiện nay, bí thư chi bộ thế hệ 9X ở thôn, tổ dân phố trên địa bàn thành phố Hà Nội đang mang nhiều vai, vừa là người “đứng mũi chịu sào” ở chi bộ, vừa là trưởng ban công tác Mặt trận, kiêm nhiệm công tác Đoàn. Đây cũng là cơ hội để những đồng chí này rèn luyện trưởng thành hơn.

Đồng chí Nguyễn Thị Mai Hương, Phó bí thư Thường trực Đảng ủy xã Phú Minh, huyện Sóc Sơn (địa phương có hai bí thư chi bộ trẻ tiêu biểu là Trần Văn Thức và Dương Đức Anh) cho biết, ban đầu cũng có ý kiến băn khoăn, lo lắng, thậm chí không đồng tình việc bố trí hai đồng chí này làm bí thư chi bộ thôn, khu. Lý do là tuổi còn trẻ, thiếu kinh nghiệm, chưa nhận được sự tin tưởng của những đảng viên lớn tuổi trong chi bộ. Tuy nhiên, tập thể Đảng ủy xã vẫn mạnh dạn “thử nghiệm”. Kết quả là chỉ sau một thời gian ngắn, nhờ tự nỗ lực, biết lắng nghe, tranh thủ sự ủng hộ, kinh nghiệm của những đảng viên cao tuổi, cả hai đồng chí này đều hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ.

Mọi công việc trong chi bộ, thôn đều nhận được sự đồng thuận cao của đảng viên và nhân dân nhờ biết phát huy dân chủ trong sinh hoạt Đảng.

Mọi công việc trong chi bộ, thôn đều nhận được sự đồng thuận cao của đảng viên và nhân dân nhờ biết phát huy dân chủ trong sinh hoạt Đảng. Thế mạnh nữa là tuổi trẻ năng nổ, xông xáo, nhanh nhạy với công nghệ thông tin, nên nhiều chủ trương, kế hoạch của cấp trên được thông tin đến toàn thôn một cách nhanh chóng, thuận tiện. Qua đó, vai trò cầu nối giữa chính quyền xã với người dân được phát huy rất tốt. Nhiều năm qua, hoạt động sản xuất theo hướng hàng hóa, phát triển kinh doanh dịch vụ, nâng cao thu nhập của các hộ gia đình… ở hai thôn Thắng Lợi và thôn Đông luôn là điểm sáng của xã. Các vụ việc phát sinh đều được xử lý kịp thời, an ninh, trật tự trong thôn ổn định, không có đơn thư vượt cấp. Đặc biệt, mặc dù tỷ lệ thanh niên “ly hương” khá nhiều, nhưng hằng năm công tác phát triển Đảng ở hai chi bộ này luôn đạt và vượt chỉ tiêu đề ra.

Đồng quan điểm này, ông Nguyễn Đức Dân, Phó bí thư Thường trực Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Dũng Tiến (Thường Tín) cho rằng, cấp ủy cấp trên cần sớm nhìn nhận, phát hiện khả năng của lớp trẻ để có hướng quan tâm, phân công người kèm cặp, giúp đỡ trên từng mặt công tác. Khi giao việc cụ thể, giám sát chặt chẽ, chấn chỉnh kịp thời, thì cán bộ trẻ khó có cơ hội mắc sai sót. Ngoài yếu tố trẻ, nhiệt tình, xông xáo, thì điều quan trọng nhất là cấp ủy phải nhìn nhận chính xác về phẩm chất, khả năng của từng đồng chí cán bộ trẻ để giao việc. Để giữ cho những đồng chí này đi đúng hướng, lãnh đạo xã yêu cầu cá nhân phải chấp hành nghiêm chế độ báo cáo, xin ý kiến khi có các tình huống phát sinh, đồng thời thông qua các kênh khác như tổ chức Mặt trận, Đoàn thanh niên và đảng viên trong chi bộ và quần chúng nhân dân để nắm tình hình.

Khi giao việc cụ thể, giám sát chặt chẽ, chấn chỉnh kịp thời, thì cán bộ trẻ khó có cơ hội mắc sai sót.

Thực tiễn tại cơ sở cho thấy, sự giám sát của cấp ủy cấp trên là rất quan trọng. Dù đồng chí đó đã tốt rồi nhưng vẫn phải giám sát thường xuyên. Giám sát để đôn đốc, nhắc nhở, tìm ra những việc đồng chí làm tốt mà phát huy, đồng thời chỉ ra những thiếu sót để khắc phục, sửa chữa. Cũng không vì đưa vào quy hoạch rồi để đồng chí đó tự làm, làm sai dẫn đến phải kỷ luật. Cần có sự nhắc nhở trước, kiểm soát trước.

