Mùng Một Tết Cha
Ý nghĩa mùng Một Tết
Mùng Một Tết là ngày Tân niên cũng là ngày quan trọng nhất trong toàn bộ dịp Tết. Không kể những người tốt số, hợp tuổi, được mời xông đất, vào sáng sớm ngày này, người Việt cổ thường không ra khỏi nhà, chỉ bày cỗ cúng Tân niên và chúc tụng nhau trong nội bộ gia đình.
Đối với những người con đã tách khỏi cha mẹ ra ở riêng, vào sáng mùng Một, họ sẽ đến chúc Tết bậc sinh thành.
Sáng mùng Một Tết còn gọi là ngày Chính Đán, con cháu tụ họp để dâng hương lên bàn thờ tổ tiên, sau đó chúc Tết ông bà, cha mẹ, các bậc cao niên, huynh trưởng trong nhà. Lúc này, con cháu mừng thọ ông bà, trẻ nhỏ được mừng tuổi.
Người Việt quan niệm rằng nếu mọi việc diễn ra suôn sẻ, may mắn trong ngày mùng Một thì cả năm cũng sẽ được tốt lành, thuận lợi. Ngay sau thời khắc Giao thừa, bất cứ người nào bước từ ngoài vào trong nhà đều được coi là người xông đất cho gia chủ. Người khách đến thăm nhà đầu tiên trong năm cũng vì thế mà trở nên quan trọng.
Cho nên cứ đến cuối năm, mọi người thường để ý tìm xem có người quen nào hợp tuổi, hợp mệnh, tính tình vui vẻ, hoạt bát, yên bề gia thất và sự nghiệp vững vàng để nhờ sang xông nhà. Người đến xông nhà thường không ngồi lại lâu, hàm ý chúc cho mọi việc trong năm mới của gia chủ cũng được trôi chảy, hanh thông.
Mùng Một, người ta thường xuất hành – đi ra khỏi nhà lần đầu tiên trong năm mới. Việc xuất hành là để đi tìm may mắn cho bản thân và cho gia đình. Trước khi xuất hành, người ta thường xem ngày giờ, phương hướng.
Từ xưa ông cha ta đã có quan niệm rằng, mùng 1 là ngày thiêng liêng nhất trong 1 năm. Nên “Mùng 1 Tết cha” - đó là ngày vợ chồng con cái, anh em ruột thịt sẽ tập trung bên nội để cúng bái gia tiên và chúc Tết ông bà, cha mẹ bày tỏ hiếu đạo.
Mùng 1 là ngày đầu tiên của dịp Tết, mọi người thường hướng về tiên tổ nội tộc, thành kính dâng hương ban thờ tổ, chúc Tết ông bà, bố mẹ, các thành viên trong gia đình bên nội.
“Tết Cha” diễn ra đầu tiên ngay sau thời khắc Giao thừa, là vì nhà nội từ xưa thường sống chung một đại gia đình. Ngày nay, dù các gia đình có nhiều không gian riêng tư hơn thì thứ tự và quy tắc thăm hỏi ngày Tết vẫn tập trung đi từ người có vai vế cao nhất trong nội tộc trước.
Quan niệm phương Đông cho rằng, việc ghi nhớ nguồn cội bắt nguồn từ người cha. Và các bậc cao niên nhà nội sẽ quây quần cùng con cháu vào ngày đầu tiên của năm. Hiểu một cách nôm na, thì mùng 1 là để những người quan trọng nhất ở bên nhau.
Với nhà nội, hay với người cha cũng không quá thường xuyên thể hiện tình cảm bằng lời nói. Thông thường, tình cảm của Cha – Con khó bày tỏ hơn như mẹ với con. Chính vì thế, Tết cha được chu toàn cũng là dịp mỗi người bày tỏ lòng biết ơn của mình với cha.
Cha thường không nhận được sự bày tỏ bằng lời nói nhiều như mẹ với các con, nhân dịp tết hãy gửi những lời chúc ý nghĩa.
Đầu xuân năm mới con chúc cha luôn khỏe mạnh, vui vẻ cùng con cháu.
Năm mới con không biết nói gì ngoài lời cảm ơn và ước mong cha sức khỏe dồi dào.
