Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam qua các thời kỳ: Thượng tướng Song Hào
-------------------***-------------------
Là một vị tướng tài ba, thao lược, đồng chí Song Hào đồng thời còn là một vị tướng cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, hết lòng vì sự nghiệp cách mạng, vì đồng chí, đồng đội; giàu lòng nhân ái, yêu thương con người; luôn quan tâm, cho lo cho bộ đội từ bữa cơm, manh áo...
-------------------***-------------------
Thân thế và sự nghiệp
Thượng tướng Song Hào (1917-2004), tên khai sinh là Nguyễn Văn Khương, sinh ra và lớn lên tại xã Hào Kiệt (nay là xã Liên Minh), huyện Vụ Bản, tỉnh Nam Định.
Từ năm 1936 khi mới 19 tuổi, chàng trai trẻ Nguyễn Văn Khương đã thấm nhuần tư tưởng yêu nước, hăng hái tham gia hoạt động cách mạng trong Phong trào Mặt trận bình dân ở quê nhà.
Đồng chí gia nhập Đảng Cộng sản Việt Nam vào tháng 4-1939, nhập ngũ năm 1944.
Đầu năm 1940, sau một thời gian hoạt động cách mạng tích cực, đồng chí bị thực dân Pháp bắt kết án 7 năm tù, bị lưu đày qua các nhà tù: Nam Định, Hà Nội, Sơn La, Hòa Bình, Chợ Chu (Thái Nguyên). Sau khi vượt ngục thành công năm 1944, đồng chí được chỉ định làm Bí thư Phân khu ủy Phân khu Nguyễn Huệ.
Cuối năm 1945, đồng chí đảm nhiệm vị trí Xứ ủy viên Bắc Kỳ phụ trách liên tỉnh Hà Giang, Tuyên Quang, Thái Nguyên.
Từ tháng 2 đến tháng 3-1950, đồng chí là Chính ủy Chiến dịch Lê Hồng Phong I.
Từ năm 1951 – 1954, đồng chí là Chính ủy, Bí thư Đảng ủy Đại đoàn 308.
Từ năm 1955 - 1960, đồng chí là Ủy viên Tổng Quân ủy, Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam, Ủy viên Ban Kiểm tra Trung ương, Phó bí thư kiêm Trưởng ban Kiểm tra của Quân ủy Trung ương;
Từ năm 1961 - 1976, đồng chí là Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.
Từ năm 1972 - 1973, đồng chí là Chính ủy Chiến dịch Trị-Thiên.
Từ năm 1976 - 1982, đồng chí là Trưởng Ban Kiểm tra Trung ương Đảng.
Từ năm 1982 - 1987, đồng chí là Bộ trưởng Bộ Thương binh - Xã hội.
Từ năm 1990 - 1992, đồng chí là Chủ tịch lâm thời Hội Cựu chiến binh Việt Nam.
Đồng chí là Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam khóa III, VI. Đồng chí là đại biểu Quốc hội các khóa IV, V, VI.
Đồng chí được thăng quân hàm Trung tướng năm 1959 và quân hàm Thượng tướng năm 1974.
(Theo Cổng thông tin điện tử Bộ Quốc phòng; 130 Danh tướng, tướng lĩnh Việt Nam trong lịch sử dân tộc và trong thời đại Hồ Chí Minh, Nxb Lao động, Hà Nội, 2011, tr. 316, 317; namdinh.gov.vn)
Những đóng góp nổi bật
Đồng chí Song Hào là một vị tướng tài ba, nhà quân sự thao lược, hết lòng yêu thương, chăm lo cho bộ đội và nhân dân. Đồng chí là vị tướng trưởng thành từ cơ sở. Trong suốt những năm tháng đấu tranh giành chính quyền cũng như hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ xâm lược, đồng chí luôn thể hiện rõ mình là một cán bộ, chỉ huy đầy tài năng, có tư duy quân sự tài ba của quân đội.
