Cách đây tròn 95 năm, tại Cửu Long, Hương Cảng (Trung Quốc), Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam đã diễn ra dưới sự chủ trì của đồng chí Nguyễn Ái Quốc (Hồ Chí Minh).

Mốc son sáng chói trong lịch sử cách mạng Việt Nam

Tham gia Hội nghị có các đồng chí: Trịnh Đình Cửu, Nguyễn Đức Cảnh (đại biểu Đông Dương Cộng sản Đảng); Nguyễn Thiệu, Châu Văn Liêm (đại biểu An Nam Cộng sản Đảng). Đại biểu Đông Dương Cộng sản Liên đoàn không đến kịp; ngoài ra còn có hai đồng chí Lê Hồng Sơn và Hồ Tùng Mậu là đại biểu chi bộ của những người cộng sản Việt Nam ở nước ngoài. Hội nghị nhất trí hợp nhất các tổ chức Đảng, lấy tên là Đảng Cộng sản Việt Nam, thông qua Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt, Chương trình tóm tắt và Điều lệ vắn tắt của Đảng. Tại Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ III tháng 9-1960, đã quyết định lấy ngày 3-2 hằng năm làm ngày kỷ niệm thành lập Đảng.

Quang cảnh Đại hội lần thứ II của Đảng ở căn cứ địa Tuyên Quang. Ảnh: Tư liệu

Hội nghị hợp nhất các tổ chức cộng sản Việt Nam mang tầm vóc lịch sử như là Đại hội thành lập Đảng. Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập là kết quả của cuộc đấu tranh giai cấp và đấu tranh dân tộc ở nước ta trong những năm đầu thế kỷ XX; là sản phẩm của sự kết hợp Chủ nghĩa Mác-Lênin với phong trào công nhân và phong trào yêu nước; là kết quả của quá trình lựa chọn, sàng lọc của lịch sử và là kết quả của quá trình chuẩn bị đầy đủ về chính trị, tư tưởng và tổ chức của một tập thể chiến sĩ cách mạng, đứng đầu là đồng chí Nguyễn Ái Quốc.

Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam là một dấu mốc lớn, đánh dấu bước ngoặt trọng đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam, chấm dứt cuộc khủng hoảng về đường lối cứu nước kéo dài mấy chục năm. Trong Chánh cương vắn tắt, Sách lược vắn tắt do đồng chí Nguyễn Ái Quốc khởi thảo, được Hội nghị thành lập Đảng thông qua, đã xác định cách mạng Việt Nam phải tiến hành cách mạng giải phóng dân tộc tiến lên chủ nghĩa xã hội. Độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội là con đường cách mạng duy nhất đúng để thực hiện mục tiêu giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, giải phóng xã hội, giải phóng con người. Sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam với Cương lĩnh, đường lối cách mạng đúng đắn chứng tỏ giai cấp công nhân Việt Nam đã trưởng thành, đủ sức lãnh đạo cách mạng. Đảng Cộng sản Việt Nam ra đời và việc Đảng chủ trương cách mạng Việt Nam là một bộ phận của phong trào cách mạng thế giới, đã tranh thủ được sự ủng hộ to lớn của cách mạng thế giới, kết hợp sức mạnh dân tộc với sức mạnh thời đại, làm nên những thắng lợi vẻ vang; đồng thời đóng góp tích cực vào sự nghiệp đấu tranh vì hòa bình, độc lập dân tộc và tiến bộ của nhân loại trên thế giới.

Hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam ngày 3-2-1930. Ảnh chụp lại tranh của họa sĩ Phi Hoanh tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Sự ra đời của Đảng là một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử cách mạng Việt Nam, chấm dứt thời kỳ khủng hoảng về đường lối cứu nước, mở ra một thời kỳ mới trong sự nghiệp giải phóng dân tộc, xây dựng một nước Việt Nam vì mục tiêu độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Sự kiện này đã mở ra một thời kỳ mới, thời kỳ lịch sử vẻ vang của dân tộc Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng. 95 năm đồng hành cùng dân tộc, Đảng luôn phụng sự Tổ quốc, gắn bó mật thiết với Nhân dân; Đảng cũng luôn nỗ lực đổi mới, tự chỉnh đốn, để xứng đáng là lương tâm, trí tuệ và danh dự của dân tộc.

Thực tiễn phong phú, sinh động của cách mạng Việt Nam đã chứng minh, sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng, lập nên nhiều kỳ tích, viết thêm vào lịch sử Việt Nam những ngày xuân tươi sáng và rực rỡ.

Sơ đồ tổ chức quần chúng của Đảng Cộng sản Việt Nam và các hội quần chúng năm 1930. Ảnh: Bảo tàng Lịch sử quốc gia

Bác Hồ với mùa Xuân của Đảng, đất nước và dân tộc

Vào dịp Xuân Ất Tỵ 2025, Bảo tàng Hồ Chí Minh đã tổ chức trưng bày chuyên đề “Đảng Cộng sản Việt Nam - 95 năm đồng hành cùng dân tộc”, kỷ niệm 95 năm Ngày thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam (3-2-1930 / 3-2-2025).

