Liên minh đoàn kết chiến đấu Việt Nam - Lào - Campuchia không chỉ làm nên những chiến công hiển hách, làm thay đổi cục diện Đông Nam Á, mà còn đặt nền móng cho một mối quan hệ hợp tác toàn diện sau chiến tranh. Khi khói lửa chiến tranh qua đi, mối quan hệ từ nền tảng chiến đấu đã chuyển mình thành những cơ chế hợp tác toàn diện, ba nước luôn dành cho nhau sự ủng hộ, tương trợ lẫn nhau trong mọi hoàn cảnh. Tình hữu nghị đặc biệt này không chỉ là ký ức lịch sử mà còn là động lực, hành trang để cả ba dân tộc hướng tới một tương lai hòa bình, ổn định và thịnh vượng.

Đoàn kết liên minh chiến đấu- điểm tựa chiến lược trong thời kỳ mới

Trong giai đoạn hiện nay, thế giới đang chứng kiến những biến động to lớn, diễn biến nhanh chóng, phức tạp và khó đoán định. Toàn cầu hóa tiếp tục mở rộng, song song với đó là sự gia tăng cạnh tranh chiến lược giữa các cường quốc. Trong bức tranh đó, khu vực Đông Nam Á, với vị trí địa chiến lược quan trọng, đang trở thành tâm điểm cạnh tranh ảnh hưởng giữa các nước lớn, đặt ra thách thức nghiêm trọng đối với tính tự chủ chiến lược và sự đoàn kết nội khối ASEAN.

Tổng Bí thư Tô Lâm; Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia, Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen; Tổng Bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith; Thủ tướng Phạm Minh Chính, Thủ tướng Campuchia Hun Manet và Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone chụp ảnh chung (22-2-2025). Ảnh: TTXVN

Tổng Bí thư Tô Lâm; Chủ tịch Đảng Nhân dân Campuchia, Chủ tịch Thượng viện Campuchia Hun Sen và Tổng Bí thư Đảng Nhân dân Cách mạng Lào, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith chụp ảnh chung. Ảnh: TTXVN

Trong bối cảnh ấy, Việt Nam, Lào và Campuchia - ba quốc gia từng chung một chiến tuyến trong lịch sử kháng chiến đang đứng trước những yêu cầu cấp thiết để bảo vệ vững chắc độc lập, chủ quyền và lợi ích chính đáng của dân tộc mình. Ngoài những thách thức mang tính truyền thống, các nước còn phải đối mặt với hàng loạt nguy cơ mới nổi, đặc biệt là các mối đe dọa an ninh phi truyền thống. Biến đổi khí hậu, dịch bệnh toàn cầu, tội phạm xuyên quốc gia, khủng bố, an ninh mạng và tình trạng di cư bất hợp pháp ngày càng ảnh hưởng nghiêm trọng đến sự ổn định và phát triển bền vững của mỗi quốc gia.

Đại sứ Lào tại Việt Nam Khamphao Ernthavanh.

Trước những thách thức đó, việc phát huy tinh thần đoàn kết và liên minh chiến đấu giữa Việt Nam, Lào và Campuchia trở thành một yêu cầu cấp thiết hơn bao giờ hết. Quan hệ đoàn kết liên minh này không chỉ là thành quả của lịch sử mà còn là nhân tố chiến lược giúp ba nước bảo vệ lợi ích chung, tăng cường sức đề kháng trước những biến động khó lường. Đại sứ Lào tại Việt Nam Khamphao Ernthavanh chia sẻ rằng: “Câu nói bất hủ của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Đoàn kết, đoàn kết, đại đoàn kết. Thành công, thành công, đại thành công” không chỉ là kim chỉ nam trong lịch sử, mà còn mang giá trị thời đại sâu sắc trong bối cảnh hiện nay”.

