Trải qua 50 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Vùng 5 Hải quân luôn hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền vùng biển, đảo Tây Nam của Tổ quốc. Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày truyền thống (26-10-1975 / 26-10-2025), phóng viên (PV) Báo Quân đội nhân dân có cuộc trao đổi với Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng, Tư lệnh Vùng 5 Hải quân.

PV: Thưa Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng, xin đồng chí chia sẻ đôi nét về hoàn cảnh ra đời cũng như những dấu ấn đáng nhớ của Vùng 5 Hải quân trong những năm đầu mới thành lập?

Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng, Tư lệnh Vùng 5 Hải quân.

Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng: Cách đây 50 năm, ngày 26-10-1975, Bộ Quốc phòng ra quyết định thành lập các vùng duyên hải, trong đó có Vùng 5 Duyên hải, nay là Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân.

Ra đời trong thời điểm cuộc chiến đấu chống quân Pol Pot lấn chiếm biên giới Tây Nam diễn ra vô cùng ác liệt, Vùng 5 Hải quân nhanh chóng xây dựng, củng cố lực lượng, kiện toàn tổ chức, khẩn trương chuẩn bị và sẵn sàng chiến đấu; phối hợp cùng các lực lượng bạn đánh bại âm mưu lấn chiếm vùng biển nước ta, giải phóng quần đảo Thổ Chu.

Khi cuộc chiến đấu ở biên giới Tây Nam kết thúc, từ năm 1979 đến 1989, Vùng 5 Hải quân tiếp tục ở lại làm nhiệm vụ quốc tế giúp nước bạn Campuchia. Trong điều kiện vô cùng gian khổ, cán bộ, chiến sĩ Vùng 5 Hải quân luôn sát cánh cùng lực lượng nước bạn, truy quét tàn quân, bảo vệ thành quả cách mạng, hỗ trợ nhân dân khôi phục sản xuất, ổn định cuộc sống, xây dựng chính quyền và phát triển lực lượng vũ trang Campuchia từng bước trưởng thành, đủ sức làm chủ vùng biển, hải đảo của mình.

Cán bộ, chiến sĩ Hải đội 512, Hải đoàn 127, Vùng 5 Hải quân, đơn vị có thành tích xuất sắc trong chiến dịch bảo vệ biên giới Tây Nam, năm 1979. Ảnh tư liệu

Với tinh thần đoàn kết, chiến đấu dũng cảm, không sợ hy sinh, gian khổ, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Vùng 5 Hải quân đã lập được nhiều chiến công và thành tích xuất sắc, xây đắp nên truyền thống vẻ vang: “Chiến đấu anh dũng, giúp bạn tận tình, đoàn kết, hiệp đồng, làm chủ vùng biển”.

Thừa ủy quyền của Chủ tịch nước, Chuẩn Đô đốc Lê Bá Quân, Phó tư lệnh Hải quân trao Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất tặng Vùng 5 Hải quân.

PV: Đồng chí có thể chia sẻ điều cốt lõi nhất làm nên truyền thống “Chiến đấu anh dũng, giúp bạn tận tình, đoàn kết, hiệp đồng, làm chủ vùng biển” của Vùng 5 Hải quân trong suốt 50 năm qua?

Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng: Theo tôi, điều cơ bản nhất làm nên truyền thống vẻ vang của Vùng 5 Hải quân chính là lòng yêu nước, lòng trung thành tuyệt đối với Đảng, Tổ quốc và nhân dân, cùng với đó là tình yêu biển đảo và tinh thần đoàn kết quốc tế trong sáng, thủy chung. Đó là những phẩm chất đặc trưng của người chiến sĩ Hải quân, được tôi luyện qua thử thách, được bồi đắp bởi lớp lớp các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Vùng 5 Hải quân trong suốt 50 năm qua.

Bên cạnh đó, truyền thống ấy còn được xây dựng trên nền tảng của kỷ luật nghiêm, huấn luyện giỏi, sẵn sàng chiến đấu cao. Ở bất kỳ giai đoạn nào, dù là trong khói lửa chiến tranh hay trong hòa bình dựng xây, cán bộ, chiến sĩ Vùng 5 Hải quân luôn đặt lợi ích của Tổ quốc lên trên hết. Từ ý chí “thép” của những ngày đầu lập Vùng đến tinh thần đổi mới, sáng tạo hôm nay - tất cả đã hòa quyện, tạo nên bản lĩnh vững vàng, phẩm chất kiên trung của người lính Hải quân vùng biển Tây Nam.

Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Vùng 5 Hải quân kiểm tra công tác sẵn sàng chiến đấu tại Tàu 251, Hải đội 512, Lữ đoàn 127.

PV: Vùng biển Tây Nam - địa bàn do Vùng 5 Hải quân quản lý có những đặc điểm địa lý và vị trí chiến lược như thế nào, thưa Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng?

Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng: Vùng 5 Hải quân quản lý vùng biển đảo Tây Nam. Trên vùng biển có hơn 150 hòn đảo lớn, nhỏ, trong đó có 5 quần đảo là: An Thới, Thổ Chu, Nam Du, Bà Lụa và Hải Tặc. Đây là vùng biển có vị trí đặc biệt quan trọng về kinh tế, chính trị, quốc phòng, an ninh không chỉ đối với các tỉnh thành Tây Nam Bộ mà còn với cả nước.

Các biên đội tàu của Vùng 5 Hải quân huấn luyện trên biển.

PV: Thưa Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng, với vùng biển rộng như vậy, chắc hẳn trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Vùng 5 Hải quân gặp không ít khó khăn?

Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng: Đúng vậy. Vùng biển Tây Nam có vùng nước lịch sử và khu vực chồng lấn chưa được phân định rõ ràng, nên việc quản lý chủ quyền gặp nhiều thách thức. Tình hình an ninh, trật tự trên biển vẫn còn tiềm ẩn phức tạp, hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn ra. Địa bàn đóng quân của các đơn vị phân tán, đời sống cán bộ, chiến sĩ có nhiều cải thiện, song vẫn còn một số khó khăn. Nhưng với tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, chúng tôi luôn nỗ lực vượt qua, hoàn thành tốt mọi nhiệm vụ được giao.

Ảnh trái: Cán bộ, chiến sĩ Trạm ra đa 605 quan sát mục tiêu. Ảnh phải: Hỏa lực Tàu 264, Hải đội 515, Lữ đoàn 175 tiêu diệt mục tiêu máy bay giả định.

PV: Trên vùng biển có nhiều yếu tố nhạy cảm như vậy, công tác phối hợp với hải quân các nước để duy trì an ninh trật tự, hòa bình, ổn định trên vùng biển Tây Nam được thực hiện ra sao thưa đồng chí?

Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng: Thực hiện đường lối đối ngoại của Đảng và nghị định thư giữa Bộ Quốc phòng hai nước, ngày 14-9-2002, Tư lệnh Hải quân nhân dân Việt Nam và Hải quân Hoàng gia Campuchia đã ký Quy chế phối hợp tuần tra chung và thiết lập kênh thông tin liên lạc, đánh dấu bước phát triển quan trọng trong quan hệ hợp tác, phối hợp giữa hải quân hai nước. Trước đó, ngày 14-6-1999, Tư lệnh Hải quân hai nước Việt Nam - Thái Lan cũng đã ký Quy chế tuần tra chung và lập kênh liên lạc, mở ra cơ chế phối hợp thường xuyên giữa lực lượng hải quân hai nước.

Đến nay, Vùng 5 Hải quân đã hoàn thành 80 chuyến tuần tra chung và 35 lần rút kinh nghiệm với Hải quân Hoàng gia Campuchia. Đối với Hải quân Hoàng gia Thái Lan, Vùng 5 Hải quân đã phối hợp thực hiện 51 chuyến tuần tra chung; đồng thời tổ chức trao đổi, tọa đàm trực tuyến, thăm, giao lưu sau khi kết thúc tuần tra chung.

Cùng với đó, chúng tôi đã thiết lập và thường xuyên duy trì đường dây nóng với Căn cứ biển Hải quân Hoàng gia Campuchia, cũng như Vùng 1 và Vùng 2 Hải quân Hoàng gia Thái Lan.

Thượng tá Mai Đăng Danh, Phó Tư lệnh, Tham mưu trưởng Vùng 5 Hải quân và Phó Đô đốc May Dina, Chỉ huy trưởng Căn cứ biển Ream trao biên bản ghi nhớ phối hợp hoạt động.

PV: Việc duy trì đường dây nóng với Hải quân Hoàng gia Campuchia và Hải quân Hoàng gia Thái Lan đã đem lại những kết quả như thế nào thưa Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng?

Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng: Cùng với hoạt động tuần tra chung, các hội nghị rút kinh nghiệm, tọa đàm, giao lưu thì thông qua việc duy trì đường dây nóng, các bên đã trao đổi kịp thời những vấn đề nảy sinh trên biển, phối hợp giải quyết hài hòa, hiệu quả nhiều vụ việc ngư dân va chạm, xâm phạm trái phép vùng biển của nhau, nhất là trong khu vực biển giáp ranh và vùng nước lịch sử. Việc duy trì đường dây nóng đã làm cho các bên thực sự hiểu biết, tin cậy lẫn nhau; góp phần giữ vững an ninh, trật tự và môi trường hòa bình, ổn định trên vùng biển Tây Nam.

PV: Hiện nay, Hải quân nhân dân Việt Nam đang được quan tâm đầu tư tiến thẳng lên hiện đại, vậy kết quả thực hiện chủ trương này ở Vùng 5 Hải quân như thế nào thưa đồng chí?

Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng: Những năm qua, Vùng 5 Hải quân được Đảng, Nhà nước, Quân đội và Quân chủng Hải quân quan tâm đầu tư toàn diện. Lực lượng, tổ chức, biên chế, trang bị, cơ sở hạ tầng đều phát triển mạnh mẽ. Nhờ đó, sức mạnh tổng hợp và khả năng sẵn sàng chiến đấu của Vùng không ngừng được nâng lên, góp phần xây dựng Vùng 5 Hải quân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo của Tổ quốc.

Chuẩn Đô đốc Đỗ Văn Yên, Phó chính ủy Quân chủng Hải quân kiểm tra kíp trực Trạm ra đa 595, Trung đoàn 551, Vùng 5 Hải quân thực hiện nhiệm vụ trên đảo Hòn Khoai (Cà Mau).

PV: Với sự phát triển mạnh mẽ của Vùng trong những năm qua, chắc hẳn đội ngũ cán bộ, chiến sĩ của đơn vị cũng ngày càng trưởng thành, vững vàng hơn, thưa Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng?

Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng: Đúng vậy. Ở bất kỳ nhiệm vụ nào, từ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, xây dựng chính quy đến thực hiện các nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất của Vùng như tìm kiếm, cứu hộ, cứu nạn, phòng chống cháy nổ, cháy rừng, bão lũ…, cán bộ, chiến sĩ đơn vị luôn thể hiện tinh thần trách nhiệm cao, chủ động, linh hoạt, xử lý hiệu quả mọi tình huống.

Cán bộ, chiến sĩ Vùng 5 Hải quân không chỉ giỏi chuyên môn, vững kỹ thuật mà còn có bản lĩnh chính trị kiên định, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao. Điều này được thể hiện rõ qua kết quả các cuộc kiểm tra, diễn tập, hội thi, hội thao hằng năm đều đạt khá, giỏi, bảo đảm an toàn tuyệt đối.

Với những kết quả đó, tôi khẳng định rằng cán bộ, chiến sĩ Vùng 5 Hải quân sẽ luôn hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ, có đủ sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống, bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo thiêng liêng của Tổ quốc.

Thủ trưởng Bộ Tư lệnh Quân chủng Hải quân chúc mừng Ban chấp hành Đảng bộ Vùng 5 Hải quân nhiệm kỳ 2025-2030.

PV: Thưa Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng, với 50 năm xây dựng, trưởng thành, Vùng 5 Hải quân luôn xứng đáng với sự tin tưởng của Đảng, Nhà nước và Quân đội, sự tin yêu của nhân dân. Truyền thống này sẽ được cán bộ, chiến sĩ Vùng tiếp tục gìn giữ và phát huy như thế nào trong thời gian tới thưa đồng chí?

Chuẩn Đô đốc Trịnh Xuân Tùng: Thời gian tới, cán bộ, chiến sĩ toàn Vùng tiếp tục học tập, rèn luyện, nâng cao bản lĩnh chính trị, trình độ chuyên môn, tinh thần trách nhiệm, khơi dậy niềm tự hào, ý chí quyết tâm bảo vệ vững chắc chủ quyền biển đảo của Tổ quốc. Chúng tôi sẽ gắn xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu” với xây dựng thế trận quốc phòng toàn dân, thế trận chiến tranh nhân dân trên biển; không để bị động, bất ngờ trong mọi tình huống, đồng thời giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội trên vùng biển đảo Tây Nam của Tổ quốc.

PV: Trân trọng cảm ơn đồng chí Tư lệnh!

Sẵn sàng chiến đấu cao ở Vùng 5 Hải quân.