Báo cáo của Bộ Chính trị tại Hội nghị lần thứ 24 Ban Chấp hành Trung ương Đảng đã khẳng định: “Cách mạng Tháng Tám mở ra một kỷ nguyên mới trong lịch sử của dân tộc ta: Kỷ nguyên của độc lập, dân chủ, thống nhất và chủ nghĩa xã hội”. Dưới ánh sáng độc lập được khởi nguồn từ thắng lợi vĩ đại của Cách mạng Tháng Tám năm 1945, Việt Nam bước vào hành trình mới - vươn mình ra biển lớn của hội nhập và phát triển.

Về giá trị của độc lập, trong Thông cáo chung giữa Chủ tịch nước Việt Nam dân chủ cộng hòa Hồ Chí Minh và thủ tướng nước Cộng hòa Ấn Độ Jawaharlal Nehru đã khẳng định: “Vấn đề chính của các nước mới độc lập là phải làm cho nền độc lập đó có một nội dung kinh tế, xã hội và nâng cao đời sống nhân dân”. Độc lập, thống nhất của Tổ quốc phải gắn với tự do, hạnh phúc của nhân dân. Vì vậy, Người nhiều lần nhắc nhở giá trị độc lập khi và chỉ khi nhân dân được hạnh phúc tự do: “Nếu nước độc lập mà dân không hưởng hạnh phúc tự do, thì độc lập cũng chẳng có nghĩa lý gì”.

Trong cuộc kháng chiến chống Pháp, cách mạng Việt Nam làm một nhiệm vụ chiến lược cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân: giành độc lập cho dân tộc, ruộng đất cho nông dân, quyền dân chủ cho nhân dân và thống nhất Tổ quốc. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, cách mạng Việt Nam đồng thời làm hai nhiệm vụ chiến lược: Tiến hành cách mạng xã hội chủ nghĩa và xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và hoàn thành cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân trong cả nước. Độc lập không thể chia cắt. Hai nhiệm vụ chiến lược cách mạng là hai nhiệm vụ chung của cả nước.

Thực hiện di huấn trong Di chúc của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Toàn Đảng, toàn dân ta đoàn kết phấn đấu, xây dựng một nước Việt Nam hòa bình, thống nhất, độc lập, dân chủ và giàu mạnh, và góp phần xứng đáng vào sự nghiệp cách mạng thế giới”, nhân dân Việt Nam dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, đã đoàn kết một lòng, đem hết tinh thần và nghị lực, vượt qua khó khăn, thách thức, đạt được nhiều thành tựu trên các lĩnh vực theo di huấn của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta giương cao ngọn cờ độc lập dân tộc, quyết chiến, quyết thắng, đã anh dũng tiến lên, đánh bại cuộc chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ. Bằng một cuộc tổng tiến công và nổi dậy chưa từng có, quân và dân ta đã làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975, hoàn toàn giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, hoàn thành cách mạng dân tộc, dân chủ nhân dân trong cả nước.

Ảnh trái: Trong cuộc chiến đấu một mất một còn với quân thù để xây dựng và phát triển tuyến đường, bộ đội, thanh niên xung phong, dân công hỏa tuyến trên đường Trường Sơn không chỉ vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ mà còn chịu nhiều tổn thất về người và phương tiện vật chất. Ảnh phải: Phân đội Thanh niên xung phong 39 mở đường Trường Sơn.

Sau năm 1975, đất nước phải đối mặt với muôn vàn khó khăn: hậu quả nặng nề của chiến tranh, cơ sở vật chất kiệt quệ, kinh tế bị bao vây cấm vận. Nhưng cũng trong thời khắc cam go ấy, ý chí độc lập tự cường tiếp tục tỏa sáng. Đảng và Nhà nước ta kiên trì đường lối xây dựng CNXH, tập trung hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục sản xuất, củng cố quốc phòng, an ninh. Các phong trào thi đua “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước” rầm rộ xuống đường đấu tranh trước lưỡi lê và máy chém của kẻ thù, hăng hái tham gia các phong trào "Ba sẵn sàng", "Năm xung phong", góp phần to lớn làm nên Đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng miền Nam, thống nhất Tổ quốc, thu giang sơn về một mối. Đó là biểu tượng đẹp đẽ của chủ nghĩa anh hùng trong thời đại Hồ Chí Minh, thời đại của những chiến công hiển hách, những thắng lợi huy hoàng của cả dân tộc. Tinh thần “không có gì quý hơn độc lập, tự do” một lần nữa trở thành động lực vượt qua gian khổ.

Năm 1986, Đại hội VI của Đảng khởi xướng công cuộc Đổi mới - một quyết định mang tính lịch sử. Đại hội đã nhìn thẳng vào sự thật, đánh giá đúng sự thật, nói rõ sự thật, khẳng định những thành tựu trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, đồng thời phê phán một số sai lầm, khuyết điểm quan trọng về chủ trương, chính sách lớn, về chỉ đạo chiến lược và tổ chức thực hiện, phê phán bệnh chủ quan duy ý chí, thiếu tôn trọng quy luật khách quan.

