Một quân đội mạnh không chỉ bởi có vũ khí hiện đại, mà trước hết phải có những con người được rèn giũa trong môi trường kỷ luật nghiêm minh, chính quy. Nhiệm kỳ vừa qua, “kỷ luật thép” đã trở thành dấu ấn nổi bật, chất lượng xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật có nhiều chuyển biến; số vụ việc vi phạm kỷ luật giảm 27,28%; giảm 34,77% lượt người vi phạm, kết quả trên đã góp phần tạo dựng sức mạnh tổng hợp của Quân đội nhân dân Việt Nam. Vì vậy, bước vào giai đoạn mới, với tầm nhìn xây dựng quân đội tinh, gọn, mạnh, hiện đại, kỷ luật và chính quy vẫn là yếu tố nền tảng không thể thiếu.

Trong nhiệm kỳ Đại hội XI, Đảng bộ Quân đội đã lãnh đạo, chỉ đạo toàn quân thực hiện quyết liệt, đồng bộ các khâu đột phá về tổ chức biên chế, xây dựng chính quy, chấp hành pháp luật, kỷ luật. Kết quả đạt được không chỉ phản ánh bản lĩnh chính trị, năng lực tổ chức thực tiễn của Đảng bộ Quân đội, mà còn là minh chứng sống động cho tinh thần kế thừa truyền thống “kỷ luật là sức mạnh của Quân đội” và sự thích ứng hiệu quả với các chủ trương đổi mới lớn của Đảng, đặc biệt là tinh thần Nghị quyết số 18-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Kỷ luật tự giác, nghiêm minh không chỉ là bản chất, truyền thống quý báu, mà còn là yếu tố quan trọng tạo nên sức mạnh chiến đấu, chiến thắng của Quân đội nhân dân Việt Nam, như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Quân đội mạnh là nhờ giáo dục khéo, nhờ chính sách đúng và nhờ kỷ luật nghiêm”. Chính nhờ có ý thức tổ chức kỷ luật tốt mà các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Quân đội đã không ngại khó khăn, gian khổ, hy sinh, luôn nhận và hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ mà Đảng, Tổ quốc và Nhân dân giao phó, mãi xứng đáng với lời khen ngợi của Bác: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”.

Trong suốt chặng đường 81 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Quân đội nhân dân Việt Nam luôn lấy xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật làm nền tảng để hình thành sức mạnh tổng hợp. Nếu ví tinh thần yêu nước, lý tưởng cách mạng là “hồn cốt”, thì kỷ luật thép chính là bộ khung xương rắn chắc, tạo nên đội quân vững vàng trước mọi thử thách.

Ngày nay, cùng với việc tiếp tục điều chỉnh tổ chức biên chế Quân đội tinh, gọn, mạnh; đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ sẵn sàng chiến đấu và chiến đấu, Quân uỷ Trung ương xác định “Tăng cường xây dựng chính quy, chấp hành nghiêm kỷ luật, pháp luật và đẩy mạnh cải cách hành chính quân sự” là một trong ba đột phá để xây dựng Quân đội cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại.

Trong một buổi làm việc với Quân ủy Trung ương (tháng 5 - 2023), Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, Bí thư Quân ủy Trung ương, đã nhấn mạnh: “Quân đội ta phải luôn gắn với kỷ luật sắt, chính quy mẫu mực. Không có kỷ luật nghiêm thì không thể có sức mạnh chiến đấu. Kỷ luật, chính quy chính là linh hồn, là phẩm chất đặc trưng làm nên sức mạnh vô địch của Quân đội nhân dân Việt Nam”.

Nhiệm kỳ vừa qua, cùng với quá trình tinh gọn tổ chức, điều chỉnh biên chế, hiện đại hóa trang bị, một dấu ấn nổi bật là sự chuyển biến rõ rệt trong xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật. Từ doanh trại đến thao trường, từ huấn luyện đến sẵn sàng chiến đấu và nhất là khi tiếp xúc với nhân dân… ở đâu cũng toát lên tinh thần nghiêm túc, chuẩn mực; cán bộ, chiến sĩ luôn đoàn kết tốt, kỷ luật nghiêm, sẵn sàng chiến đấu cao, được dân trọng, dân mến, dân tin. Đây chính là một trong những phẩm chất cao đẹp của “Bộ đội Cụ Hồ”.

Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XI đã xác định rõ: Xây dựng quân đội chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại; trong đó, chính quy và kỷ luật là yếu tố nền tảng, là sức mạnh cốt lõi để Quân đội nhân dân Việt Nam hoàn thanh xuất sắc mọi nhiệm vụ.

Để đạt mục tiêu đó, Đại hội đề ra hệ thống giải pháp đồng bộ: tăng cường sự lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng; đưa xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật thành nội dung trọng tâm, xuyên suốt trong nghị quyết, kế hoạch, phong trào thi đua của đơn vị; kết hợp chặt chẽ giữa “xây” và “chống”; gắn xây dựng chính quy với huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và xây dựng môi trường văn hóa quân sự “mẫu mực, tiêu biểu”. Từ mục tiêu này, các cơ quan, đơn vị toàn quân đã có nhiều sáng tạo, cách làm đột phá, thể hiện sự năng động, linh hoạt phù hợp với điều kiện thực tiễn.

Một quân đội tinh, gọn, mạnh không thể chỉ dựa vào vũ khí trang bị, mà cốt lõi nằm ở con người được rèn giũa chính quy.

Trước hết, việc chuẩn hóa nền nếp, chế độ đã được nhiều đơn vị như: Các quân khu; Biên phòng, hải quân, phòng không - không quân… thực hiện một cách bài bản. Một điển hình nhỏ như Đồn Biên phòng Tân Thanh (Lạng Sơn) kiên trì xây dựng phương châm “Huấn luyện giỏi – Kỷ luật nghiêm”. Từ quy trình báo cáo, quản lý quân số, đến thực hiện chế độ trực, sinh hoạt ngày, tuần, đều được cụ thể hóa bằng biểu mẫu chuẩn, công khai, minh bạch. Chính sự cụ thể hóa đó đã giúp kỷ luật được duy trì thực chất, không hình thức.

Cùng với đó, đổi mới công tác giáo dục, rèn luyện kỷ luật là điểm nhấn quan trọng. Thay cho lối truyền đạt một chiều, nhiều cơ quan, đơn vị, học viện, nhà trường đã đưa các tình huống thực tiễn, vụ việc điển hình cả tích cực lẫn tiêu cực vào bài giảng; tổ chức tọa đàm nhóm nhỏ, khuyến khích cán bộ, chiến sĩ phản biện, rút kinh nghiệm. Trong đó, việc nêu gương cán bộ, đảng viên được đặc biệt coi trọng, trở thành “mệnh lệnh không lời” nhưng có sức lan tỏa mạnh mẽ.

Ở Trường Sĩ quan Chính trị, mô hình “Mỗi giờ học là một bài học về kỷ luật” đã tạo chuyển biến rõ rệt trong ý thức, thái độ rèn luyện của học viên. Một số đơn vị còn ứng dụng công nghệ trong quản lý chính quy: số hóa hồ sơ cán bộ, lập lịch trực và báo cáo quân số trực tuyến, sử dụng phần mềm giám sát nền nếp sinh hoạt. Nhờ đó, chỉ huy nắm chắc tình hình, kịp thời phát hiện và xử lý vi phạm. Đây là cách làm mới, phù hợp xu hướng chuyển đổi số trong quân đội.

Đáng chú ý, nhiều đơn vị đã coi diễn tập, kiểm tra thực hành là “phép thử” kỷ luật. Thay vì chỉ kiểm tra sổ sách, báo cáo, các quân khu, quân chủng, binh chủng đưa nội dung chấp hành chính quy, kỷ luật vào các cuộc diễn tập, tình huống sát với chiến đấu. Qua đó, những “lỗ hổng” trong chấp hành kỷ luật được bộc lộ để khắc phục ngay, góp phần gắn kỷ luật với huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu.

Một điểm sáng tạo khác là việc lồng ghép xây dựng chính quy, kỷ luật với công tác dân vận, chính sách. Nhiều đơn vị vừa huấn luyện, vừa tham gia giúp dân khắc phục thiên tai, phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương. Qua đó, bộ đội được nhân dân quan tâm, nhắc nhở, hình thành “rào cản xã hội” tự nhiên đối với mọi biểu hiện vi phạm kỷ luật.

