Nhân dịp “Năm Hữu nghị Việt Nam-Campuchia 2022”; “Năm Đoàn kết Hữu nghị Việt Nam-Lào 2022”, Đại sứ Đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Campuchia tại Việt Nam Chay Navuth đã dành cho Báo Quân đội nhân dân cuộc trò chuyện về mối quan hệ hữu nghị, truyền thống giữa ba nước Việt Nam, Campuchia và Lào, đồng thời cùng nhìn lại thành quả của 10 năm phong trào “Ươm mầm hữu nghị” do Hội Hữu nghị Việt Nam-Campuchia phát động.

Thủ tướng Phạm Minh Chính ăn sáng, làm việc với Thủ tướng Lào Phankham Viphavanh và Thủ tướng Campuchia Samdech Techo Hun Sen nhân dịp dự Hội nghị Cấp cao kỷ niệm 45 năm quan hệ ASEAN – EU tại Brussels, Vương quốc Bỉ. Ảnh: TTXVN

Ảnh trái: Ba Chủ nhiệm Ủy ban Đối ngoại của Quốc hội Campuchia-Lào-Việt Nam ký Biên bản làm việc tại hội nghị. Ảnh TTXVN

Ảnh phải: Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ba nước Việt Nam, Lào, Campuchia và các đại biểu.

Phóng viên: Thưa Đại sứ, Việt Nam, Campuchia và Lào là ba nước nằm trên bán đảo Đông Dương có mối quan hệ khăng khít về lịch sử và văn hóa lâu đời. Trong đấu tranh giải phóng dân tộc, ba nước đã cùng nhau sát cánh chống kẻ thù chung và đã đạt được nhiều thắng lợi to lớn, tạo nền tảng vững chắc cho mối quan hệ lâu bền. Mối quan hệ đặc biệt này đã mở ra những cơ hội gì cho nhân dân ba nước?

Đại sứ Chay Navuth: Việt Nam, Campuchia và Lào là ba quốc gia trên bán đảo Đông Dương, núi liền núi, sông liền sông, cùng chung một dòng sông Mekong và đều tựa lưng vào dãy núi Trường Sơn hùng vĩ, có những nét lịch sử - văn hóa tương đồng. Trải qua những năm tháng gian nan dựng nước và giữ nước cùng chống kẻ thù chung, bảo vệ toàn vẹn lãnh thổ mà ba dân tộc đã gắn bó vận mệnh mật thiết với nhau.

Cũng do vị trí địa lý đặc biệt của Việt Nam, Campuchia, Lào mà trong lịch sử cả ba nước đều là mục tiêu nhòm ngó, xâm lược của ngoại bang. Lịch sử cũng đã ghi nhận, nếu một trong ba nước bị xâm lược, bị đặt ách đô hộ thì sớm hay muộn hai nước còn lại cũng khó giữ vững được độc lập, toàn vẹn lãnh thổ, bị xâm lược của ngoại bang. Bởi vậy, ngay từ sớm nhân dân ba nước đã biết nương tựa vào nhau, cùng nhau chống kẻ thù chung vì độc lập tự do của mỗi dân tộc.

Ngày nay, đất nước chúng ta đều được sống trong hòa bình, ổn định, nhân dân được thụ hưởng một cuộc sống tươi đẹp, đầy đủ, chúng ta vẫn không ngừng củng cố, tăng cường hợp tác chặt chẽ trên các lĩnh vực như: Chính trị, quốc phòng-an ninh, kinh tế, giao thương, đầu tư, giáo dục…; phối hợp đảm bảo an ninh biên giới chung, phòng chống tội phạm xuyên quốc gia; tạo điều kiện thông quan thuận lợi cho người và hàng hóa qua các cửa khẩu biên giới... Đặc biệt thời gian qua khi dịch bệnh Covid-19 bùng phát, một lần nữa cả ba nước chúng ta đã phát huy truyền thống đoàn kết, tương thân, tương ái, hỗ trợ nhau cả về vật chất, tinh thần trong công tác phòng chống đại dịch, nhờ đó chúng ta đã sớm mở cửa trở lại đất nước, từng bước phục hồi mọi mặt đời sống kinh tế-xã hội, quốc phòng-an ninh, sinh kế của người dân…