Chủ tịch nước Lương Cường và Đại sứ Lào tại Việt Nam Khamphao Ernthavanh. Ảnh: Bộ Ngoại giao

Đại tá Trần Văn Thông, nguyên Phó vụ trưởng Vụ Lào - Campuchia, nguyên Tham tán Chính trị Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia.

Theo nhận định của Đại tá Trần Văn Thông, nguyên Phó vụ trưởng Vụ Lào - Campuchia, nguyên Tham tán Chính trị Đại sứ quán Việt Nam tại Campuchia, lãnh đạo và nhân dân ba nước Đông Dương đều nhận thức sâu sắc được vai trò to lớn của liên minh đoàn kết chiến đấu Việt Nam - Lào - Campuchia đối với sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Do đó, việc củng cố, vun đắp liên minh đoàn kết, hữu nghị hợp tác toàn diện, hiệu quả giữa nhân dân ba nước Việt Nam, Lào và Campuchia cả trong thời chiến cũng như thời bình luôn được quan tâm hàng đầu.

Một chân lý trong mối quan hệ quốc tế đã được chứng minh, khi các quốc gia cùng chung chí hướng và giá trị, họ có thể phối hợp hiệu quả trong việc xác định, đánh giá và đối phó với các nguy cơ mới. Đồng thời, sự đoàn kết sẽ tạo ra sức mạnh răn đe tập thể, khiến các thế lực bên ngoài phải cân nhắc kỹ lưỡng trước bất kỳ hành vi gây hấn hay can thiệp nào. Sức mạnh ấy không chỉ đến từ quân sự hay kinh tế, mà còn là sức mạnh mềm của niềm tin, của sự chia sẻ và đoàn kết gắn bó bền chặt.

Vì lẽ đó, việc giữ gìn và phát huy mối quan hệ hữu nghị truyền thống, đoàn kết liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào - Campuchia trong giai đoạn hiện nay mang ý nghĩa chiến lược đặc biệt quan trọng. Đây không chỉ là nhiệm vụ của lãnh đạo ba nước, mà còn là trách nhiệm của cả hệ thống chính trị và người dân mỗi nước. Chỉ khi chung tay vun đắp mối quan hệ ấy, ba nước mới có thể cùng nhau vượt qua thử thách, giữ vững độc lập, hòa bình và tiến bước vững chắc trên con đường phát triển bền vững trong thế kỷ XXI.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính, Thủ tướng Lào Sonexay Siphandone và Thủ tướng Campuchia Hun Manet. Ảnh: chinhphu.vn

Thủy chung, tin tưởng và toàn diện - Giá trị nền tảng cho quan hệ Việt Nam-Lào-Campuchia

Tình cảm gắn bó keo sơn giữa Việt Nam, Lào và Campuchia là một câu chuyện đẹp về sự gắn bó, sẻ chia và đồng lòng vượt qua mọi gian khó. Tựa như ba nhánh sông Mekong hòa vào một dòng chảy lớn, ba dân tộc đã cùng nhau viết nên những trang sử vàng son, nơi niềm tin về chính trị và trách nhiệm với nhau trở thành ngọn đuốc soi đường. Để có được những tình cảm đặc biệt “sẵn sàng vào sinh ra tử cùng nhau” trong thời chiến, đồng hành chia sẻ khó khăn trong thời bình, ba dân tộc đã cùng nhau xây dựng nên một nền tảng vững chắc từ những giá trị cốt lõi với ba trụ cột cơ bản nhất: “Tình cảm thủy chung, niềm tin chính trị và hợp tác toàn diện, sâu sắc”.

Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn, Chủ tịch Quốc hội Lào Saysomphone Phomvihane và Chủ tịch Quốc hội Campuchia Khuon Sudary. Ảnh: Thống Nhất

Trước hết, “tình cảm thủy chung” giữa ba dân tộc là nền móng thiêng liêng của mối quan hệ này. Những người lính tình nguyện Việt Nam ngã xuống trên đất Lào và Campuchia không chỉ vì lý tưởng quốc tế cao đẹp, mà còn là biểu tượng của tình đồng chí, đồng đội và tư tưởng “giúp bạn là tự giúp mình”, cùng chung khát vọng độc lập, tự do. Những mất mát, hy sinh ấy đã hun đúc nên một tình cảm thủy chung bền bỉ, trở thành hình mẫu trong quan hệ quốc tế và được các thế hệ kế tục gìn giữ, vun đắp.

