Độc đáo lễ hội làng Giang Xá tưởng nhớ vua Lý Nam Đế

Làng Giang Xá (thị trấn Trạm Trôi, huyện Hoài Đức, Hà Nội) là một trong những nơi thờ tự chính Lý Nam Đế - người anh hùng dân tộc, vị vua khai sinh ra triều đại Tiền Lý và lập nên nhà nước Vạn Xuân vào thế kỷ thứ VI.

Theo sử sách, Lý Nam Đế tên thật là Lý Bí, sinh ra ở thôn Cổ Pháp (nay thuộc phường Tiên Phong, thành phố Phổ Yên, tỉnh Thái Nguyên). Cha mẹ mất sớm, ông được Pháp tổ thiền sư đưa về nuôi dưỡng và tu tập tại chùa Linh Bảo (tức Bảo Phúc Tự - chùa Giang Xá, huyện Hoài Đức). Lý Bí lớn lên có tài văn võ song toàn, lại có chí lớn, ông căm ghét chế độ đô hộ nhà Lương, bất mãn với sự tham lam tàn bạo của Tiêu Tư nên đã ngầm chiêu mộ quân sĩ để khởi nghĩa chống giặc nhà Lương...

Sau khi chiến thắng giặc Lương, ngày 12 tháng Giêng năm Giáp Tý (tức năm 544), Lý Bí lên ngôi Hoàng đế, xưng là Nam Việt Đế, đặt tên nước là Vạn Xuân, lấy niên hiệu là Thiên Đức.

Để tưởng nhớ công ơn về một vị vua anh minh, văn võ song toàn, có công lập nước, khai quốc, hằng năm, người dân làng Giang Xá đều lấy ngày 12 tháng Giêng để mở hội. Hội làng được tổ chức 5 năm một lần, trong đó có nghi thức tế lễ và rước kiệu thánh theo phong tục truyền thống từ rạng sáng, kết hợp với hội cờ người đã tạo nên nét độc đáo cho hội làng Giang Xá mỗi khi mở hội.

Ngay từ 3 giờ sáng, trước cung cấm của Thánh, các ban chuẩn bị làm lễ, xin phép rước thánh.
Điếu văn xin rước thánh và mở hội làng Giang Xá tỏ lòng thành kính với vua Lý Nam Đế.
Long ngai của vua Lý Nam Đế được rước về đền Giang Xá để khai hội.
Đi đầu đoàn rước là đội múa lân rồng phun lửa.
Tiếp sau là ngựa và voi của vua.
Cùng các kiệu hoa, kiệu quả…
Kiệu thánh đi cuối cùng, theo trước lần lượt là quan văn, quan võ, nam thanh, nữ tú và có lọng che.
Tại các xóm có thánh đi qua đều trang trí lễ, có các cụ mặc áo đỏ đứng cung nghênh.
Kiệu thánh được rước về đình Giang Xá.
Các quan làm các nghi thức lễ tế tại đình Giang Xá.
Rất đông người dân và du khách thập phương tới theo dõi lễ rước kiệu thánh và phát trực tiếp trên mạng xã hội.
Cờ người là tên gọi khác của môn Cờ tướng, do người đóng thế thành các quân cờ. Bàn cờ được thiết kế vuông vức ở giữa khoảng sân rộng hoặc sân đình.
Mỗi ván cờ gồm 32 quân, bao gồm 16 nam và 16 nữ, chia thành 2 phe.
Ngoài 32 người chơi trong sân, Cờ người không thể thiếu người thứ 33 là Tổng cờ, tức là trọng tài của bàn cờ.
Mỗi ván cờ gồm 32 quân, bao gồm 16 nam và 16 nữ, chia thành 2 phe. Đây là những nam thanh, nữ tú là con cháu trong làng Giang Xá.
Mỗi ván đấu Cờ người thường kéo dài 2 giờ. Nếu sau 2 giờ vẫn chưa kết thúc, ban tổ chức sẽ cho bốc thăm để phân chia thắng bại.
Rất đông người dân và du khách thập phương tới theo dõi lễ rước kiệu thánh và phát trực tiếp trên mạng xã hội.

KIM GIANG - VĂN HIỀN (thực hiện)