Quá trình đô thị hóa mạnh mẽ của Thủ đô Hà Nội đã làm nảy sinh nhiều việc “nóng”, việc khó, thậm chí chưa có tiền lệ. Tuy nhiên, các cấp ủy Đảng, chính quyền thành phố đã có nhiều đổi mới, sáng tạo, linh hoạt trong hoạt động tiếp xúc, đối thoại với phương châm gần dân, lắng nghe dân, ngày càng đi vào thực chất; do đó đã kịp thời giải quyết, đáp ứng được nguyện vọng chính đáng của bà con; đồng thời cũng “tranh thủ” được sự đóng góp của đội ngũ cán bộ, đảng viên và nhân dân.

Khu đất đấu giá X1 thuộc tổ dân phố số 2, thị trấn Chi Đông (huyện Mê Linh) gồm 33 lô đất "vàng", có tổng diện tích lên đến 3.412,7m2 được đưa ra đấu giá thành công hồi cuối tháng 7-2022 vừa qua, với số tiền thu ngân sách đạt gần 226 tỷ đồng, chênh gần 100 tỷ đồng so với giá khởi điểm. Trong đó, lô có giá trúng cao nhất có mức giá kỷ lục lên đến 93 triệu đồng/m2 - tương đương gần 15 tỷ đồng.

Thế nhưng, trước đó, để có được sự đồng thuận của người dân trong việc bàn giao mặt bằng để các cơ quan chức năng hoàn thiện các thủ tục đưa khu đất này ra đấu giá, không hề dễ dàng. Ba trong số các hộ dân ở đây lúc đầu nhất quyết không đồng ý nhận tiền bồi thường, bàn giao mặt bằng cho nhà nước, với lý do là những diện tích đất ruộng trước đó đã bàn giao cho các dự án công nghiệp, đô thị khác đã nhiều năm nay vẫn chưa được nhận đất dịch vụ. Chính quyền địa phương và các cơ quan chức năng thậm chí đã phải tính đến cả phương án cưỡng chế thu hồi đất nhằm bảo đảm tiến độ dự án cũng như không để ảnh hưởng đến nhiệm vụ chính trị chung của huyện.

Một cuộc đối thoại trực tiếp giữa Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị trấn Chi Đông với các hộ dân nhanh chóng được tổ chức. Điều đáng mừng là, sau cuộc đối thoại trực tiếp này, những khúc mắc của các hộ dân đã được lãnh đạo địa phương trả lời cặn kẽ, thấu tình, đạt lý. Do vậy, tất cả các hộ đều hiểu và đồng thuận bàn giao mặt bằng cho nhà nước, không phải cưỡng chế.

Từ thực tế trên, đồng chí Nguyễn Văn Quang, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị trấn Chi Đông cho biết: Điều quan trọng nhất là người đứng đầu cấp ủy, chính quyền phải đề cao trách nhiệm nêu gương, phải thực sự gần gũi, lắng nghe, nắm bắt tâm tư, trăn trở của nhân dân để tìm cách tháo gỡ. Càng né tránh bức xúc của người dân, tình hình càng phức tạp, khó giải quyết, sẽ dẫn đến thất bại.

Người dân huyện Mê Linh, TP Hà Nội chăm sóc hoa.

Qua tìm hiểu, chúng tôi được biết, những năm qua, hoạt động đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể xã hội và nhân dân là việc làm được thị trấn Chi Đông tổ chức thường xuyên cả định kỳ và đột xuất khi có vấn đề phát sinh.

Trên cơ sở Quyết định 2200 QĐ/TƯ, Đảng ủy thị trấn đã xây dựng kế hoạch để triển khai thực hiện; hằng năm cũng xây dựng kế hoạch tổ chức đối thoại với người dân, đặc biệt là đối thoại về những lĩnh vực mà người dân vẫn còn nhiều ý kiến, vướng mắc; để tuyên truyền, vận động nhân dân, doanh nghiệp đồng thuận và chấp hành tốt.