Thứ hai, “niềm tin chính trị” là yếu tố then chốt giữ vững mối quan hệ giữa ba nước trong suốt nhiều thập kỷ. Trong bối cảnh khu vực Đông Nam Á và thế giới có nhiều biến động, các quốc gia dễ bị lôi kéo bởi các luồng tư tưởng và chiến lược đối lập. Tuy nhiên, Việt Nam, Lào và Campuchia vẫn duy trì được lòng tin chiến lược vững chắc, thể hiện ở sự tôn trọng lẫn nhau, không can thiệp vào công việc nội bộ và luôn ủng hộ lợi ích chính đáng của nhau trên trường quốc tế. Niềm tin này đã tạo nên nền tảng tư tưởng vững vàng, giúp ba nước luôn đồng hành và hỗ trợ nhau trong cả thời chiến lẫn thời bình.

Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Lào Thongloun Sisoulith cùng các Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam, Lào và Campuchia tới thị sát cuộc Diễn tập cứu hộ, cứu nạn chung đầu tiên giữa quân đội ba nước diễn ra vào ngày 15-9-2022 tại Lào. Ảnh: qdnd.vn

Các máy bay cùng đội hình di chuyển qua khu vực lễ đài tại cuộc Diễn tập cứu hộ, cứu nạn chung đầu tiên giữa Quân đội ba nước Việt Nam-Lào-Campuchia diễn ra vào ngày 15-9-2022 tại Lào. Ảnh: qdnd.vn

Ba Bộ trưởng Bộ Quốc phòng Việt Nam-Lào-Campuchia dự Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam-Lào-Campuchia lần thứ nhất diễn ra ngày 14-12-2023. Ảnh: qdnd.vn

Thứ ba, “hợp tác toàn diện và sâu sắc” chính là bước phát triển tất yếu của mối quan hệ đặc biệt này trong thời kỳ hòa bình và phát triển. Quan hệ giữa ba nước không dừng lại ở ngoại giao truyền thống mà mở rộng toàn diện ra nhiều lĩnh vực, như: Quốc phòng, an ninh, giáo dục, y tế, văn hóa, kinh tế, thương mại, đầu tư... Trong đó, hợp tác quốc phòng luôn là điểm sáng giữa ba nước được thể hiện qua các cuộc giao lưu hữu nghị quốc phòng, huấn luyện, diễn tập chung, giúp tăng cường khả năng phối hợp và nâng cao sức mạnh liên kết về an ninh, giữ gìn ổn định khu vực biên giới.

Đại tá Khamsao Keoviseth, nguyên Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân Lào.

Đại tá Khamsao Keoviseth, nguyên Tổng biên tập Báo Quân đội nhân dân Lào rất tâm đắc với những giá trị cốt lõi này, đồng chí nói: “Tình cảm thủy chung, niềm tin chính trị và hợp tác toàn diện, sâu sắc chính là giá trị cốt lõi bất biến, đảm bảo cho ba dân tộc Việt Nam, Lào và Campuchia vững bước trong hành trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc trong thời kỳ mới”. Đồng chí nhấn mạnh, đây là “sợi dây gắn kết vô hình” giúp ba nước tạo nên một vị thế vững chắc để đối phó mọi thách thức, bảo vệ lợi ích dân tộc và góp phần vào hòa bình, ổn định trong khu vực và thế giới.