Quân tình nguyện Việt Nam rút về nước sau khi hoàn thành nghĩa vụ quốc tế cao cả với sự biết ơn của nhân dân Campuchia, tháng 9-1989. ẢNH: GETTY

Trên trường quốc tế, Việt Nam, Campuchia, Lào tăng cường ủng hộ lẫn nhau, phối hợp hiệu quả tại các diễn đàn tiểu vùng, khu vực và quốc tế; khẳng định cam kết cùng các nước thành viên khác đẩy mạnh tiến trình xây dựng Cộng đồng ASEAN, phối hợp thúc đẩy hợp tác tiểu vùng trong ASEAN, cũng như gắn kết hợp tác Mekong với các chiến lược, kế hoạch hợp tác của ASEAN.

Đặc biệt, Việt Nam, Lào đã thể hiện sự ủng hộ mạnh mẽ Campuchia trong vai trò Chủ tịch luân phiên ASEAN năm 2022 trong bối cảnh xảy ra hàng loạt khủng hoảng và biến động khó lường trong khu vực và trên thế giới, nổi bật là những diễn biến phức tạp tại Myanmar, tình hình trên biển Đông, eo biển Đài Loan, xung đột tại Ukraine…; sẵn sàng cùng Campuchia và các nước ASEAN khác thúc đẩy triển khai các chương trình nghị sự của ASEAN, xử lý thỏa đáng bất đồng, vì hòa bình, ổn định trong khu vực và trên thế giới.

Với những nền tảng vững chắc của tình hữu nghị, đoàn kết đặc biệt giữa ba nước chúng ta, tôi tin tưởng chắc chắn rằng quan hệ Việt Nam, Campuchia, Lào sẽ tiếp tục được vun đắp, củng cố và phát triển vì lợi ích của nhân dân mỗi nước, vì hòa bình, ổn định, hợp tác và phát triển ở khu vực và trên thế giới.

Phóng viên: Ngày nay, tình hình quốc tế, khu vực đang và sẽ có nhiều biến đổi nhanh chóng, phức tạp, khó lường. Các thế lực thù địch đang tìm đủ mọi âm mưu, toan tính tìm cách phá hoại, chia rẽ tình đoàn kết đặc biệt của ba nước trên bán đảo Đông Dương, phá hoại sức mạnh đoàn kết của ba dân tộc. Đại sứ có thể cho biết sự phối hợp giữa ba nước trong việc giải quyết các vấn đề này như thế nào?

Đại sứ Chay Navuth:

Như tôi đã nói ở trên, tình đoàn kết, hữu nghị truyền thống là giá trị tốt đẹp, bền vững được hun đúc từ lịch sử lâu đời của ba nước Việt Nam, Campuchia, Lào và được thử thách bởi thăng trầm của lịch sử. Song các thế lực thù địch luôn tìm mọi âm mưu, thủ đoạn kích động, phá hoại mối quan hệ tốt đẹp, trong sáng ấy.

Toàn cảnh cuộc gặp thường niên giữa Bộ trưởng Bộ Quốc phòng ba nước Việt Nam, Lào và Campuchia. Ảnh: nhandan.vn

Ảnh trái: Chỉ huy 3 bên chào cột mốc.

Ảnh phải: Đại biểu trồng cây hữu nghị Việt Nam-Lào-Campuchia.

Ảnh trái: Lực lượng tuần tra chung của 3 nước Việt Nam-Lào-Campuchia.

Ảnh phải: Lãnh đạo Bộ Chỉ huy BĐBP tỉnh Kon Tum kiểm tra tác phong, trang bị của lực lượng tuần tra chung.