Đặc biệt trên cương vị Chính ủy Đại đoàn 308 – Đại đoàn Quân Tiên phong, đồng chí luôn chăm lo, động viên, nhắc nhở, phê bình chấn chỉnh cán bộ, chiến sĩ một cách kịp thời; luôn tranh thủ tối đa thời gian để tiếp xúc với anh em cán bộ, chiến sĩ trong Đại đoàn. Mỗi lời nói và hành động của đồng chí đều có tác dụng cổ vũ mạnh mẽ đối với toàn Đại đoàn, làm tăng thêm sức chiến đấu và khả năng chịu đựng gian khó trong chiến đấu và công tác. Nhờ đó, Đại đoàn 308 đã có sự phát triển lớn mạnh, góp phần quan trọng làm nên thắng lợi của các chiến dịch như: Hòa Bình (1951), Tây Bắc (1952), Thượng Lào (1953) và đặc biệt là Chiến dịch Điện Biên Phủ (1954), buộc chính phủ Pháp phải ký Hiệp định Geneva, lập lại hòa bình ở Việt Nam, kết thúc cuộc kháng chiến chống Pháp của dân tộc ta. Với những cống hiến của mình, đồng chí đã góp phần xây dựng Đại đoàn không ngừng trưởng thành, vững mạnh, đưa Đại đoàn Quân Tiên Phong trở thành “Quả đấm thép” của quân đội.
Đồng chí là “người cán bộ chính trị, người chính ủy, chính trị viên xuất sắc, có công lao to lớn trong sự nghiệp xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam về chính trị và chế độ chính ủy, chính trị viên trong QĐND Việt Nam”[1]. Cả cuộc đời, đặc biệt trong gần 22 năm trên các cương vị Phó chủ nhiệm Tổng cục Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam, “đồng chí đã có nhiều đóng góp cho xây dựng cơ quan Tổng cục Chính trị và chỉ đạo hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong toàn quân. Đồng chí còn có nhiều đóng góp xây dựng Đảng bộ quân đội trong sạch, vững mạnh”[2].
Đồng chí có nhiều cống hiến xuất sắc cả về lý luận và thực tiễn trong chỉ đạo công tác tham mưu chiến lược, đề ra các chủ trương biện pháp đúng đắn nhằm củng cố, tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội, xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; góp phần to lớn vào sự nghiệp đấu tranh, giải phóng dân tộc, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.
Đóng góp nổi bật của đồng chí đó là chỉ đạo, triển khai, biên soạn điều lệnh, điều lệ, quy định về tổ chức, hoạt động công tác Đảng, công tác chính trị trong quân đội. Đồng chí có những “đóng góp quan trọng vào việc kiện toàn chế độ 2 thủ trưởng - 1 thủ trưởng về quân sự, 1 thủ trưởng về chính trị, góp phần đảm bảo cho nguyên tắc, cơ chế lãnh đạo của Đảng đối với quân đội được vận hành thông suốt; biên chế tổ chức của quân đội ổn định; hiệu quả, hiệu lực công tác Đảng, công tác chính trị trong các nhiệm vụ được phát huy; vai trò lãnh đạo của Đảng bộ Quân đội đối với toàn quân và sự vững vàng về tư tưởng, chính trị trong các cơ quan, đơn vị được khẳng định trong thực tiễn”[3]. Dưới sự chỉ đạo của đồng chí, công tác giáo dục chính trị, tư tưởng, công tác tổ chức, công tác cán bộ, công tác dân vận, công tác địch vận, công tác bảo vệ an ninh nội bộ… trong quân đội được từng bước đi vào nền nếp và phát huy vai trò, hiệu lực, hiệu quả, góp phần xây dựng quân đội mạnh về chính trị tư tưởng, tổ chức.
Trong thời gian đảm nhiệm vị trí Bộ trưởng Bộ Thương binh - Xã hội, đồng chí đã tham mưu, đề xuất với Đảng và Nhà nước để ban hành nhiều chủ trương, chính sách về công tác thương binh xã hội; trực tiếp lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng và phát triển Bộ. Tiếp đó, khi giữ cương vị Chủ tịch lâm thời Hội Cựu chiến binh Việt Nam, đồng chí có nhiều đóng góp trong xác định chức năng nhiệm vụ của Hội, tạo hành lang pháp lý và cơ chế quản lý, điều hành, phương thức hoạt động, tạo tiền đề cho xây dựng, phát triển Hội sau này.