Từ những giá trị cốt lõi trên, có cơ sở khẳng định rằng liên minh chiến đấu giữa Việt Nam, Lào và Campuchia đã vượt lên trên khuôn khổ thông thường của quan hệ quốc tế, trở thành một hình mẫu của tình đoàn kết, niềm tin và sự hợp tác bền vững. Việc tiếp tục giữ gìn, phát huy những giá trị cốt lõi này chính là trách nhiệm chung của cả ba dân tộc, để từ đó cùng nhau hướng tới một tương lai hòa bình, thịnh vượng và bền vững.

Ảnh trái: Lực lượng quân y 3 nước hợp luyện, thống nhất hành động cứu chữa nạn nhân. Ảnh phải: Đội ngũ quân y quân đội 3 nước tiếp cận các trang thiết bị phục vụ diễn tập cứu hộ, cứu nạn chung do Bộ Quốc phòng ba nước Campuchia - Lào - Việt Nam phối hợp tổ chức vào ngày 22-11-2024 tại tỉnh Kampong Chhnang, Vương quốc Campuchia.

Ảnh trái: Lực lượng quân y 3 nước Campuchia - Lào - Việt Nam cáng thương, vận chuyển nạn nhân vào các bệnh viện dã chiến. Ảnh phải: Vận chuyển nạn nhân đến bệnh viện chuyên sâu bằng trực thăng tại cuộc diễn tập cứu hộ, cứu nạn chung do Bộ Quốc phòng ba nước Campuchia - Lào - Việt Nam phối hợp tổ chức vào ngày 22-11-2024 tại tỉnh Kampong Chhnang, Vương quốc Campuchia.

Kiến tạo tương lai xanh tươi và bền vững

Ngày nay, trong bối cảnh khu vực và thế giới đang diễn biến phức tạp, khó dự đoán với nhiều cơ hội và thách thức đan xen, tình hình mỗi nước đều có những thời cơ và thách thức riêng, việc củng cố và phát triển mối quan hệ đoàn kết, liên minh chiến đấu Việt Nam - Lào - Campuchia trở nên đặc biệt cấp thiết.

Việt Nam, Lào và Campuchia là 3 nước láng giềng gần gũi, cùng sẻ chia dòng sông Mekong nặng trĩu phù sa và dãy Trường Sơn hùng vĩ.

Theo đó, để phát huy bài học kinh nghiệm lịch sử trong liên minh chiến đấu chống kẻ thù chung vào công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, không ngừng bồi đắp mối quan hệ đoàn kết giữa ba nước Việt Nam, Lào và Campuchia ngày càng toàn diện, đi vào chiều sâu, hiệu quả và trường tồn, chúng ta cần tiếp tục làm sâu sắc, toàn diện và mở rộng hơn nữa quan hệ giữa ba Đảng, ba nước, thắt chặt tin cậy chính trị và quan hệ cấp cao; cam kết duy trì và phát huy truyền thống đoàn kết gắn bó giữa ba nước, coi đây là tài sản vô giá, là quy luật tất yếu khách quan đối với việc bảo đảm môi trường hòa bình, an ninh và phát triển của mỗi nước.

Học giả Uch Leang, quyền Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu Á-Phi và Trung Đông, Viện Quan hệ quốc tế thuộc Viện Hàn lâm Hoàng gia Campuchia, Chủ tịch Hội cựu sinh viên Campuchia học tập tại Việt Nam.

Theo góc nhìn của học giả Uch Leang, quyền Vụ trưởng Vụ Nghiên cứu Á-Phi và Trung Đông, Viện Quan hệ quốc tế thuộc Viện Hàn lâm Hoàng gia Campuchia, Chủ tịch Hội cựu sinh viên Campuchia học tập tại Việt Nam: “Hiện nay, tinh thần đoàn kết chiến đấu giữa ba nước vẫn luôn được ba Đảng, ba Nhà nước quan tâm bồi đắp và lan tỏa mạnh mẽ đến thế hệ trẻ. Trên nền tảng đó, ba nước cần tiếp tục phối hợp chặt chẽ trong việc đấu tranh, ngăn chặn tội phạm xuyên biên giới; kiên quyết phản đối và làm thất bại mọi âm mưu của các thế lực thù địch nhằm chia rẽ khối đại đoàn kết, phá hoại mối quan hệ gắn bó giữa ba dân tộc. Cả ba nước kiên định lập trường không cho phép bất kỳ lực lượng nào lợi dụng lãnh thổ của mình để chống lại nước khác, qua đó góp phần giữ vững hòa bình, ổn định khu vực và an ninh toàn cầu”.

