Chính khách Hun Manet, ngôi sao sáng nhất trên vũ đài chính trường Campuchia hiện tại, người được đông đảo các tầng lớp nhân dân Campuchia mong chờ nhất đã chính thức được Quốc vương Norodom Sihamoni sắc phong làm Thủ tướng Campuchia nhiệm kỳ Quốc hội khóa VII ngày 7-8. Không gì thay đổi, tân Thủ tướng sẽ cùng nội các mới chính thức tuyên thệ nhậm chức vào ngày 22-8 tới đây.

Mốc son mới trong lịch sử vẻ vang của dân tộc Campuchia đã bắt đầu, đánh dấu bước chuyển tiếp lịch sử, “người viết sử” không phải là cái tên quen thuộc trong suốt gần 4 thập kỷ qua-Thủ tướng Hun Sen. Người được chọn-Thủ tướng Hun Manet sẽ có trách nhiệm thay ông viết tiếp những trang sử hào hùng, vinh quang của dân tộc, thay ông gánh vác trọng trách đưa đất nước Campuchia lên một tầm cao mới, tìm lại ánh hào quang rực rỡ của thời kỳ Angkor huy hoàng, thay ông tiếp tục sự nghiệp bảo vệ tổ quốc, bảo vệ nền hòa bình và sứ mệnh phụng sự nhân dân.

Tân Thủ tướng​ Vương quốc Campuchia Hun Manet sinh ngày 20-10-1977, tại làng Koh Thmor, huyện Memot, tỉnh Kampong Cham (nay là tỉnh Tbong Khmum), ông là con trai cả của Thủ tướng Hun Sen và Phu nhân Bun Rany Hun Sen. Ông sinh ra trong thời điểm nguy hiểm, ngặt nghèo nhất khi cha mẹ ông buộc phải xa nhau vì sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc Campuchia khỏi nạn diệt chủng Khmer Đỏ, mãi sau Ngày chiến thắng 7-1-1979 lật đổ chế độ diệt chủng Khmer Đỏ, gia đình ông mới được đoàn tụ và được gặp cha lần đầu.

Từ thủa nhỏ, Hun Manet đã được gia đình chăm chút việc học tập và kỳ vọng vào tương lai tươi sáng của ông. Giai đoạn 1990-1993, ông theo học và hoàn thành chương trình phổ thông tại thủ đô Phnom Penh. Hun Manet rất xuất sắc trong môn toán và từng đoạt giải Nhất môn Toán cấp quốc gia.

Hun Manet nhập ngũ năm 1995. Cùng năm đó, ông gia nhập Học viện Quân sự Hoa Kỳ (United States Millitary Academy) hay còn gọi là Học viện West Point, một trong những cơ sở đào tạo quân sự danh giá bậc nhất của quân đội Hoa Kỳ. Bốn năm sau, ông trở thành người Campuchia đầu tiên tốt nghiệp học viện này.

Hun Manet là người Campuchia đầu tiên tốt nghiệp học viện West Point năm 1999.

Ngoài ra, ông cũng lấy bằng thạc sĩ kinh tế tại Đại học New York năm 2002, tiếp đó là bằng tiến sĩ tại Đại học Bristol của Anh năm 2008.

Sau thời gian được đào tạo tại nước ngoài, Hun Manet tham gia và lãnh đạo Lực lượng Đặc nhiệm Chống Khủng bố Quốc gia của Bộ Quốc phòng Campuchia với quân hàm Đại tá năm 2008. Kể từ đó, với năng lực nổi trội của mình ông đã có những bước tiến nhanh chóng, đảm nhiệm nhiều chức vụ cấp cao trong Quân đội Hoàng gia Campuchia. Từ năm 2018 cho đến trước khi diễn ra cuộc bầu cử 2023, ông là Phó tổng Tư lệnh kiêm Tư lệnh Lục quân Quân đội Hoàng gia Campuchia mang quân hàm Đại tướng 4 sao.