Thông qua 6 phần nội dung, với hơn 200 ảnh, tài liệu và hiện vật, trong đó có những hiện vật, tài liệu vừa được Bảo tàng Hồ Chí Minh sưu tầm tại Cộng hòa Pháp cuối năm 2024 vừa qua, trưng bày chuyên đề giới thiệu khái quát chặng đường 95 năm Đảng Cộng sản Việt Nam đảm nhận sứ mệnh lãnh đạo đất nước, đồng hành cùng dân tộc.

Các đại biểu cắt băng khai mạc và tham quan trưng bày chuyên đề.

Một số hình ảnh, tài liệu và hiện vật được trưng bày tại Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, đứng đầu là Chủ tịch Hồ Chí Minh, nhân dân Việt Nam đã chiến thắng nhiều kẻ thù xâm lược, lập nên những kỳ tích vĩ đại trong thế kỷ XX, như: Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, lập nên nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước dân chủ nhân dân đầu tiên ở Đông Nam Á; chiến thắng Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu năm 1954; đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Sau khi nước nhà hoàn toàn độc lập, thống nhất, Đảng ta tiếp tục lãnh đạo sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc và công cuộc đổi mới từ năm 1986 đến nay, với nhiều thành tựu đáng ghi nhận về kinh tế, văn hóa, xã hội, quốc phòng, an ninh, ngoại giao và nhiều lĩnh vực quan trọng khác. Đúng như sinh thời Chủ tịch Hồ Chí Minh đã từng nói: Đảng ta thật là vĩ đại!

TS Vũ Mạnh Hà, Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh phát biểu.

TS Vũ Mạnh Hà, Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh:

“Sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng là nhân tố quan trọng, quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam”

TS Vũ Mạnh Hà, Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh cho biết: Nhìn lại chặng đường lịch sử đã qua, chúng ta có thể khẳng định, sự lãnh đạo đúng đắn và sáng suốt của Đảng là nhân tố quan trọng, quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Chính trong quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng Cộng sản Việt Nam được tôi luyện, thử thách và không ngừng trưởng thành, xứng đáng với vai trò và sứ mệnh lịch sử dẫn dắt dân tộc, xứng đáng với lòng tin của Nhân dân. Luôn đổi mới phương thức lãnh đạo, Đảng Cộng sản Việt Nam có đủ bản lĩnh, trí tuệ, kinh nghiệm, uy tín và khả năng lãnh đạo đất nước vượt qua mọi khó khăn, thử thách, để đưa đất nước phát triển phồn vinh, nhân dân ta có cuộc sống ấm no, tự do, hạnh phúc.

Tư liệu Bút tích Chủ tịch Hồ Chí Minh viết vào Sổ vàng của thành phố Paris tại Tòa Thị chính trong hành trình thăm nước Pháp của Người, ngày 4-7-1946.

Tại triển lãm “Đảng Cộng sản Việt Nam - 95 năm đồng hành cùng dân tộc” giới thiệu và trưng bày tư liệu Bút tích chữ ký của Chủ tịch Hồ Chí Minh trong cuốn Sổ vàng của thành phố Paris, khi Người dự cuộc đón tiếp chính thức do Hội đồng thành phố Paris tổ chức tại Tòa Thị chính trong chuyến hành trình thăm nước Pháp của Người, ngày 4-7-1946. Đây là lần đầu tiên tư liệu này được công bố và giới thiệu tại triển lãm của Bảo tàng Hồ Chí Minh và tư liệu quý này chính là minh chứng lịch sử quan trọng cho sự kiện lịch sử Chủ tịch Hồ Chí Minh và phái đoàn ngoại giao của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa thăm Cộng Hòa Pháp năm 1946. Tư liệu mới được Bảo tàng Hồ Chí Minh khai thác và sưu tầm, cùng với một số các tư liệu quý khác về cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chí Minh tại nước Pháp tháng 12-2024.

Thư kêu gọi Tổng khởi nghĩa của Nguyễn Ái Quốc, tháng 8-1945 cũng là một trong những hiện vật quý giá được giới thiệu với người xem tại triển lãm.

Thư của Nguyễn Ái Quốc kêu gọi Tổng khởi nghĩa Tháng Tám năm 1945. Nguồn: Bảo tàng Hồ Chí Minh.

Với sự chỉ đạo và chiến lược tài tình, sáng suốt, Trung ương Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đề ra hàng loạt chủ trương mới, chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa trong cả nước, nắm đúng thời cơ Tháng Tám năm 1945, Người đã viết thư kêu gọi Tổng khởi nghĩa, sau đó Thư đã được in thành truyền đơn và phát hành rộng rãi.