Về vấn đề này, Đại sứ Lào tại Việt Nam, bà Khamphao Ernthavanh nhấn mạnh tầm quan trọng của việc kế thừa những thành quả to lớn mà nhân dân ba nước đã đạt được, biến giá trị lịch sử của liên minh thành động lực hợp tác hiện tại và tương lai. Đại sứ đề xuất cần tạo đột phá trong hợp tác kinh tế, kết nối giao thông, thương mại, du lịch, đồng thời thúc đẩy hợp tác văn hóa, giáo dục, khoa học - kỹ thuật...

Đại sứ cũng lưu ý đến việc cần đổi mới tư duy, phát huy hiệu quả các cơ chế hiện có, mở rộng lĩnh vực hợp tác mới. “Đặc biệt, cần tăng cường công tác tuyên truyền để thế hệ trẻ thấu hiểu, tự hào và tiếp nối quan hệ đoàn kết truyền thống, đấu tranh phản bác các luận điệu xuyên tạc, chia rẽ. Việc thực hiện đồng bộ các giải pháp sẽ góp phần đưa mối quan hệ Việt Nam - Lào - Campuchia ngày càng bền chặt, hiệu quả và trường tồn”, Đại sứ Lào khẳng định.

Các khối diễu binh của Quân đội nhân dân Việt Nam.

Ảnh trái: Đoàn diễu binh của Quân đội nhân dân Lào. Ảnh phải: Đoàn diễu binh của Quân đội Hoàng gia Campuchia.

Những ý kiến trên có lẽ cũng là nguyện vọng chung của nhân dân ba dân tộc yêu chuộng hòa bình Việt Nam, Lào, Campuchia. Đó là cơ sở để ba nước, ba dân tộc tiếp tục đoàn kết, giữ gìn mối quan hệ “như môi với răng” vì lợi ích thiết thực của nhân dân ba nước, đóng góp tích cực vào hòa bình, ổn định, phát triển thịnh vượng trong khu vực và trên thế giới.

Tháng Tư, tháng của lịch sử hào hùng, tháng của chiến thắng và hòa bình. Trong những ngày này, cả dân tộc Việt Nam rộn ràng hướng đến lễ kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30-4-1975 / 30-4-2025). Đây không chỉ là dịp để chúng ta bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đối với những người đã ngã xuống vì độc lập, tự do của Tổ quốc, mà còn là cơ hội để mỗi người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ cùng nhau ôn lại và tự hào về truyền thống hào hùng của 3 dân tộc. Trong dịp này, trên các phương tiện thông tin đại chúng, thật dễ dàng bắt gặp hình ảnh các lực lượng Quân đội ta “vượt nắng, thắng mưa, say sưa luyện tập” phục vụ cho lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước và chúng ta càng thêm xúc động khi thấy hình ảnh lực lượng Quân đội nhân dân Lào và Quân đội Hoàng gia Campuchia cùng luyện tập, tham gia khối diễu binh, diễu hành theo lời mời của Bộ Quốc phòng Việt Nam. Đây là minh chứng, là biểu tượng sáng ngời, hình ảnh không gì đẹp và ý nghĩa hơn của tình đoàn kết, hữu nghị bền chặt, gắn bó giữa ba dân tộc anh em trong thời khắc này, góp phần củng cố mối quan hệ Việt Nam - Lào - Campuchia.