Đại tướng Hun Manet, Phó tổng Tư lệnh kiêm Tư lệnh Lục quân Quân đội Hoàng gia Campuchia. Ảnh: HMN

Khả năng lãnh đạo của Hun Manet được dư luận trong nước và quốc tế đặc biệt chú ý và đánh giá cao khi ông đảm nhiệm vai trò quan trọng trong các cuộc đàm phán thỏa thuận ngừng bắn cho xung đột biên giới Campuchia và Thái Lan 2008-2011; quá trình cải cách Quân đội Hoàng gia Campuchia; khả năng lãnh đạo xử lý khủng hoảng trong chiến dịch ngăn chặn đại dịch Covid-19...

Ngoài các vị trí quan trọng trong quân đội, Hun Manet có những bước thăng tiến nhanh chóng trong Đảng Nhân dân Campuchia (CPP), bước đệm quan trọng để ông vươn tới vị trí người đứng đầu Chính phủ Campuchia.

Theo đó, tháng 12-2018, ông được bầu vào Ban Thường vụ Trung ương CPP; năm 2020, ông là thủ lĩnh thanh niên CPP; tháng 12-2021, CPP ra tuyên bố ủng hộ Hun Manet là ứng viên Thủ tướng Campuchia trong tương lai.

Với tư cách là một nhà lãnh đạo tương lai, ông Hun Manet cũng rất tích cực tham gia các hoạt động ngoại giao. Nhiều nhà lãnh đạo nước ngoài đã tiếp đón ông rất thân tình, trọng thị không chỉ vì ông là quan chức cấp cao Bộ Quốc phòng, mà còn vì vị thế của ông với tư cách là nhà lãnh đạo tương lai của Campuchia.

Đại tướng Hun Manet là Ủy viên Ban Thường vụ Trung ương CPP, Ứng viên Thủ tướng tương lai Campuchia, thủ lĩnh thanh niên CPP (trước bầu cử 2023). Ảnh: HMN

Từ lâu, tân Thủ tướng Hun Manet được dư luận trong và ngoài nước nhận định là “người được chọn” xứng đáng nhất sẽ kế nhiệm cha mình - Thủ tướng Hun Sen, nhà lãnh đạo xuất chúng của dân tộc Campuchia.

Vậy, tại sao tân Thủ tướng Hun Manet là “người được chọn”? Ông được chọn vì điều gì? Câu trả lời chỉ có thể là:

“Nhân dân chọn”, không thể phủ nhận đây là yếu tố mang tính quyết định, quan trọng nhất. Cử tri và nhân dân Campuchia có quyền lựa chọn và quyết định “thuyền trưởng” sẽ chèo lái con thuyền dân tộc đến bờ vinh quang trong những năm tiếp theo.

Kết quả bầu cử Campuchia 2023 cho thấy, CPP đã giành được tỷ lệ phiếu bầu còn lớn hơn bầu cử năm 2018. Đảng này giành được hơn 82% số phiếu bầu của hơn 8,2 triệu cử tri hợp lệ và giành được 120 trên tổng số 125 ghế trong Quốc hội, trong khi năm 2018 là gần 77%.

Ngày 5-8, Ủy ban Bầu cử quốc gia Campuchia (NEC) chính thức xác nhận Đảng Nhân dân Campuchia (CPP) giành chiến thắng áp đảo trong cuộc bầu cử Quốc hội Campuchia khóa VII được tổ chức ngày 23-7 vừa qua. Đồ họa: TÔ NGỌC

Và những con số này cũng được giải mã bởi chính Thủ tướng Hun Sen khi ông nhận định: “Nhân dân đã gửi đi ba thông điệp: Thứ nhất người dân Campuchia tin tưởng vào CPP; thứ hai, họ tin tưởng Hun Sen và thứ ba, họ tin tưởng Hun Manet là người kế nhiệm tôi”.

Tất nhiên những lý giải trên của Thủ tướng Hun Sen hoàn toàn có cơ sở bởi nó phản ánh chính xác “từ khóa” Hun Manet đang được quan tâm nhiều thế nào ở Campuchia hiện nay.