Một số tác phẩm, bài viết tiêu biểu của Thượng tướng Song Hào
“Sự lãnh đạo của Đảng – Nguồn gốc trưởng thành và chiến thắng của quân đội ta”;
“Về nhiệm vụ công tác chính trị trong Quân đội nhân dân”;
“Đào tạo, bồi dưỡng những người cán bộ của lực lượng vũ trang cách mạng”;
“Rèn luyện đạo đức cộng sản chủ nghĩa, phát huy truyền thống vẻ vang của quân đội cách mạng”;
“Kỷ luật của quân đội nhân dân ta”;
“Chiến tranh nhân dân và xây dựng lực lượng vũ trang địa phương”;
“Xây dựng và củng cố đơn vị cơ sở vững mạnh, nâng cao chất lượng quân đội đánh thắng giặc Mỹ xâm lược”;
“Rèn luyện bản lĩnh người chỉ huy”;
“Phấn đấu trở thành đoàn viên thanh niên ưu tú”;
“Hồi ký và tác phẩm”…
Với nhiều công lao và thành tích đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc, đồng chí Song Hào đã được Đảng, Nhà nước tặng thưởng: Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, Huân chương Quân công hạng Nhất, hạng Nhì, hạng Ba; Huân chương Kháng chiến hạng Nhất; Huân chương Kháng chiến chống Mỹ cứu nước hạng Nhất, Huy hiệu 60 năm tuổi Đảng và nhiều huân, huy chương cao quý khác...
Những câu nói ấn tượng của Thượng tướng Song Hào
“Sự lãnh đạo của Đảng quyết định thắng lợi và trưởng thành của lực lượng vũ trang. Vì vậy, lực lượng vũ trang muốn hoàn thành sứ mệnh lịch sử của mình là công cụ bạo lực sắc bén của giai cấp công nhân thì trước hết đảng bộ của Đảng trong lực lượng vũ trang phải luôn được xây dựng và củng cố vững mạnh. Đó là nhiệm vụ hàng đầu trong việc xây dựng lực lượng vũ trang của nhân dân ta” .
(Trích: Thượng tướng Song Hào, Hồi ký và tác phẩm, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005, tr.241)
--------------------------*****--------------------------
“Đặt quân đội dưới sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp và toàn diện của Đảng, không ngừng tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội”.
(Trích: Song Hào, Rèn luyện đạo đức cộng sản chủ nghĩa phát huy truyền thống vẻ vang của quân đội cách mạng, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1964, tr.36)
--------------------------*****--------------------------
Xây dựng Đảng vững mạnh là trách nhiệm của toàn thể đảng viên, cán bộ, chiến sĩ trong lực lượng vũ trang.
(Trích: Thượng tướng Song Hào, Hồi ký và tác phẩm, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005, tr.390-402)
--------------------------*****--------------------------
Công tác xây dựng Đảng phải phục tùng yêu cầu nhiệm vụ chính trị, phải gắn với nhiệm vụ chính trị; công tác xây dựng Đảng phải gắn chặt với phong trào cách mạng của quần chúng; phải kết hợp phát động quần chúng với xây dựng Đảng, động viên quần chúng tham gia công tác xây dựng Đảng và thực hiện nhiệm vụ cách mạng của Đảng; phải kết hợp chặt chẽ công tác xây dựng Đảng về tư tưởng với công tác xây dựng Đảng về tổ chức”.
(Trích: Thượng tướng Song Hào, Hồi ký và tác phẩm, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005, tr.332)
--------------------------*****--------------------------
“Công tác chính trị là một trong những nguyên tắc cơ bản trong xây dựng quân đội cách mạng, là điều kiện tiên quyết để phát huy sức mạnh chiến đấu của quân đội giành thắng lợi”.
(Trích: Thượng tướng Song Hào, Về nhiệm vụ công tác chính trị trong Quân đội nhân dân, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 1975, tr.113)
--------------------------*****--------------------------
“Công tác Đảng, công tác chính trị trong quân đội là công tác vận động cách mạng của Đảng trong quân đội, là công tác xây dựng quân đội về chính trị, là công tác thực hiện sự lãnh đạo của Đảng đối với quân đội”.
(Trích: Thượng tướng Song Hào, Hồi ký và tác phẩm, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2005, tr.452)
[1] Thượng tướng Song Hào, Người cộng sản kiên trung, mẫu mực, nhà chính trị, quân sự xuất sắc của QĐND Việt Nam, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2017, tr.36 * [2] Thượng tướng Song Hào, Người cộng sản kiên trung, mẫu mực, nhà chính trị, quân sự xuất sắc của QĐND Việt Nam, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2017, tr. 37 * [3] Thượng tướng Song Hào, Người cộng sản kiên trung, mẫu mực, nhà chính trị, quân sự xuất sắc của QĐND Việt Nam, Nxb Quân đội nhân dân, Hà Nội, 2017, tr.59
- Nội dung: ĐẶNG LOAN (tổng hợp)
- Ảnh: Tư liệu
- Kỹ thuật, đồ họa: TÔ NGỌC