Nhờ cách làm trên, tỷ lệ vi phạm kỷ luật ở nhiều cơ quan, đơn vị giảm rõ rệt; nền nếp chế độ ngày, tuần, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu ngày càng chặt chẽ; môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, đoàn kết, thống nhất được củng cố. Không ít tập thể được công nhận “Đơn vị vững mạnh toàn diện, mẫu mực, tiêu biểu”, trở thành hạt nhân điển hình trong các phong trào thi đua.

Sự chính quy, thống nhất không chỉ thể hiện trên bình diện tập thể, mà còn thể hiện trong từng cử chỉ, lời nói, cách ứng xử hàng ngày của từng cá nhân. Cán bộ, chiến sĩ đi đứng chỉnh tề, tác phong gọn gàng, giao tiếp có văn hóa – đó chính là những hạt nhân nhỏ tạo nên bản sắc lớn. Có thể khẳng định, xây dựng chính quy đã và đang trở thành một giá trị văn hóa quân sự đặc sắc, góp phần tạo dựng hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ thời kỳ mới: Chuẩn mực, kỷ cương, văn hóa, tình nghĩa.

Điều đáng tự hào là những năm gần đây, nhiều đơn vị được đầu tư xây dựng doanh trại khang trang, chính quy, sạch đẹp. Từng phòng ở, nhà ăn, khu thể thao… đều thể hiện nếp sống ngăn nắp, chuẩn mực. Môi trường sống chính quy, nền nếp là tấm gương phản chiếu tính cách, phẩm chất của người quân nhân cách mạng. Toàn quân hoàn thành 100% các chương trình, mục tiêu về nước sạch sinh hoạt; điện hạ thế; sân, đường nội bộ; công trình vệ sinh; 98% cơ sở doanh trại được phê duyệt quy hoạch tổng thể mặt bằng; 95% doanh trại các đơn vị mới thành lập, di chuyển được đầu tư xây dựng, xoá 50% nhà cấp 4 hết hạn sử dụng xuống cấp nặng…

Đại tướng Phan Văn Giang, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó bí thư Quân ủy Trung ương, Bộ trưởng Bộ Quốc phòng khẳng định: “Chính quy không phải chỉ là hình thức, mà là sự chuẩn hóa toàn diện từ tổ chức, con người đến lối sống quân ngũ. Doanh trại chính quy, nền nếp chính quy là biểu hiện trực tiếp của kỷ luật quân đội, đồng thời tạo dựng nên hình ảnh đẹp của Bộ đội Cụ Hồ trong lòng nhân dân”.

Thực tiễn cho thấy, thành công bắt nguồn từ sự gương mẫu của cấp ủy, chỉ huy; sự nghiêm minh, công bằng trong kiểm tra, xử lý; và sự kết hợp linh hoạt các biện pháp cứng-mềm, truyền thống - hiện đại. Đây chính là “chìa khóa” để biến nghị quyết thành hành động, biến khẩu hiệu thành sức mạnh hiện hữu.

Trong giai đoạn tới, khi toàn quân tiếp tục hướng tới xây dựng Quân đội “cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, nhiệm vụ xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật càng có ý nghĩa đặc biệt. Kinh nghiệm từ những sáng tạo, đột phá của các đơn vị thời gian qua là cơ sở để toàn quân nhân rộng, tạo chuyển biến thực chất, góp phần giữ vững kỷ cương, kỷ luật – nền tảng của sức mạnh chiến đấu, sức mạnh bảo vệ Tổ quốc trong mọi tình huống.

N

ếu vũ khí trang bị là “lực”, thì kỷ luật chính là “thế”. Lực mạnh nhưng không có thế, sức mạnh sẽ tản mạn. Ngược lại, nhờ kỷ luật, mọi hành động đều thống nhất, tạo ra sức mạnh vô địch.

Đại tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Ủy viên Thường vụ Quân ủy Trung ương, Tổng Tham mưu trưởng QĐND Việt Nam, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh: “Kỷ luật chính là bản chất, là truyền thống quý báu của Quân đội nhân dân Việt Nam. Nơi nào giữ nghiêm kỷ luật, nơi đó vững mạnh, đoàn kết; nơi nào kỷ luật lỏng lẻo, ở đó sức chiến đấu suy giảm”.