Tân Thủ tướng Hun Manet thực sự là một người “quyến rũ”, có sức hút rất lớn tại Campuchia. Công bằng mà nói, ông là một chính khách toàn diện đúng nghĩa với tài năng đã được khẳng định; ngoại hình đẹp, phong cách lịch lãm, tự tin, thân thiện và đặc biệt ông rất biết cách truyền cảm hứng, chinh phục lòng người và thu hút sự ủng hộ từ mọi tầng lớp nhân dân, nhất là đối với giới trẻ Campuchia luôn coi ông là biểu tượng của sự đổi mới.

Tân Thủ tướng Hun Manet là người rất có sức hút và giành được sự ủng hộ rất lớn từ mọi tầng lớp nhân dân Campuchia. Ảnh: HMN

Tân Thủ tướng Hun Manet còn được nhân dân xem là con người của hành động, quyết đoán và thực tế. Ông từng khẳng định,“…xuống thẳng cơ sở để bám nắm là cách làm việc của tôi, tôi làm điều này vì ý chí, lương tâm luôn đặt lợi ích quốc gia và nhân dân lên trên hết”. Và đây là cách giúp ông theo dõi tính hiệu quả từ cương lĩnh chính trị mà ông tham gia và hiểu được mong muốn của nhân dân, gần dân.

Có thể nói sức hút từ Hun Manet không hề thua kém cha ông - một bậc thầy trong nghệ thuật chinh phục lòng người. Ở những nơi Hun Manet xuất hiện, nhất là trong giai đoạn vận động tranh cử, luôn có đông đảo người ủng hộ tập trung, reo hò cuồng nhiệt chỉ để được chạm vào ông, chụp ảnh, ôm thậm chí thơm má ông. Họ chăm chú lắng nghe những thông điệp rất dễ hiểu, nhưng cuốn hút từ ông, họ thật sự đặt niềm tin vào lời hứa phụng sự tổ quốc, phụng sự nhân dân của ông.

Người dân thể hiện tình cảm với Tiến sĩ Hun Manet trong chiến dịch vận động tranh cử Campuchia 2023. Ảnh: HMN

Nhân dân đã chọn ông, bỏ phiếu cho CPP và giờ họ là người chiến thắng vì lựa chọn được người xứng đáng gửi gắm vận mệnh quốc gia và vận mệnh của chính mình.

“Đảng chọn”, trước cuộc bầu cử, nếu hỏi những người ủng hộ CPP ai xứng đáng kế nhiệm Thủ tướng Hun Sen? Câu trả lời chỉ đơn giản là “Hun Manet là người được chọn”. Điều này vượt xa suy nghĩ đơn giản là việc kế thừa cha truyền con nối hoặc sự ủng hộ trực tiếp từ cha ông - Thủ tướng Hun Sen.

Tháng 12-2021, CPP cũng ra tuyên bố chính thức với khẳng định, “Tiến sĩ Hun Manet là người phù hợp làm Thủ tướng tương lai vì hòa bình và ổn định xã hội, hạnh phúc và thịnh vượng của nhân dân Campuchia”.

Xét cho cùng, với hơn 40 năm là đảng cầm quyền tại Campuchia, CPP đã thu hút được một lượng lớn nhân tài, trí thức trẻ, họ đều là tương lai của đảng, có thể ví đây là những “hạt giống” tốt nhất. Vì lẽ đó, điều hiển nhiên Tiến sĩ Hun Manet không phải là ứng cử viên duy nhất của đảng.

Tuy nhiên, để đảm nhận một vị trí quan trọng với tư cách là ứng cử viên Thủ tướng thì cần phải có thêm các tiêu chí vượt trội, phải có tầm vượt ngoài cả trình độ, kiến ​​thức đơn thuần của cá nhân. Đó là chính là có thể cạnh tranh với ông Hun Manet về mức độ “phủ sóng” cả trong và ngoài nước.