“Chính vì vậy, khi triển khai các dự án cũng như các công trình, nhiệm vụ trên địa bàn thị trấn, chúng tôi cũng đã tạo được sự đồng thuật rất cao trong nhân dân. Sau đối thoại, công dân đã hiểu, thực hiện, chấp hành rất tốt, nhất là trong việc giải phóng mặt bằng đối với các dự án có sử dụng đất trên địa bàn, không xảy ra cưỡng chế, thu hồi, gây bức xúc trong nhân dân. Qua sơ kết 5 năm việc thực hiện triển khai Quyết định 2200, thị trấn Chi Đông được huyện ủy Mê Linh đánh giá thực hiện tốt. Niềm tin của nhân dân được nâng lên, tình trạng đơn thư, khiếu nại trên địa bàn thị trấn cũng giảm rõ rệt, đặc biệt không có đơn thư vượt cấp”, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thị trấn Chi Đông Nguyễn Văn Quang thông tin.

Huyện Mê Linh đang hình thành các vùng sản xuất chuyên canh khá rõ ràng, theo quy hoạch sản xuất nông nghiệp đã được phê duyệt.

Ngoài ra, cũng theo đồng chí Nguyễn Văn Quang, một trong những việc bức xúc, trăn trở của người dân Chi Đông hiện nay là về vấn đề môi trường.

“Xác định điều này nên trong nhiều năm qua, Đảng ủy thị trấn luôn lựa chọn vấn đề vệ sinh môi trường để đối thoại, để nhân dân hiểu, cùng đồng hành. Cùng với đó, chúng tôi cũng đã có nhiều buổi làm việc với các công ty, doanh nghiệp trên địa bàn nhằm bảo đảm vệ sinh môi trường cho sản xuất của người dân, cùng với nhân dân tháo gỡ những khó khăn. Đồng thời, qua các buổi làm việc này, người dân cũng có cơ hội được bày tỏ những tâm tư, nguyện vọng của mình, được nghe các ý kiến của các cấp, được nghe giải đáp, được quán triệt các chủ trương của Đảng, Nhà nước, do đó đã tạo được sự đồng thuận cao trong nhân dân…”, đồng chí Nguyễn Văn Quang chỉ rõ cách làm ở địa phương mình.

Không chỉ ở Chi Đông, mà thực tế trên địa bàn Thành phố, nhiều việc “khó”, chưa có tiền lệ cũng được địa phương giải quyết thấu tình, đạt lý thông qua tiếp xúc, đối thoại với người dân. Điển hình có thể kể đến như hai vụ việc ở xã Tản Lĩnh và Khánh Thượng, huyện Ba Vì. Vụ việc thứ nhất liên quan việc mở rộng bãi rác ở xã Tản Lĩnh liên quan 145 hộ dân có đất. Theo lãnh đạo huyện Ba Vì, dự án này triển khai hết sức khó khăn, vì liên quan vấn đề môi trường. Một số hộ dân thôn Hiệu Lực xã Tản Lĩnh đã tập trung đông người ngăn cản không cho xe chở rác vào khu xử lý. Việc “khó” thứ hai xảy ra tại xã Khánh Thượng vào cuối năm 2021, đầu năm 2022, nhân dân thôn Hương Canh tập trung đông người ngăn cản hoạt động trại chăn nuôi lợn của một doanh nghiệp vì xả chất thải ra môi trường. Cả hai vụ việc trên đều được huyện Ba Vì kịp thời nắm bắt, tổ chức đối thoại trực tiếp, lắng nghe ý kiến của người dân để giải quyết ổn thỏa, không để phát sinh “điểm nóng”, giữ vững an ninh, trật tự tại địa phương.

Đối thoại với nhân dân từ lâu đã trở thành một tiêu chí đánh đánh giá năng lực lãnh đạo của cấp ủy Đảng các cấp trong Đảng bộ thành phố Hà Nội. Vì vậy, để thực hiện tốt tiêu chí này, nhiều cấp ủy đảng đã có những cách làm mới, sáng tạo, đem lại hiệu quả thiết thực.

5 năm qua, Hội đồng nhân dân, Ủy ban nhân dân huyện Mê Linh đã tổ chức 5 hội nghị đối thoại định kỳ theo chuyên đề với những chủ đề mà nhân dân đặc biệt quan tâm như: Chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi; vì một môi trường sạch; phát triển các mô hình sản xuất nông nghiệp tập trung; phát triển mô hình nông nghiệp chất lượng cao; quản lý, sử dụng đất đai và môi trường với hơn 1.500 lượt đại biểu, tiếp nhận hàng chục ý kiến của người dân.