Năm Ất Tỵ 2025 và nhiều năm sau nữa con mong cha mãi luôn là điểm tựa của chúng con.
Công cha như núi Thái Sơn/ Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra. Câu nói đó đã luôn khắc khi trong tâm trí con. Năm mới con chúc cha phúc như Đông Hải, thọ tỷ Nam Sơn.
Năm Giáp Thìn đã qua, năm Ất Tỵ đã đến, một năm nữa con lại được quây quần bên gia đình đón chào năm mới. Cha là những người đã cho con sự sống, nuôi nấng chúng con đến khi trưởng thành. Nhân dịp năm mới Ất Tỵ 2025, con chúc bố mẹ mạnh khỏe, gia đình ta luôn bên nhau đón thêm nhiều cái tết nữa.
Tết 2025 sẽ lại là một cái tết vui nhất, hạnh phúc nhất của con vì có cha ở bên cạnh. Trong thời khắc chuyển giao giữa năm cũ và năm mới, con không biết chúc gì ngoài việc mong cha luôn là vòng tay ấm áp che chở cho con.
Cha đã là chỗ dựa cho con trong suốt những năm qua. Năm nay hãy để con là chỗ dựa cho cha. Mọi khó khăn, nỗi lo trong cuộc sống từ nay sẽ có con gánh vác. Chúc cha năm mới 2025 dồi dào sức khỏe, vạn sự như ý.
Năm mới, con chúc Bố mãi trẻ khỏe, dẻo dai.
Người Việt quan niệm, xuất hành đầu năm nếu thuận lợi thì cả năm sẽ đại cát, đại lợi, vì vậy nhiều người rất coi trọng khâu này.
Xuất hành là ra đi, ra khỏi cổng, đi khỏi đất làng xã mình ở, bất cứ là đi đâu, đi có việc gì. Theo quan niệm dân gian, giờ và hướng xuất hành đầu năm nếu phù hợp với tuổi hay cung mệnh bản thân và gia đình thì cả năm sẽ may mắn trong công việc, tiền tài hay tình duyên.
Từ xa xưa, những người nông dân đã chọn giờ xuất hành để theo dõi, chiêm nghiệm thời tiết. Khi mặt trời mọc, người ta sẽ đi ra khỏi nhà để xem chiều gió thổi, từ đó đoán được năm mới hên hay xui, chẳng hạn gió Nam chỉ hạn hán, gió Bắc chỉ được mùa vừa phải, gió Tây Bắc là dấu hiệu được mùa đỗ, đậu, gió Đông là có lụt lớn...
Nếu xuất hành ra chùa hay đền, sau khi làm lễ bái, lúc trở về người ta thường hái một cành cây mang về ngụ ý là lấy lộc của trời đất, thần phật.
Về tục xuất hành cũng như tục hái lộc, có nhiều người không tiến hành trong đêm Giao thừa mà kén ngày tốt giờ tốt trong mấy ngày đầu năm, đi đúng theo hướng được chỉ dẫn trong các cuốn lịch để có được một năm hoàn toàn may mắn.
Việc xuất hành thăm viếng họ hàng giúp gắn kết tình cảm và mong ước mọi điều tốt đẹp tới người thân.
Trong quan niệm của người xưa, xuất hành đầu năm phải đi vào giờ Hoàng đạo, nếu hợp với tuổi của người xuất hành thì càng tốt, không được khắc. Sau khi xuất hành đúng hướng để gặp may mắn đầu năm, mọi người mới làm các việc khác như đi trực cơ quan, đi thăm bà con họ hàng hai bên nội ngoại.
Việc xuất hành thăm viếng họ hàng giúp gắn kết tình cảm và mong ước mọi điều tốt đẹp sẽ đến với những người thân và gia đình mình, cùng nhau hướng đến sự tốt lành.
Những lưu ý khi xuất hành ngày đầu năm
Đây là những lưu ý theo quan niệm dân gian, bạn chỉ nên đọc để tham khảo và hiểu hơn về văn hóa của người Việt, không nên máy móc áp dụng vào thực tế bởi khoa học ngày nay đã chứng minh nhiều điều kiêng kỵ hoàn toàn vô căn cứ.