Nhiệm kỳ qua, toàn quân đã phát động nhiều phong trào thi đua gắn với xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật. Khẩu hiệu “Kỷ luật là sức mạnh của quân đội”, “Đơn vị không có vụ việc vi phạm kỷ luật nghiêm trọng, mất an toàn trong huấn luyện, công tác” đã trở thành mục tiêu phấn đấu của các đơn vị.

Quân đoàn 12 và các đơn vị diễn tập hiệp đồng quân binh chủng, tháng 12-2023. Ảnh: HẢI HUY

Điển hình như Sư đoàn 312 (Quân đoàn 12) nhiều năm liền không để xảy ra vi phạm kỷ luật nghiêm trọng. Liên tục từ năm 2022 đến nay, đơn vị được Bộ Quốc phòng tặng Cờ thi đua. Lữ đoàn 146 (Vùng 4 Hải quân) duy trì nền nếp chính quy, quản lý bộ đội chặt chẽ, bảo đảm an toàn tuyệt đối trong mọi nhiệm vụ; Sư đoàn 7 (Quân đoàn 34) xây dựng mô hình “Ngày chính quy-rèn luyện theo điều lệnh”, được nhân rộng toàn quân. Những tập thể điển hình này khẳng định: kỷ luật không chỉ là biện pháp quản lý, mà còn là niềm tự hào, danh dự của mỗi đơn vị.

Kỷ luật không làm khô cứng, gò bó, mà chính là nguồn sức mạnh tinh thần vô hình, giúp bộ đội giữ vững bản lĩnh, đoàn kết, vượt qua mọi khó khăn. Trên thao trường, trong nhiệm vụ phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn, chính tinh thần kỷ luật, sự chấp hành mệnh lệnh nghiêm minh đã tạo nên hình ảnh “ở đâu khó, có bộ đội”.

Trên thao trường, trong nhiệm vụ phòng chống thiên tai, cứu hộ cứu nạn, chính tinh thần kỷ luật, sự chấp hành mệnh lệnh nghiêm minh đã tạo nên hình ảnh “ở đâu khó, có bộ đội”.

Đại hội Đảng bộ Quân đội lần thứ XII xác định: Nâng cao chất lượng xây dựng chính quy, quản lý và chấp hành kỷ luật. Chú trọng xây dựng môi trường văn hóa quân sự lành mạnh, chủ động đấu tranh phòng chống hiệu quả những tác động tiêu cực của xã hội vào đơn vị; thường xuyên quan tâm chăm lo đời sống vật chất và tinh thần cho bộ đội. Gắn xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực tiêu biểu” với xây dựng tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh tiêu biểu, lấy kết quả xây dựng chính quy, chấp hành kỷ luật là một trong các tiêu chí để xem xét, bình xét thi đua khen thưởng và xếp loại chất lượng tập thể, cá nhân hàng năm. Quan tâm bồi dưỡng kỹ năng quản lý, giáo dục bộ đội, quản lý các mối quan hệ của quân nhân cho cán bộ, chỉ huy, quản lý cấp cơ sở. Kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý nghiêm cán bộ quan lieu, cục bộ địa phương, thiếu gương mẫu để đơn vị xảy ra vụ việc nghiêm trọng.

Trong bối cảnh toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang bước vào kỷ nguyên vươn mình mạnh mẽ, công cuộc xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại có ý nghĩa chiến lược, quyết định đến sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc. Đại hội XII Đảng bộ Quân đội đã xác định rõ phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, trong đó nhấn mạnh yêu cầu toàn quân phải tiếp tục đẩy mạnh xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật, nâng cao sức mạnh chiến đấu, góp phần xây dựng Quân đội hiện đại trong tình hình mới.

Hoạt động bảo đảm kỹ thuật, huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, nâng cao sức mạnh tổng hợp của Lữ đoàn Tăng thiết giáp 22.