Cấp ủy xã, thị trấn trên địa bàn huyện Mê Linh tổ chức hàng chục hội nghị đối thoại định kỳ theo chuyên đề, xoay quanh nhiều vấn đề người dân quan tâm.

Thực hiện mô hình nhà khoa học cùng tham gia đối thoại, các ý kiến của người dân tại các hội nghị đã được người đứng đầu cấp ủy, chính quyền, các chuyên gia, nhà khoa học giải đáp, trả lời thấu đáo, cùng tháo gỡ những trở ngại, việc khó tại địa phương và kiến nghị lên cấp trên xem xét, giải quyết.

Với đặc điểm là địa bàn sản xuất nông nghiệp, sự có mặt, giải đáp của các chuyên gia, nhà khoa học đã đưa ra những lời khuyên, đáp án cho những băn khoăn, thắc mắc của người dân về những tiến bộ kỹ thuật để canh tác hiệu quả; xử lý đất trồng và bảo đảm môi trường sản xuất…

Các chuyên gia cũng tư vấn và giải đáp nhiệt tình, tỉ mỉ cho người dân vùng trồng hoa truyền thống nơi đây những kiến thức về trồng và phòng, chữa bệnh cho các loại cây hoa, các loại cây ăn quả, rau màu cũng như giải thích rõ hơn về cơ chế chính sách ưu đãi, về thị trường tiêu thụ và cách bảo quản nông sản, nâng cao năng suất cây trồng, sản xuất an toàn…

Đối thoại trực tiếp với công dân được Huyện ủy Mê Linh xác định là nhiệm vụ quan trọng, được cụ thể hóa trong chương trình công tác hằng năm của cấp ủy, chính quyền.

Và những con số biết nói như: 63,7 ha rau, quả được sản xuất theo tiêu chuẩn VietGap; 55 sản phẩm OCOP được đánh giá, phân hạng đạt từ 3 sao trở lên; xây dựng thương hiệu 9 đơn vị với các sản phẩm chủ lực; hỗ trợ mã số, mã vạch, truy suất nguồn gốc và tem nhãn nhận diện cho nhiều sản phẩm nông nghiệp khác. Hay những điểm mô hình sản xuất tiêu biểu cho sản phẩm an toàn, chất lượng và hiệu quả kinh tế; từng bước hình thành các vùng sản xuất chuyên canh khá rõ ràng, theo quy hoạch sản xuất nông nghiệp đã được phê duyệt… - Đây chính là những “trái ngọt” có được từ những buổi đối thoại được Mê Linh triển khai trong thời gian vừa qua.

Ngoài ra, cấp ủy xã, thị trấn trên địa bàn huyện Mê Linh còn tổ chức hơn 70 hội nghị đối thoại định kỳ theo chuyên đề, xoay quanh nhiều vấn đề mà dư luận quan tâm như: Giải quyết đất dịch vụ, giải phóng mặt bằng, quản lý đất đai, sản xuất nông nghiệp, giải quyết chế độ chính sách… với hàng nghìn đại biểu tham dự.

Tại các buổi đối thoại, người dân có cơ hội phản ánh từ những việc lớn như các dự án đô thị chậm triển khai gây lãng phí nguồn lực từ đất, công tác giải phóng mặt xây dựng các tuyến đường, công trình hạ tầng kinh tế - xã hội, công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng đến những việc nhỏ như vệ sinh ngõ xóm, thu gom rác thải...

Từ một địa bàn “nóng” về quản lý đất đai, trật tự xây dựng, huyện Mê Linh đã từng bước ổn định tình hình, giảm rõ rệt đơn thư khiếu nại, tố cáo và các đơn thư đều được giải quyết dứt điểm. Nhiều nhiệm vụ khó khăn, phức tạp đã được thực hiện hiệu quả thông qua đối thoại.

Đồng chí Lê Sỹ Cường, Trưởng ban Dân vận Huyện ủy Mê Linh cho biết, công tác tiếp xúc, đối thoại trực tiếp với công dân được Huyện ủy xác định là nhiệm vụ quan trọng, được cụ thể hóa trong chương trình công tác hằng năm của cấp ủy, chính quyền; yêu cầu cấp ủy, chính quyền ở cấp nào thì thực hiện việc tiếp xúc, đối thoại với nhân dân ở cấp đó một cách cụ thể, thiết thực, với tinh thần xuyên suốt là vì lợi ích của nhân dân.