Ngày nay, chúng ta đang sống trong kỷ nguyên của cuộc cách mạng truyền thông kỹ thuật số phát triển mạnh mẽ, điều đó mang lại nhiều giá trị to lớn cho sự tiến bộ chung của xã hội. Tuy nhiên, ở chiều ngược lại, lợi dụng thế mạnh của không gian mạng, của công nghệ hiện đại thì các thế lực thù địch cũng sử dụng triệt để vào những mục đích tuyên truyền thông tin xấu độc, phản động, chống đối để gây nhiễu loạn trong xã hội trước những vấn đề có tính nhạy cảm, khiến người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ dễ có cái nhìn lệch lạc về lịch sử, xã hội và chủ trương, đường lối của mỗi nước, từ đó bị lung lạc niềm tin và có những hành động đi ngược lại lợi ích của quốc gia, dân tộc. Cùng với đó, các thủ đoạn, âm mưu của các thế lực thù địch nhằm phá hoại, chia rẽ tình đoàn kết keo sơn giữa ba nước chúng ta cũng ngày càng tinh vi và thâm độc hơn trước rất nhiều.

Chương trình Giao lưu hữu nghị biên giới Việt Nam - Lào - Campuchia lần thứ nhất . Ảnh: PV

Để đẩy lùi, ngăn chặn những âm mưu, thủ đoạn ấy, cùng với việc tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, hữu nghị quý báu đã được các thế hệ cha ông ta gây dựng nên, chúng ta phải luôn giữ được kiên định trong đường lối đối ngoại, hợp tác chặt chẽ, cảnh giác, tỉnh táo cao độ trước mọi thủ đoạn chia rẽ của các thế lực thù địch, tăng cường hơn nữa sự hiểu biết, lòng tin giữa chính quyền và nhân dân ba nước. Đặc biệt, phải làm tốt hơn nữa việc tuyên truyền, giáo dục thế hệ trẻ mỗi nước có bản lĩnh chính trị sắc bén, nhận biết được những luận điệu xuyên tạc và hiểu sâu sắc thực tiễn lịch sử và thực chất quan hệ ba nước để không ngừng chung tay vun đắp tình hữu nghị truyền thống vốn có của ba dân tộc chúng ta thêm bền vững.

Phóng viên: Thưa Đại sứ, từ năm 2012, Hội hữu nghị Việt Nam-Campuchia đã phát động một phong trào với tên gọi rất thân thương “Ươm mầm hữu nghị” với nội dung đỡ đầu, giúp đỡ lưu học sinh Campuchia có hoàn cảnh khó khăn đang học tập tại Việt Nam. Phong trào này vẫn đang được duy trì trong suốt 10 năm qua, Đại sứ đánh giá ra sao về chủ trương, ý nghĩa và hiệu quả của phong trào này?

Đại sứ Chay Navuth:

Tôi đã biết đến phong trào “Ươm mầm hữu nghị” kể từ những ngày đầu phát động năm 2012 thông qua cố Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam-Campuchia Vũ Mão - một trong những người đã đặt nền móng cho phong trào ý nghĩa này. Tôi vẫn nhớ bác Vũ Mão từng chia sẻ: “Phong trào này nhằm giúp các em có một chỗ dựa vững chắc về tinh thần trong thời gian học tập xa nhà; các em học sinh, sinh viên Campuchia sẽ luôn ghi nhớ và trân trọng những tình cảm tốt đẹp, yêu thương mà các bố mẹ nuôi Việt Nam - là những cựu quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam có thời gian chiến đấu và giúp đỡ Campuchia, hiểu Campuchia dành cho mình. Sau này, khi trở về quê hương thì chính các em sẽ là lực lượng quan trọng góp phần vun đắp và củng cố hơn nữa mối quan hệ truyền thống tốt đẹp giữa thế hệ trẻ hai nước Campuchia và Việt Nam”.

Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia thành phố Hà Nội chúc mừng Đại sứ quán Campuchia nhân dịp Quốc khánh nước này. Ảnh: M. Thư

Ảnh trái: Ban Chấp hành Hội Hữu nghị Việt Nam - Campuchia thành phố Hà Nội khóa V ra mắt.

Ảnh phải: Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Campuchia tại Việt Nam Chay Navuth tặng hoa chúc mừng Đại hội đại biểu lần thứ V Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia thành phố Hà Nội, nhiệm kỳ 2022 - 2027. Ảnh: thanhuyhanoi.vn

Nhắc đến phong trào này, tôi bồi hồi xúc động nhớ về thời niên thiếu của mình, thời đó thế hệ chúng tôi đã nhận được sự giúp đỡ, cưu mang từ những chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam sang giúp Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng Khmer đỏ, những ân tình với những chiến sĩ quân tình nguyện Việt Nam tôi sẽ không bao giờ quên. Và ngày nay, nhiều em học sinh, sinh viên Campuchia có hoàn cảnh khó khăn đang học tập tại Việt Nam cũng đang tiếp tục được đón nhận những nghĩa tình thông qua những phong trào đầy tính nhân văn, thắm tình hữu nghị này, điều này quả thật rất đặc biệt.

Tôi cũng đã được gặp các chú, các bác là cựu quân tình nguyện, chuyên gia Việt Nam tại Campuchia đang nhận đỡ đầu cho các em sinh viên Campuchia có hoàn cảnh khó khăn và được chứng kiến những tình cảm thương mến, sự chăm lo ân tình mà các gia đình đỡ đầu dành cho các em, coi các em như thành viên trong gia đình và cùng với đó cũng là những tình cảm gắn bó của các em đối với những người cha mẹ Việt của mình.

Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia tỉnh Bình Dương trao tặng học bổng cho học viên, sinh viên Lào và Campuchia. Ảnh: bufo.org.vn

Hội hữu nghị Việt Nam - Campuchia tỉnh Bình Dương trao tặng học bổng cho học viên, sinh viên Lào và Campuchia. Ảnh: bufo.org.vn

Tôi cũng được nghe những câu chuyện rất xúc động về những ân tình này, có những cha mẹ đỡ đầu người Việt không chỉ yêu thương, chăm lo, theo sát con đỡ đầu khi đang học tập ở Việt Nam mà vẫn dõi theo con cả sau khi các em tốt nghiệp, trở về quê hương Campuchia, có công việc ổn định và khi các em “dựng vợ, gả chồng” thì cha mẹ đỡ đầu đã sang tận Campuchia để cùng cha mẹ ruột lo công việc cho các em…

Lãnh đạo hai nước đánh giá cao hoạt động ý nghĩa này. Có thể khẳng định rằng, phong trào “Ươm mầm hữu nghị” là một hoạt động có ý nghĩa, mang tính nhân đạo, nhân văn sâu sắc, góp phần không nhỏ vào hoạt động ngoại giao nhân dân giữa hai nước chúng ta, giúp nhân dân hai nước chúng ta càng thêm gắn bó, bền chặt hơn nữa.

Phóng viên: Theo như đánh giá của Đại sứ thì phong trào “Ươm mầm hữu nghị” trong 10 năm qua đã gặt hái được nhiều thành quả và có sức lan tỏa lớn. Vậy, theo Đại sứ, để chương trình này ngày càng phát huy hiệu quả, đúng với ý nghĩa “Ươm mầm hữu nghị”, nhằm góp phần tăng cường và vun đắp mối quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước ngày càng bền chặt, chúng ta cần làm gì?

Các đại biểu chụp ảnh kỷ niệm. Ảnh: Thành Luân

Ảnh trái: Chủ tịch Hội Hữu nghị Việt Nam - Campuchia Nguyễn Thị Thanh gửi lời chúc mừng đến Đại sứ đặc mệnh toàn quyền Vương quốc Camphuchia tại Việt Nam Chay Navuth. Ảnh: Thành Luân.