Không mặc màu đen, trắng: Theo quan niệm của ông bà xưa, không nên mặc màu đen và trắng khi xuất hành đầu năm vì 2 màu này mang đến điềm xấu, u buồn, mất mát. Nên mặc các màu như đỏ, vàng, xanh... để mang lại sự may mắn, tài lộc và giàu sang.
Không về nhà ngoại vào mùng 1, 4, 5 Tết: Dân gian cho rằng, con gái và con rể chỉ nên về nhà ngoại chúc Tết vào mùng 2, mùng 3 chứ không nên về ngày mùng 1, mùng 4 và mùng 5. Ngày mùng 1 là ngày đầu tiên của năm mới nên cần có trách nhiệm tỏ lòng hiếu kính với bố mẹ, họ hàng bên nội; về ngoại vào mùng 2 hoặc mùng 3 thì mới đem lại may mắn cho gia đình bên vợ.
Nên gặp người "nhẹ vía": Người Việt Nam quan niệm rằng đầu năm bước chân ra khỏi nhà, nếu gặp nam giới thì sẽ được may mắn, đầu xuôi đuôi lọt vì nam giới được cho là nhẹ vía. Thời hiện đại, mọi người thường xác định người nhẹ vía tính tình xởi lởi, nhiệt tình, vui vẻ, dễ gần, không quan trọng là nam hay nữ. Họ được cho là sẽ mang đến vận khí may mắn, phát tài, phát lộc, đắt hàng, gặp nhiều thuận lợi.
Ra đền, chùa, thay vì cầu tài lộc thì nên cầu phúc: Vào ngày Tết, mọi người thường có phong tục đi chùa để cầu nguyện cho năm mới. Nhiều người kết hợp việc này khi xuất hành đầu năm. Khi xuất hành lễ chùa, bạn có thể bốc quẻ đầu năm hoặc lấy một số bao lì xì trên cây mà nhà chùa chuẩn bị để cầu nguyện bình an, may mắn, tuyệt đối không được ngắt hoa bẻ cành.
Hướng xuất hành phù hợp với gia chủ: Việc xuất hành vào thời điểm và phương hướng phù hợp được coi là điềm báo năm mới cát lành, thịnh vượng. Hướng xuất hành được tính từ nơi gia chủ và nơi muốn đến. Họ chọn một địa điểm cố định mình cần tới, đi đến nơi đó rồi mới đến các nơi khác.
Chọn ngày giờ đẹp: Dân gian cho rằng cần xuất hành đúng giờ hoàng đạo, nếu đi đúng giờ xấu thì dễ gặp xui xẻo, điềm không may. Do vậy, trước khi xuất hành, mọi người thường chọn ngày và giờ hoàng đạo để đảm bảo rằng mình sẽ gặp nhiều thuận lợi suốt cả năm; không xuất hành vào mùng 5 do có câu "Mồng năm, mười bốn, hăm ba/ Đi chơi cũng thiệt nữa là đi buôn". Những năm gần đây, các cơ quan thường đi làm trở lại vào mùng 6 nên mọi người buộc phải di chuyển vào mùng 5.
Nên làm những việc tốt: Xuất hành đầu năm vào giờ đẹp và chọn hướng tốt là để hướng tới sự may mắn, nên bạn phải làm những việc tốt, tích phúc đức để "gặp dữ hóa lành" chứ không nên gieo “nghiệp” bằng những việc xấu.
Không nói những điều xui xẻo: Việc nói những lời xui xẻo vào ngày Tết được cho là sẽ khiến vận khí của gia đình trong năm đó không được tốt, vì thế trong những ngày này, mọi người chỉ nói những điều may mắn, lời hay ý đẹp.
Xuất hành với tâm trạng tốt: Theo quan niệm dân gian, muốn cả năm vui vẻ thì bạn nên giữ tâm trạng tốt khi ra khỏi nhà.
- Nội dung: Sưu tầm
- Ảnh: laodong.vn, tuoitre.vn...
- Kỹ thuật, đồ họa: TRẦN HOÀI - QUỲNH OANH - TÔ NGỌC