Đại hội VI của Đảng khởi xướng công cuộc Đổi mới - một quyết định mang tính lịch sử.

Đại hội VI đánh dấu bước ngoặt đổi mới tư duy, trước hết là tư duy kinh tế, đề ra đường lối đổi mới toàn diện, mở ra thời kỳ mới trong lịch sử nước ta. Đổi mới không phải từ bỏ mục tiêu độc lập dân tộc và CNXH, mà là sự vận dụng sáng tạo để đưa đất nước thoát khỏi trì trệ, lạc hậu. Chủ trương mở cửa, thu hút đầu tư, phát triển kinh tế nhiều thành phần, từng bước hội nhập quốc tế đã biến Việt Nam từ nền kinh tế thiếu hụt lương thực trở thành quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu, từ nền sản xuất thủ công sang công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Độc lập chính trị đi cùng độc lập về kinh tế - đó là yêu cầu tất yếu của một đất nước muốn khẳng định vị thế trên trường quốc tế.

Bước vào thời kỳ Đổi mới, ngoại giao tiếp tục tiên phong mở đường, góp phần đưa đất nước thoát khỏi thế bị bao vây, cấm vận, bình thường hóa quan hệ với các nước, mở rộng cục diện đối ngoại bằng đường lối đối ngoại độc lập, tự chủ, đa phương hóa, đa dạng hóa, giúp khẳng định vị thế Việt Nam trên trường quốc tế. Từ một quốc gia còn đứng bên lề các dòng chảy toàn cầu, chúng ta đã vươn mình mạnh mẽ, trở thành đối tác tin cậy, thành viên tích cực và có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế. Nhờ kiên định đường lối độc lập, tự chủ, Việt Nam từng bước phá bỏ bao vây cấm vận, bình thường hóa quan hệ với nhiều nước lớn, gia nhập ASEAN (1995), WTO (2007), ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Việt Nam từng bước phá bỏ bao vây cấm vận, bình thường hóa quan hệ với nhiều nước lớn, gia nhập ASEAN (1995), WTO (2007), ký kết nhiều hiệp định thương mại tự do thế hệ mới.

Tổ chức thành công các sự kiện quốc tế như APEC 2017, Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều (2019).

Các chuyến thăm cấp cao, việc tổ chức thành công các sự kiện quốc tế như APEC 2017, Hội nghị Thượng đỉnh Mỹ - Triều (2019), hay việc đảm nhiệm vai trò Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc cho thấy một Việt Nam độc lập, tự tin, năng động. Chúng ta kiên định nguyên tắc “đa phương hóa, đa dạng hóa quan hệ đối ngoại” – bạn bè với tất cả các nước, là đối tác tin cậy và thành viên có trách nhiệm trong cộng đồng quốc tế.

Bài học xuyên suốt: Tự lực tự cường trong hội nhập quốc tế, độc lập không đồng nghĩa với khép kín. Việt Nam chủ động hội nhập, song vẫn giữ vững nguyên tắc tự chủ, bảo vệ lợi ích dân tộc. Các chương trình phát triển khoa học – công nghệ, kinh tế số, chuyển đổi xanh, bảo vệ chủ quyền biển đảo… đều thể hiện khát vọng vươn lên bằng nội lực. Sức mạnh ấy bắt nguồn từ truyền thống dựng nước và giữ nước, từ đường lối đúng đắn của Đảng, từ sự đồng lòng của nhân dân. Hội nhập sâu rộng nhưng không đánh mất bản sắc – đó là “bài học vàng” của Việt Nam trong gần bốn thập kỷ Đổi mới.

Từ một đất nước nghèo nàn, lạc hậu, Việt Nam đã vươn lên nhóm quốc gia có thu nhập trung bình, với nền kinh tế tăng trưởng liên tục, vị thế quốc tế ngày càng nâng cao. Thành quả ấy chứng minh chân lý: Khi và chỉ khi kiên định độc lập tự chủ, đất nước mới có thể hội nhập thành công và phát triển bền vững. Dưới ánh sáng độc lập, Việt Nam hôm nay đang tiến bước vững vàng trên con đường hiện đại hóa, giàu mạnh, sẵn sàng cùng nhân loại chung tay giải quyết các thách thức toàn cầu góp phần giữ vững môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới: “Hôm nay, khi đứng trong cộng đồng quốc tế với tư thế mới, chúng ta có quyền tự hào rằng: Ngoại giao Việt Nam không chỉ phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân, mà còn góp phần thắp sáng niềm tin về một thế giới hòa bình, hợp tác và phát triển” như khẳng định của đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm tại Lễ kỷ niệm 80 năm thành lập ngành Ngoại giao Việt Nam (28-8-1945/28-8-2025).

Dưới ánh sáng độc lập, Việt Nam hôm nay đang tiến bước vững vàng trên con đường hiện đại hóa, giàu mạnh, sẵn sàng cùng nhân loại chung tay giải quyết các thách thức toàn cầu góp phần giữ vững môi trường hòa bình, hợp tác và phát triển trong khu vực và trên thế giới.