Chia sẻ tình hình tại địa phương, ông Nguyễn Đức Dân, Phó bí thư Thường trực Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Dũng Tiến, cho biết việc đào tạo về lý luận cho các đồng chí này thì phải nhờ các lớp của huyện và thành phố là chính. Còn ở địa phương chúng tôi chủ yếu đào tạo qua thực tế, “cầm tay chỉ việc” là chính. Giao việc cụ thể, kết hợp với giám sát, kiểm tra. Điều đáng mừng là các đồng chí đều trẻ, mong muốn vươn lên khẳng định mình, việc gì làm chưa tốt thì làm lại, từ dễ đến khó, nên dần dần đã tiến bộ, trưởng thành.

Thời gian qua, nhiều “hạt giống” đã được ươm mầm thành công. Nhiều cán bộ trẻ trước đây nay đã được tin tưởng giao đảm trách những vị trí công tác cao hơn của Thành phố. Tuy nhiên, thẳng thắn nhìn nhận thì công tác thu hút, trọng dụng cán bộ trẻ tại Thủ đô vẫn còn khiêm tốn. Như chia sẻ của Phó bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong tại một cuộc tọa đàm về xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ trẻ: Mục tiêu, chỉ tiêu về cán bộ trẻ tham gia các cấp vẫn chưa đạt, kết quả còn trồi sụt, chưa thật sự bền vững. Nguyên nhân chủ yếu nằm ở vai trò người đứng đầu. Nhiều nơi triển khai bài bản nhưng cũng có địa phương, đơn vị do thường xuyên thay đổi người đứng đầu cho nên tính bền vững chưa được bảo đảm.

Thời gian qua, nhiều “hạt giống” đã được ươm mầm thành công. Nhiều cán bộ trẻ trước đây nay đã được tin tưởng giao đảm trách những vị trí công tác cao hơn của Thành phố.

Từ năm 2012, sau khi Luật Thủ đô được thông qua, Hà Nội đã đẩy mạnh chính sách thu hút, trọng dụng nhân tài. Đến năm 2013, Hội đồng Nhân dân Thành phố Hà Nội đã ban hành nghị quyết về trọng dụng các nhóm đối tượng. Tuy nhiên, kết quả còn khiêm tốn. Đơn cử như việc tuyển dụng thủ khoa xuất sắc tốt nghiệp các trường đại học, học viện, Hà Nội đã tuyên dương hơn 2.000 thủ khoa xuất sắc nhưng đến nay chỉ tuyển dụng được khoảng 200 người về làm việc tại các cơ quan Thành phố, đạt 10%.

“Trong công tác cán bộ trẻ, vai trò của người đứng đầu rất quan trọng; công tác cán bộ cần công khai, tránh sự trục lợi trong vấn đề chính sách. Cán bộ trẻ điều quan trọng nhất là được quan tâm, tin tưởng, nhìn nhận, đánh giá, được thử thách, giao nhiệm vụ và được lựa chọn công bằng…”, Phó bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh.

Đồng chí Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội đoàn Đồng Tháp.

Đồng chí Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội đoàn Đồng Tháp cho rằng, để khắc phục tình trạng tỷ lệ cán bộ trẻ ở các cấp chưa đều, chưa vững chắc, cần làm tốt công tác quy hoạch ở các cấp, phải đảm bảo tính đồng đều, chắc chắn, không rời rạc và có định hướng tỷ lệ lứa tuổi, giới tính. Ngoài ra, muốn có nhân tài thì phải giáo dục, đào tạo. Bước tiếp theo sau quy hoạch là đào tạo, bồi dưỡng, bố trí cán bộ chuyên môn hóa. Đặc biệt chú trọng đào tạo về chính trị, theo vị trí chức danh đảm nhiệm. Công tác đào tạo cần phù hợp, đi liền với quy hoạch, bố trí cán bộ, thiếu cái gì đào tạo cái đó.

Chia sẻ quan điểm này, PGS, TS Bùi Hoài Sơn, Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, Ủy viên Thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cũng cho rằng, việc cần thiết là phải có kế hoach bồi dưỡng, đào tạo và hoàn thiện kiến thức chuyên môn, lý luận chính trị cũng như kỹ năng giao tiếp và xử lý công việc trong môi trường cấp ủy, chính quyền. Ngoài ra, các cấp ủy Đảng cũng cần xác định mục tiêu trong công tác cán bộ và lập kế hoạch định hướng phát triển cá nhân cho các cán bộ trẻ.

