Không thể xuyên tạc bản chất của Quốc hội vì Tổ quốc, vì Nhân dân - Bài 3: Lấy lợi ích của Nhân dân làm thước đo chính sách
Thế lực thù địch xuyên tạc rằng “Quốc hội vô cảm”, “Quốc hội không vì lợi ích của dân”, “hoạt động của Quốc hội không hiệu quả”, “đại biểu Quốc hội chỉ là nghị gật”… Nhưng thực tế là mọi hoạt động của Quốc hội từ lập hiến, lập pháp, quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước cho tới giám sát tối cao đối với hoạt động của Nhà nước đều là kết quả của quá trình lắng nghe, chắt lọc từ thực tiễn, từ nguyện vọng chính đáng của Nhân dân và đã mang lại hiệu quả thiết thực.
Việc sửa đổi Luật Bảo hiểm y tế (BHYT) năm 2024 là minh chứng rõ nét cho tinh thần pháp luật đã thực sự lắng nghe, thấu hiểu và đặt người dân ở vị trí trung tâm. Trước khi Luật Bảo hiểm y tế được sửa đổi, dù có thẻ BHYT, ông Vũ Ngọc Vợn, trú tại xã Nam Đồng, tỉnh Ninh Bình, thường xuyên không thể sử dụng quyền lợi của mình do chưa có chính sách thông tuyến khám chữa bệnh. Vì ông có lúc sinh sống ở TP Hà Nội, TP Hải Phòng, có khi ở TP Hồ Chí Minh, nhưng thẻ BHYT lại được đăng ký nơi khám chữa bệnh ban đầu ở Ninh Bình. Khi ốm đau đột xuất, ông buộc phải tự chi trả chi phí khám chữa bệnh tại nơi tạm trú, vừa tốn kém tiền bạc, vừa ảnh hưởng đến sức khỏe do không được điều trị kịp thời.
Những bất cập đó không chỉ là câu chuyện riêng của ông Vợn, mà còn là nỗi khó khăn chung của hàng triệu người dân, đặc biệt là những người thu nhập thấp, người lao động xa quê, người sống ở vùng sâu vùng xa-những đối tượng yếu thế đáng lẽ cần được bảo vệ và hỗ trợ nhiều nhất trong chính sách BHYT. Trong nhiều lần tiếp xúc cử tri, Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn đều ghi nhận những khó khăn, vướng mắc của người dân khi sử dụng BHYT. Trong quá trình bàn thảo, xây dựng Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT, tinh thần xuyên suốt được Chủ tịch Quốc hội chỉ đạo: Người dân có BHYT có quyền đi khám, chữa bệnh trên toàn quốc, tại bất kỳ tỉnh, thành phố nào và được quỹ BHYT chi trả theo quy định, tạo công bằng cho mọi người dân.
Trăn trở với thực tiễn, lắng nghe nguyện vọng chính đáng của người dân, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT được Quốc hội thông qua ngày 27-11-2024 đã có hàng loạt những đổi mới như quy định mức hưởng BHYT khi thực hiện thông cấp khám, chữa bệnh BHYT theo hướng không phân biệt địa giới hành chính theo tỉnh, giữ ổn định tỷ lệ mức hưởng BHYT theo quy định của luật hiện hành và mở rộng với một số trường hợp...
Hàng loạt quyết sách quan trọng về an sinh xã hội cũng đã được Quốc hội thông qua như: Giảm thời gian đóng bảo hiểm xã hội tối thiểu để hưởng lương hưu từ 20 năm xuống 15 năm; bổ sung chế độ thai sản cho người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện; giảm độ tuổi được hưởng trợ cấp hưu trí xã hội xuống 75 tuổi; hay những chính sách về miễn, hỗ trợ học phí cho học sinh, phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 3-5 tuổi, thúc đẩy tiếp cận tín dụng ưu đãi cho hộ nghèo và hộ kinh doanh... Tất cả những quyết sách này khẳng định rằng Quốc hội luôn lấy con người làm trung tâm, nắm bắt hơi thở cuộc sống, lắng nghe nguyện vọng chính đáng của người dân, biến pháp luật thành công cụ cụ thể để cải thiện đời sống, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của Nhân dân.
Theo ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên hoạt động chuyên trách Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội, một minh chứng cho thấy Quốc hội đã thể hiện rõ tinh thần “lập pháp vì cuộc sống” với những nỗ lực mở đường cho kinh tế tư nhân phát triển.