Ngay sau khi kết thúc các hội nghị đối thoại, các cấp ủy Đảng, chính quyền từ huyện đến cơ sở đều ban hành thông báo kết luận lãnh đạo, chỉ đạo các đơn vị liên quan giải quyết các kiến nghị thuộc thẩm quyền xử lý. Điều này đã giúp cho người đứng đầu cấp ủy, chính quyền nắm chắc thông tin từ cơ sở, trực tiếp giải quyết hiệu quả những vấn đề bức xúc của người dân trên địa bàn, nhằm tạo đồng thuận từ cơ sở, chia sẻ của nhân dân, giúp cho quá trình triển khai các chương trình, dự án trên địa bàn huyện Mê Linh bảo đảm tiến độ, chất lượng hơn.

Một địa phương khác cũng khá “nóng” về đô thị hóa là Phường Việt Hưng, Quận Long Biên, TP Hà Nội. Do đô thị hóa nhanh, nhu cầu phát triển hạ tầng đô thị mạnh mẽ dẫn tới mỗi năm, khối lượng giải phóng mặt bằng tại địa phương này khá lớn.

Tuy nhiên, nhờ đối thoại, lắng nghe tâm tư của người dân đã giúp các cấp ủy Đảng, chính quyền của địa phương này ghi nhận được nhiều ý kiến quý báu của nhân dân để lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành và giải quyết có lý, có tình những vấn đề bức xúc, nổi cộm.

Trong đó, nhiều nội dung được kết hợp thảo luận, tham mưu hướng giải quyết ngay tại các buổi sinh hoạt chuyên đề “Tự soi, tự sửa” ngay tại chi bộ tổ dân phố. Bởi theo chia sẻ của đồng chí Đinh Quang Luận, Bí thư Đảng ủy Phường Việt Hưng, trong đối thoại với người dân phải quan tâm đến thực chất chứ không phải là hình thức.

“Trả lời những ý kiến, băn khoăn của người dân, đưa ra những cách giải quyết kịp thời cũng chính là để thực hiện lời hứa trước nhân dân của chúng tôi”, đồng chí Đinh Quang Luận nhấn mạnh.

Đáng chú ý, theo đồng chí Đinh Quang Luận, người đứng đầu cấp ủy, chính quyền phường còn thực hiện niêm yết công khai kế hoạch tu dưỡng, khắc phục hạn chế, thiếu sót, qua đó tạo kênh thông tin quan trọng giúp người dân giám sát. Đồng thời, việc giám sát đảng viên sinh hoạt hai chiều ở nơi cư trú cũng được thực hiện một cách công tâm, khách quan...

Đồng chí Đinh Quang Luận cho biết thêm, thông qua nhiều hình thức tổ chức thường xuyên, liên tục, cấp ủy Đảng, chính quyền phường đã lắng nghe được nhiều hơn ý kiến của người dân, từ đó nắm được tình hình và sẽ xử lý được kịp thời các vấn đề phát sinh, tránh gây bức xúc cho nhân dân.

Để làm được điều đó, kế hoạch tổ chức, nội dung, hình thức, thành phần tham gia, thời gian, địa điểm và chương trình đối thoại với người dân được rõ ràng, cụ thể ngay từ đầu năm và công bố công khai để người dân được biết. Đặc biệt, nội dung đối thoại sẽ được Mặt trận Tổ quốc tham mưu, tổng hợp từ ý kiến của đông đảo quần chúng nhân dân trên địa bàn.

Hội nghị đối thoại giữa người đứng đầu cấp ủy, chính quyền với Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội và nhân dân năm 2022 tại phường Việt Hưng, Long Biên, Hà Nội.

“Từ các vấn đề được thu thập, chúng tôi đã nhóm lại thành những vấn đề lớn rồi lựa chọn những nội dung thiết thực, cấp thiết của các tổ dân phố, những vấn đề dân sinh bức xúc làm chủ đề tiếp xúc, đối thoại và không né tránh việc khó khi tổ chức đối thoại”, Bí thư Đảng ủy Phường Việt Hưng Đinh Quang Luận nói.