Ảnh giữa: Đại sứ Chay Navuth phát biểu tại buổi gặp mặt. Ảnh: lhhn.vinhphuc.gov.v

Ảnh phải: Đại diện các cơ quan tỉnh Vĩnh Phúc tặng hoa quà cho Đại sứ Chay Navuth và phu nhân. Ảnh: lhhn.vinhphuc.gov.v

Đại sứ Chay Navuth: Như tôi đã nói, đây là một phong trào có ý nghĩa nhân văn sâu sắc và 10 năm qua kể từ khi phong trào này được phát động đã góp phần không nhỏ thắt chặt quan hệ hữu nghị, truyền thống tương thân, tương ái giữa hai dân tộc ta. Theo tôi, việc tiếp tục duy trì, lan tỏa phong trào này hơn nữa là rất cần thiết, phù hợp với mong muốn, cũng như chủ trương thúc đẩy ngoại giao nhân dân giữa hai nước chúng ta.

Phó thủ tướng Campuchia kiêm Chủ tịch Hội Hữu nghị Campuchia-Việt Nam Men Sam An đánh giá rất cao các hoạt động “Ươm mầm hữu nghị” được phát động tại Việt Nam và mong muốn có thêm nhiều em học sinh, sinh viên Campuchia đang học tập tại Việt Nam hơn nữa, nhận được sự quan tâm, chăm lo, có cơ hội được tìm hiểu về văn hóa, lịch sử quan hệ hữu nghị lâu đời giữa hai nước.

Hội nghị tổng kết chương trình Ươm mầm hữu nghị diễn ra thành công tốt đẹp tại tỉnh Bình Phước. Ảnh: conglyxahoi.net.vn

Ảnh trái: Trung ương Hội hữu nghị Việt Nam-Campuchia tặng Bằng khen cho các cá nhân, tập thể có thành tích trong chương trình “Ươm mầm hữu nghị”.

Ảnh phải: Trung ương Hội hữu nghị Việt Nam-Campuchia tặng Kỷ niệm chương vì tình hữu nghị Việt Nam-Campuchia cho các cá nhân.

Lưu học sinh Campuchia và các gia đình đỡ đầu tại buổi gặp mặt. Ảnh: T.V

Tôi cũng thấy rằng, sau bác Vũ Mão thì tân Chủ tịch Hội hữu nghị Việt Nam-Campuchia Nguyễn Thị Thanh (Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Trưởng ban Công tác đại biểu, Phó trưởng ban Tổ chức Trung ương) cũng đang kế thừa và triển khai nhiều hoạt động tích cực, thiết thực nhằm mở rộng thêm quy mô, hình thức của phong trào “Ươm mầm hữu nghị”.

Để phong trào này ngày càng hoạt động hiệu quả hơn, tôi cho rằng vai trò phối hợp chặt chẽ giữa Hội hữu nghị Việt Nam-Campuchia, các cơ quan, đoàn thể Việt Nam với Hội hữu nghị Campuchia-Việt Nam cũng như với Đại sứ quán, Tổng Lãnh sự quán Campuchia tại Việt Nam là rất cần thiết nhằm chọn lựa, ưu tiên những em có hoàn cảnh khó khăn được nhận sự đỡ đầu. Đồng thời phong trào này nên có thêm nhiều sự tham gia từ những đơn vị, cá nhân nhiệt tình, trách nhiệm, có nhiều điều kiện thuận lợi để phong trào có thêm nguồn lực đỡ đầu được nhiều em học sinh, sinh viên hơn nữa.

Phóng viên: Xin cảm ơn Đại sứ đã dành thời gian cho cuộc phỏng vấn.

Lực lượng sinh viên Lào - Campuchia đông đảo tại ký túc xá sinh viên Lào quận 3, TPHCM. Ảnh: P.T.