Nói một cách dễ hiểu, “Hun Manet thì ai cũng biết, từ thành thị đến nông thôn, thậm chí cả hải ngoại”. CPP, họ cần một nhân vật lãnh đạo mạnh mẽ với mức độ phổ biến sâu rộng để cạnh tranh và giành chiến thắng trong cuộc bầu cử. Vậy nên, Hun Manet là người được chọn!

Ông Hun Sen từng nhiều lần khẳng định, việc ủng hộ con trai không phải là sự kế thừa kiểu cha truyền con nối. Theo ông, đây là một tiến trình có những quy định chặt chẽ nằm trong hệ thống dân chủ của Campuchia.

“Gia đình chọn”, Thủ tướng Hun Sen và phu nhân Bun Rany Hun Sen có 6 người con (con trai đầu đã chết ngay sau khi sinh trong thời kỳ Khmer Đỏ), trong đó ba con trai gồm Hun Manet, Hun Manith và Hun Many là những gương mặt nổi bật trên chính trường Campuchia thì anh trai cả Hun Manet là gương mặt sáng giá nhất.

Cũng như bao người làm cha, làm mẹ, Thủ tướng Hun Sen nuôi nấng dạy bảo con trở thành người đủ tài đức và kỳ vọng lớn vào tương lai con, mong muốn con được nhìn nhận và có quyền bình đẳng như bao công dân khác. Ông lần đầu tiên lên tiếng ủng hộ con trai Hun Manet kế nhiệm mình vào ngày 2-12-2021, nhưng có lẽ quá trình mà ông chuẩn bị, đào tạo, truyền thụ kinh nghiệm cho con trai đã diễn ra từ hơn 10 năm trước.

Ông Hun Sen từng nhiều lần khẳng định, việc ủng hộ con trai không phải là sự kế thừa kiểu cha truyền con nối. Theo ông, đây là một tiến trình có những quy định chặt chẽ nằm trong hệ thống dân chủ của Campuchia.

Phản pháo trước những luận điệu thiếu thiện chí nhằm vào ông trong vấn đề này, ông nói: “Tôi ủng hộ con trai trở thành Thủ tướng, nhưng phải thông qua bầu cử chứ không bằng bất kỳ cách nào khác” hay “một người đủ tiêu chuẩn như Hun Manet thì dù là con Phó thủ tướng Chea Sophara hay Bộ trưởng Cham Prasidh thì tôi vẫn sẽ ủng hộ làm Thủ tướng”.

Thủ tướng Hun Sen bày tỏ niềm tin rằng con trai ông-Tiến sĩ Hun Manet có thể tài giỏi hơn ông và phục vụ nhân dân tốt hơn.

Ủng hộ quan điểm của cha mình và dập tắt những thông tin đồn đoán cạnh tranh nội bộ trong gia đình, hai người em trai cũng là những ngôi sao sáng của CPP luôn khẳng định anh trai Hun Manet là một người xuất sắc, có đầy đủ năng lực, là người luôn đặt lợi ích của quốc gia, lợi ích của nhân dân lên trên hết, xứng đáng làm Thủ tướng Campuchia.

Suốt thời gian qua, từ khi Thủ tướng Hun Sen chính thức tuyên bố từ nhiệm và người kế nhiệm ông. Dư luận không ngừng “bàn tán” về chính sách đối nội và đối ngoại của Campuchia, những suy đoán này có thể có hoặc không có cơ sở rõ ràng.

Tuy nhiên, một nguyên tắc bất di bất dịch của CPP là: “Nếu anh là người của CPP, khi anh đại diện cho đảng thì anh phải tuyệt đối tuân thủ đường lối, cương lĩnh chính trị của CPP đã đề ra”.

Tân Thủ tướng Hun Manet luôn cam kết bảo vệ nhân dân, mang đến cuộc sống ấm no cho nhân dân. Ảnh: HMN

Do đó, quan điểm đối nội, đối ngoại của tân Thủ tướng Campuchia Hun Manet vẫn sẽ xoay quanh đường lối cơ bản, xuyên suốt của CPP: “Vì lợi ích của quốc gia và người dân Campuchia”.