Bên cạnh đó, phường còn giao các đồng chí ủy viên thường vụ, phụ trách địa bàn trực tiếp hướng dẫn, chỉ đạo và theo dõi việc thực hiện kết luận hội nghị đối thoại liên quan đến địa bàn phụ trách. Ngay tại các buổi đối thoại, lãnh đạo phường giao nhiệm vụ, yêu cầu các đơn vị liên quan trả lời cụ thể, ấn định thời gian giải quyết dứt điểm các vấn đề mà người dân nêu ra. Các nội dung kiến nghị, đề xuất chính đáng của người dân, nhưng không thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp ủy, chính quyền địa phương, đều đã được tiếp thu, báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, giải quyết.

“Điều này đã giúp cho từng kiến nghị của người dân được giải quyết tốt, đồng thời còn giúp cho nhiệm vụ chung “trôi” nhanh hơn, đạt hiệu quả hơn và được nhân dân đánh giá rất cao. Nhiều vấn đề người dân bức xúc, nhưng sau khi được trả lời một cách “thấu lý, đạt tình” đã “hạ nhiệt” rất nhanh. Tỷ lệ ý kiến được trả lời, giải quyết thông qua tiếp xúc, đối thoại đạt trên 90%”, đồng chí Đinh Quang Luận nhấn mạnh.

Trên đây chỉ là hai trong số rất nhiều cấp ủy, chính quyền ở nhiều địa phương của Thành phố Hà Nội có cách thức sáng tạo trong tổ chức tiếp xúc, đối thoại với nhân dân và đạt hiệu quả tích cực.

Theo đồng chí Nguyễn Thị Tuyến, Phó bí thư thường trực Thành ủy Hà Nội, 5 năm qua, thực hiện Quyết định 2200-QĐ/TƯ, việc tổ chức tiếp xúc, đối thoại tại nhiều địa phương của Thành phố được thực hiện bằng nhiều cách làm sáng tạo, đáng được nhân rộng.

Theo đó, một số quận, huyện như quận Ba Đình, huyện Quốc Oai... sử dụng phiếu xin ý kiến rộng rãi đến các đại biểu đại diện nhân dân địa phương trước khi tổ chức hội nghị tiếp xúc, đối thoại; giao các đồng chí ủy viên thường vụ, phụ trách địa bàn trực tiếp hướng dẫn, chỉ đạo và theo dõi việc thực hiện kết luận hội nghị đối thoại liên quan đến địa bàn phụ trách; huyện về xã, xã về thôn để thực hiện đối thoại với nhân dân...

Hay huyện Phúc Thọ, quận Tây Hồ, quận Bắc Từ Liêm... thì tăng cường đối thoại chuyên đề về những nội dung, lĩnh vực nhân dân quan tâm hoặc còn có khó khăn, vướng mắc; mở rộng đối tượng chủ trì và tham gia đối thoại, mở rộng quy mô đối thoại, không chỉ là bí thư cấp ủy, chủ tịch Hội đồng nhân dân, chủ tịch Ủy ban nhân dân các cấp mà người đứng đầu phụ trách ngành, lĩnh vực, bí thư chi bộ, trưởng thôn, tổ trưởng dân phố ở nhiều nơi đã chủ động tổ chức đối thoại với đối tượng quản lý và nhân dân…

Thông qua hoạt động đối thoại đã tạo môi trường dân chủ, cởi mở, thẳng thắn giữa nhân dân với cấp ủy, chính quyền. Nhân dân tin tưởng bày tỏ tâm tư, nguyện vọng, đề xuất nhiều cách làm hay, hiệu quả giúp người đứng đầu, cấp ủy, chính quyền kịp thời giải quyết.

Rõ ràng, với những cách làm sáng tạo, linh hoạt, cấp ủy, chính quyền các địa phương của Thành phố Hà Nội đã giải quyết thấu đáo nhiều việc khó, việc chưa có tiền lệ tại địa phương. Nhờ đó đã góp phần giữ vững ổn định an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, giải quyết các vấn đề phát sinh ngay từ cơ sở, trên tinh thần “trọng dân, gần dân, hiểu dân, có trách nhiệm với nhân dân”, củng cố mối quan hệ gắn bó mật thiết giữa Đảng, chính quyền với nhân dân Thủ đô, góp phần đưa Thủ đô ngày càng phát triển, giàu mạnh.