Hưởng ứng lời hiệu triệu của Chủ tịch Hồ Chí Minh, toàn dân và toàn quân ta đã vùng dậy đứng lên đấu tranh, chớp thời cơ cách mạng, làm thay đổi cục diện đấu tranh cách mạng, chỉ trong thời gian ngắn nhanh chóng chuyển từ khởi nghĩa từng phần, tiến đến Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong cả nước. Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình (Hà Nội) lịnh sử, trước cuộc mít tinh của gần một triệu đồng bào, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ lâm thời trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, tuyên bố trước quốc dân và thế giới về sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa (nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam).

“Đường Kách mệnh” tập hợp những bài giảng của Nguyễn Ái Quốc tại các lớp huấn luyện cán bộ của Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, tổ chức tại Quảng Châu (Trung Quốc) trong những năm 1925 - 1927, được Bộ Tuyên truyền của Hội Liên hiệp các dân tộc bị áp bức xuất bản thành sách năm 1927. Đây là một trong những văn kiện lịch sử có ý nghĩa mở đường, dẫn lối cho cách mạng Việt Nam. Trải qua hơn 90 năm, đến nay, tác phẩm “Đường Kách mệnh” vẫn còn nguyên giá trị lý luận và thực tiễn sâu sắc.

Cuốn “Đường Kách mệnh” tập hợp những bài giảng của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh giảng tại lớp huấn luyện chính trị các thanh niên yêu nước Việt Nam trong những năm 1925 - 1927. Ảnh: Bảo tàng Lịch sử quốc gia

Tháng 11-1924, Nguyễn Ái Quốc đến Quảng Châu (Trung Quốc). Tại đây, Người tập hợp những người Việt Nam yêu nước, thành lập Hội Việt Nam cách mạng thanh niên. Công việc đầu tiên là Nguyễn Ái Quốc mở các lớp đào tạo, bồi dưỡng cán bộ. Người vừa là giảng viên chính, vừa là người tổ chức và hướng dẫn lớp học. Từ năm 1925 đến năm 1927, Nguyễn Ái Quốc đã tổ chức được 3 lớp với tổng số 75 học viên. Các bài giảng của Người là tài liệu chính cho học viên nghiên cứu, trao đổi. Đầu năm 1927, các bài giảng của Nguyễn Ái Quốc tại các lớp học ở Quảng Châu được tập hợp lại và xuất bản thành sách với tên gọi “Đường kách mệnh”. Sách khổ 13x18cm, kiểu chữ viết thường. Sách được in trên giấy nến, dưới dạng in thạch và những bản in đầu tiên của tác phẩm nổi tiếng này được bí mật chuyển về nước từ trước năm 1930.

Nội dung xuyên suốt của tác phẩm là những quan điểm cơ bản về lý luận, phương pháp cách mạng Việt Nam trên cơ sở vận dụng và phát triển sáng tạo Chủ nghĩa Mác - Lênin, tổng kết kinh nghiệm thực tiễn phong trào cách mạng trong nước và quốc tế, được trình bày một cách hệ thống; là tư liệu tham khảo đặc biệt quan trọng và cơ sở lý luận cho việc hoạch định đường lối cách mạng Việt Nam.

Với cách viết súc tích, ngắn gọn, dễ hiểu, dễ nhớ, cuốn sách mang giá trị lý luận và thực tiễn to lớn, đóng góp quan trọng trong việc truyền bá Chủ nghĩa Mác-Lênin vào Việt Nam; kết hợp phong trào yêu nước với Chủ nghĩa Mác-Lênin; tạo lập các tiền đề tư tưởng, lý luận cho sự ra đời của Đảng Cộng sản Việt Nam.

Kết cấu của tác phẩm: Ngoài lời đề tựa, cuốn sách đã tập trung đề cập đến 15 vấn đề, theo 3 nội dung cơ bản: Những vấn đề lý luận chung về cách mạng xã hội; tổng kết các cuộc cách mạng điển hình trên thế giới, rút ra bài học cho cách mạng Việt Nam; xác định phương pháp tổ chức và hoạt động cách mạng. Đây là một trong 5 tác phẩm được công nhận là Bảo vật Quốc gia của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Bìa tác phẩm “Đường kách mệnh” được giới thiệu tại Triển lãm “Đảng Cộng sản Việt Nam - 95 năm đồng hành cùng dân tộc”.

Nguyên Giám đốc Bảo tàng Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Tình cho biết: Những hình ảnh, hiện vật tại triển lãm đã minh chứng cho quá trình hoạt động và đấu tranh vô cùng gian khổ, khó khăn và nguy hiểm của Nguyễn Ái Quốc - Hồ Chí Minh. Những hình ảnh, tài liệu thể hiện quyết tâm cũng như tấm lòng của Bác về xây dựng Đảng.