Ông Phan Đức Hiếu dẫn chứng bằng các dấu mốc quan trọng thể hiện nỗ lực mở đường này. Dấu mốc quan trọng đầu tiên là năm 1990, khi Quốc hội thông qua Luật Công ty và Luật Doanh nghiệp tư nhân, chính thức cho phép khu vực kinh tế tư nhân hoạt động. Dấu mốc thứ hai là năm 1999, Luật Doanh nghiệp đánh dấu bước tiến quan trọng khi mở rộng quyền tự do kinh doanh, doanh nghiệp được làm những gì pháp luật không cấm, là tiền đề để cải thiện môi trường kinh doanh và từ đó, bức tranh kinh tế tư nhân Việt Nam dần được khởi sắc. Dấu mốc quan trọng thứ ba của khu vực kinh tế tư nhân được ông Phan Đức Hiếu đề cập đó là sự ra đời của Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4-5-2025 của Bộ Chính trị về phát triển kinh tế tư nhân được ban hành và chỉ 12 ngày sau, tại Kỳ họp thứ chín, Quốc hội khóa XV đã thể chế hóa tinh thần nghị quyết thông qua Nghị quyết số 198/2025/QH15 của Quốc hội về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân. Nghị quyết này đánh dấu lần đầu tiên có văn bản pháp lý quy định rõ không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, hành chính, dân sự, cùng các chính sách đặc biệt được ban hành gồm chính sách thuế, đất đai, hạ tầng và chuyển giao công nghệ; cải cách thủ tục đầu tư, cấp phép; tăng khả năng tiếp cận tín dụng và huy động vốn của khu vực tư nhân...
Với 3 khóa tham gia Quốc hội (XIII, XIV, XV), đại biểu Tô Văn Tám (đoàn Quảng Ngãi) cảm nhận rằng, tư duy pháp lý của đại biểu Quốc hội ngày càng đổi mới, pháp luật không phải là để ràng buộc, cấm đoán mà là để mở rộng khuyến khích sáng tạo, tạo ra nguồn lực của phát triển. Chung cảm nhận, với 4 khóa tham gia Quốc hội (IX, X, XI, XII), nguyên Phó chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Kiên đánh giá cao hoạt động của Quốc hội ngày càng dân chủ hơn, không ngừng đổi mới về mọi mặt. Hoạt động Quốc hội rất khẩn trương, khối lượng công việc rất lớn, có nhiều kỳ họp bất thường diễn ra nhưng với tinh thần trách nhiệm cao, Quốc hội vẫn hoàn thành nhiệm vụ.
Trước hết, phải kể đến những kỳ họp bất thường, những phiên họp trực tuyến để xem xét, quyết định nhiều vấn đề cấp bách của đất nước. 9 kỳ họp bất thường của Quốc hội khóa XV đã được tổ chức khẩn trương xem xét, quyết định nhiều vấn đề cấp bách của đất nước. Còn nhớ, tại Kỳ họp bất thường lần thứ nhất, Quốc hội khóa XV, Nghị quyết số 43 được Quốc hội ban hành trong bối cảnh đặc biệt, với nhiều chính sách chưa từng có tiền lệ nhằm đạt "mục tiêu kép" vừa phòng, chống dịch, vừa phục hồi phát triển kinh tế. Các quyết định về công tác nhân sự, phục vụ cuộc cách mạng sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy, đáp ứng yêu cầu rất cao của đất nước trong kỷ nguyên mới,… cũng được Quốc hội khẩn trương ban hành. Đó chính là minh chứng cho một Quốc hội hành động, luôn đặt lợi ích của quốc gia và Nhân dân lên trên hết, trước hết.
Tinh thần đổi mới của Quốc hội thể hiện cả ở việc rút ngắn trình tự xây dựng pháp luật và ngay trong nội dung từng đạo luật được Quốc hội thông qua. Không ôm đồm, cầu toàn, các đạo luật ngày càng được thiết kế theo hướng nguyên tắc hóa, chỉ quy định những vấn đề cốt lõi, còn lại giao Chính phủ quy định chi tiết.
Việc triển khai xây dựng Quốc hội số và ứng dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo trong chuyển đổi số của Quốc hội được thực hiện quyết liệt, thể hiện quyết tâm của Quốc hội trong việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ tiên tiến để nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động, đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước trong giai đoạn mới. Nhờ đó, số lượng, chất lượng các luật, nghị quyết được thông qua trong nhiệm kỳ Quốc hội khóa XV tăng lên qua từng kỳ họp. Tính riêng số lượng luật, nghị quyết được thông qua trong năm 2024 nhiều nhất từ đầu nhiệm kỳ tới nay với 31 luật, 42 nghị quyết (chiếm gần 50% tổng số nhiệm vụ lập pháp đã hoàn thành từ đầu nhiệm kỳ đến nay). Bước sang năm 2025, chỉ trong Kỳ họp thứ chín, Quốc hội đã xem xét, cho ý kiến về 54 dự án luật, nghị quyết thuộc công tác lập hiến, lập pháp (thông qua 34 luật, 14 nghị quyết và cho ý kiến 6 dự án luật khác). Đó là một khối lượng công việc lập hiến, lập pháp khổng lồ với nhiều nhiệm vụ khó, lần đầu tiên được Quốc hội tiến hành cùng lúc.
Tương tự, tại Kỳ họp thứ mười, Quốc hội sẽ xem xét, quyết định: 66 nội dung, nhóm nội dung (49 dự án luật, 4 nghị quyết thuộc công tác lập pháp; 13 nhóm nội dung về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, giám sát và các vấn đề quan trọng khác).
(Còn nữa)
- Nội dung: NHÓM PHÓNG VIÊN BÁO QĐND
- Ảnh: BÁO QĐND và VĂN PHÒNG QUỐC HỘI
- Kỹ thuật, đồ họa: TRUNG THÀNH