Trước hết, toàn quân kiên định mục tiêu xây dựng Quân đội nhân dân Việt Nam tuyệt đối trung thành với Đảng, Tổ quốc và Nhân dân. Xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật gắn liền với tăng cường giáo dục chính trị, tư tưởng, nâng cao bản lĩnh, ý chí chiến đấu cho cán bộ, chiến sĩ. Đây là yếu tố nền tảng, bảo đảm cho quân đội luôn giữ vững sự đoàn kết, thống nhất, kỷ luật tự giác và nghiêm minh.

Một trong những giải pháp trọng tâm là tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng huấn luyện, diễn tập, coi trọng huấn luyện đồng bộ, chuyên sâu, sát thực tế chiến đấu, phù hợp với tổ chức biên chế, vũ khí trang bị và nghệ thuật quân sự Việt Nam. Đại hội XII Đảng bộ Quân đội xác định: Phải xây dựng nền nếp chính quy từ cơ sở, thực hiện thống nhất điều lệnh, chế độ ngày, tuần, chế độ công tác; kết hợp chặt chẽ giữa rèn luyện kỷ luật với nâng cao chất lượng huấn luyện và xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực, tiêu biểu”.

Cùng với đó, toàn quân tập trung nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ các cấp, coi đây là nhân tố quyết định. Xây dựng đội ngũ cán bộ có bản lĩnh chính trị vững vàng, phẩm chất đạo đức trong sáng, năng lực chỉ huy, quản lý, huấn luyện, sẵn sàng nhận và hoàn thành nhiệm vụ trong mọi tình huống. Đặc biệt, cấp ủy, chỉ huy các cấp phải nêu gương, giữ nghiêm kỷ luật, nói đi đôi với làm để tạo sức lan tỏa trong toàn quân.

Nghị quyết Đại hội XII Đảng bộ Quân đội cũng nhấn mạnh việc siết chặt kỷ luật, kỷ cương, kiên quyết khắc phục tình trạng vi phạm kỷ luật, pháp luật, mất an toàn trong huấn luyện, công tác, sinh hoạt. Toàn quân triển khai đồng bộ các giải pháp: tăng cường công tác kiểm tra, giám sát; phát huy vai trò của các tổ chức quần chúng, hội đồng quân nhân; nâng cao ý thức tự giác chấp hành kỷ luật trong mỗi cán bộ, chiến sĩ. Mỗi quân nhân phải coi việc chấp hành kỷ luật, pháp luật là danh dự, trách nhiệm, là thước đo phẩm chất, nhân cách Bộ đội Cụ Hồ.

Lữ đoàn 144 (Bộ Tổng Tham mưu) tổ chức kiểm tra 3 tiếng nổ với các chiến sĩ nhập ngũ năm 2025.

Để đáp ứng yêu cầu xây dựng Quân đội hiện đại, toàn quân đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong huấn luyện, quản lý, điều hành; kết hợp huấn luyện truyền thống với hiện đại, làm chủ vũ khí, trang bị kỹ thuật mới. Đồng thời, chú trọng xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, phát huy tinh thần đoàn kết, tình đồng chí, đồng đội, tạo động lực thúc đẩy cán bộ, chiến sĩ rèn luyện, phấn đấu.

Đại hội XII Đảng bộ Quân đội xác định rõ: Xây dựng Quân đội chính quy, kỷ luật là khâu đột phá quan trọng để nâng cao sức mạnh chiến đấu. Đây không chỉ là yêu cầu trước mắt mà còn là nhiệm vụ chiến lược lâu dài, bảo đảm Quân đội luôn là lực lượng chính trị, lực lượng chiến đấu tuyệt đối trung thành, tin cậy của Đảng, Nhà nước và Nhân dân. Toàn quân quyết tâm thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nghị quyết, chỉ thị của Đảng, Nhà nước, Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, với tinh thần đoàn kết, chủ động, sáng tạo, khắc phục khó khăn, hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ được giao.

Trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh, phức tạp; chiến tranh công nghệ cao, chiến tranh không gian mạng đặt ra nhiều thách thức, việc xây dựng chính quy, rèn luyện kỷ luật càng phải được coi trọng. Toàn quân tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết của Quân ủy Trung ương về “Xây dựng Quân đội nhân dân cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, hiện đại”, trong đó kỷ luật thép là nền tảng, gắn liền với mục tiêu xây dựng quân đội tinh, gọn, mạnh.