Chia sẻ với chúng tôi về công việc của một bí thư chi bộ trẻ, Đinh Ngọc Thanh, Bí thư chi bộ, Phó bí thư phụ trách Quận đoàn Tây Hồ, cho biết, vốn xuất thân từ cán bộ đoàn, đảm nhiệm cương vị bí thư chi bộ rất bỡ ngỡ và áp lực. Thời gian đầu còn lúng túng trong triển khai văn bản, phân công nhiệm vụ cho các đảng viên, điều hành sinh hoạt Đảng…. Tuy nhiên, nhờ sự giúp đỡ, động viên của các đồng chí trong cơ quan và hướng dẫn của Ban tổ chức Quận ủy, đến nay, nhiều việc đã “quen tay” hơn. Kinh nghiệm rút ra là không ngừng trau dồi kiến thức, khiêm tốn học hỏi những người đi trước, không được ngại việc. Điều căn bản nhất vẫn là xác định cho mình một động cơ trong sáng, tinh thần phục vụ.

Quận đoàn Tây Hồ, Hà Nội tổ chức Hội thi Cán bộ Đoàn tài năng năm 2023. Ảnh: tuoitrethudo.com.vn

Theo đồng chí Phạm Văn Hòa, Ủy viên Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Đại biểu Quốc hội đoàn Đồng Tháp, đặc thù các chi bộ đảng ở Hà Nội thường có nhiều đồng chí cán bộ cấp cao, cán bộ lão thành nghỉ hưu về sinh hoạt, vì vậy người bí thư chi bộ cần cần biết cầu thị, khiêm tốn, thật thà, biết lắng nghe, tranh thủ ý kiến của thế hệ đi trước để điều chỉnh bản thân, lãnh đạo, điều hành công việc. Tuyệt đối không vì mình là cán bộ trẻ được tín nhiệm, có năng lực, được đào tạo bài bản rồi từ đó có tác phong buông lỏng, xa rời hoặc không chịu học hỏi các đồng chí lớn tuổi có kinh nghiệm.

“Khiêm tốn đối với cán bộ trẻ ở đây là biết kính trên nhường dưới, cư xử đúng mực, để học hỏi, vươn lên, điều này trái ngược với rụt rè, e ngại, thụ động. Là cán bộ cơ sở, khiêm tốn để gần dân, am hiểu phong tục tập quán, văn hóa, lễ nghi, biết đến từng ngõ ngách, con phố, từng đường làng, ngõ xóm…”, đồng chí Phạm Văn Hòa phân tích thêm.

Ngoài ra, theo PGS, TS Bùi Hoài Sơn, phát triển tư duy sáng tạo và khả năng quan sát cũng là một cách làm tốt. Tuổi trẻ phải đi liền với khả năng đưa ra ý tưởng mới, giải quyết các vấn đề phát sinh trong công tác và cuộc sống. Điều này đòi hỏi tinh thần đam mê, nhiệt huyết và tự hào với công việc của mình để tạo động lực cho bản thân và đồng nghiệp. Bên cạnh đó là việc xây dựng mối quan hệ đồng nghiệp và học tập từ các cán bộ kinh nghiệm. Họ cần biết tận dụng kinh nghiệm, kiến thức từ các đồng nghiệp, cán bộ đi trước có kinh nghiệm để phát triển bản thân, như chỉ dẫn của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Cán bộ trẻ không được kiêu ngạo, phải khiêm tốn học hỏi các đồng chí già có kinh nghiệm”.

Phát biểu tại Tọa đàm “Xây dựng, phát triển đội ngũ cán bộ trẻ đáp ứng yêu cầu giai đoạn mới”, tháng 3-2023, Ủy viên Bộ Chính trị, Thường trực Ban Bí thư, Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Trương Thị Mai cho rằng, đoàn viên, thanh niên luôn là những lớp người giàu hoài bão, ước mơ, tinh thần trong sáng, tâm huyết nỗ lực vì dân tộc, đất nước; đồng thời, nhắn nhủ “lớp trẻ hôm nay hãy cố gắng nuôi dưỡng tinh thần trong sáng đó, đừng nghĩ nhiều quá về lợi ích, vị trí. Trẻ mà nghĩ nhiều về lợi ích, vị trí quá thì sự trong sáng lành mạnh không còn”.

Lời nhắn nhủ đó từ vị lãnh đạo cấp cao của Đảng - người từng có 28 năm công tác gắn liền với thanh niên, đối với lớp trẻ, cũng là những lời tâm huyết đối với đội ngũ cán bộ trẻ của Thủ đô và cả nước, đã, đang và sẽ đảm nhiệm vị trí “công bộc của dân”. Không nghĩ nhiều quá về lợi ích, vị trí để học tập, tu dưỡng trở thành người vừa có đức, vừa có tài, vừa hồng lại vừa chuyên như lời dạy của Bác Hồ.

Việc tạo môi trường thử thách để cán bộ trẻ rèn luyện trưởng thành là vô cùng quan trọng, nhất là kết hợp giữa sức trẻ với kinh nghiệm của người đi trước.