Phát biểu trong chiến dịch vận động tranh cử của CPP hồi đầu tháng 7, tân Thủ tướng đã vạch ra “ba mục tiêu ưu tiên cốt lõi” trong chính sách của chính phủ do CPP lãnh đạo trong suốt 44 năm qua và sẽ là nhiều năm tiếp theo nếu CPP tiếp tục thắng cử, đó là: “Sinh mệnh, dạ dày và bộ mặt”.

“Sinh mệnh”- Hết lòng phụng sự nhân dân, bảo vệ tính mạng, an toàn của nhân dân, người dân được sống trong môi trường hòa bình, ổn định.

“Dạ dày”- Hướng tới mục tiêu nhân dân được thụ hưởng một cuộc sống ấm no hạnh phúc, đời sống mọi mặt được nâng cao, sinh kế được đảm bảo bền vững.

“Bộ mặt”- Hướng tới quyền và tự do của người dân, nỗ lực phấn đấu vì sự phát triển phồn thịnh của nền kinh tế, danh dự, uy tín của Campuchia ngày càng được củng cố, nâng cao trên trường quốc tế...

Về lập trường đối ngoại, chắc chắn dư luận sẽ chú ý đặc biệt đến nền tảng giáo dục của tân Thủ tướng Hun Manet tại Mỹ và phương Tây. Và trên thực tế nhiều dư luận tin rằng với nền tảng giáo dục này, ông sẽ mang lại sự thay đổi quan điểm đối ngoại so với người tiền nhiệm là cha của ông, hiểu đơn giản là ông sẽ xích lại gần hơn với Mỹ và phương Tây…

Nhưng cũng có lập luận cho rằng, việc một chính trị gia có nền tảng giáo dục ở đâu không phải lúc nào cũng ảnh hưởng tới quan điểm chính trị của người đó, hay kiến thức học được từ quốc gia này không nhất thiết được áp dụng toàn bộ vào một quốc gia khác. Tóm lại, nó phải tính đến các yếu tố như tình hình chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa truyền thống…

Ông Hun Manet luôn khẳng định lập trường của Campuchia là trung lập, quan hệ tốt đẹp với các quốc gia trên thế giới. Ảnh: HMN

Trước nhiều dư luận như vậy, tân Thủ tướng Hun Manet thẳng thắn nêu quan điểm: “Campuchia đã từng phải trải qua một quá khứ cay đắng cùng cực khi bị cuốn vào cuộc Chiến tranh Lạnh giữa những cường quốc trong thập niên 70. Nếu đất nước phụ thuộc vào một quốc gia nào đó và phớt lờ những quốc gia khác, thì hậu quả như trong quá khứ là điều khó tránh khỏi. Chính phủ Campuchia do CPP lãnh đạo luôn giữ vững lập trường đặt lợi của người dân Campuchia lên trên hết”.

Ông cũng tái khẳng định lập trường của Campuchia là trung lập, nhấn mạnh Campuchia có mối quan hệ tốt đẹp cả với Trung Quốc, Hoa Kỳ, phương Tây hay bất cứ quốc gia nào khác. Đây là chính sách đối ngoại của Chính phủ Campuchia và sẽ tiếp tục theo đuổi chính sách này trong tương lai.

Việc Tiến sĩ Hun Manet trở thành tân Thủ tướng Campuchia là sự kiện trọng đại của nhân dân Campuchia. Một “làn gió mới”, “tư duy mới” được kỳ vọng kế tục những giá trị cũ, phát huy giá trị mới.

Nhân dân Campuchia chờ đợi một đội ngũ lãnh đạo mới giàu năng lượng hơn, trẻ hóa hơn, sáng tạo, dám đột phá hơn, bảo đảm cho một nền hòa bình, ổn định, thịnh vượng bền vững và lợi ích quốc gia, lợi ích dân tộc là trên hết.