Những người phụ nữ “chép sử” bằng phim

Viện Phim Việt Nam đang lưu giữ, bảo quản gần 80.000 cuốn phim nhựa 35mm, 16mm, hơn 20.000 tên phim và hàng chục ngàn băng video trong hệ thống kho phim tại Hà Nội và TP Hồ Chí Minh. Tại đây, chúng tôi được chứng kiến công việc hàng ngày của các cô, các chị, các em, những người phụ nữ tỉ mỉ nhẹ nhàng tỉ mỉ với từng cuộn phim, từng tấm poster quý hiếm của nền điện ảnh nước nhà. Công việc thầm lặng của họ góp phần lưu giữ những thước phim quý của thời đại, góp phần kể câu chuyện lịch sử hào hùng, bi tráng, những thành tựu to lớn của nước nhà cho các thế hệ mai sau.

Phóng viên Báo Quân đội nhân dân trân trọng gửi tới bạn đọc hình ảnh đẹp về những người phụ nữ chép sử bằng phim.

NGUYỄN TUẤN HUY (thực hiện)

Bảo quản phim bắt đầu từ công tác lưu trữ, đánh số các thước phim, phân loại theo tên, số cuộn, vị trí và các tài liệu đính kèm…
Các tài liệu, như quyết định sản xuất, kịch bản, ảnh, bài báo, bài phân tích đánh giá cũng được lưu trữ cùng tại phòng tư liệu để có đầy đủ thông tin nhất về cuộn phim, thước phim đang lưu trữ.
Hiện ở Viện Phim Việt Nam cũng đang lưu trữ nhiều poster phim quý hiếm, là poster giới thiệu về các bộ phim được công chiếu trong hay đi triển lãm nước ngoài, các bản poster này được vẽ tay hoặc in, có những bản từ thời đầu của những phim kinh điển của nền điện ảnh nước nhà.
Poster bằng tiếng Nhật phim Cánh đồng hoang của đạo diễn Nguyễn Hồng Sến khi công chiếu tại Nhật Bản.
Công việc bảo quản các tài liệu hiện vật đi kèm của phim cũng rất quan trọng, giúp khán giả có cái nhìn trọn vẹn hơn về những thước phim quý.
Hiện nay ngoài lưu trữ bảo quản phim nhựa gốc tại kho, Viện Phim Việt Nam đã tiến hành số hóa phần lớn các phim. Sau khi số hóa các phim sẽ được kiểm tra, nếu có lỗi sẽ tiến hành phục chế. Công việc có sự hỗ trợ của máy tính hiện đại nhưng cũng đòi hỏi sự tỉ mỉ cần thận, xử lý bụi, mốc, vết xước dăm, vết loang.
24 hình/ giây, các nhân viên phải phục chế từng flame hình. Đối với các vết xước to, sâu phải sửa thủ công bằng tay. Trung bình một thước phim dài 30 phút, tùy tình trạng thời gian phục chế kéo dài khoảng 2-3 tháng.
Các bộ phim được kiểm tra thường xuyên tại phòng Hồ sơ Phim mục nhằm phát hiện các lỗi để tiến hành phục chế.
Các cuộn phim được chạy kiểm tra nhằm tìm kiếm phát hiện các lỗi.
Công tác kiểm tra phim được tiến hành cẩn thận, ghi chép từng lỗi để có phương án xử lý tối ưu.
Chi tiết một phần của bàn kiểm tra phim nhựa.
Dù được bảo quản ở nhiệt độ, độ ẩm tối ưu, nhưng sau thời gian, các thước phim cũng không tránh khỏi những hư tổn, đặc biệt là mốc và bụi, do đó, công tác tu sử, kiểm tra kỹ thuật của phim nhựa luôn được chú trọng. Nhất là với các thước phim có giá trị lịch sử, các tư liệu quý hiếm.
Cô Nguyễn Thị Liên đã làm công việc này 25 năm, dù nghỉ hưu được 2 năm nhưng do đặc thù công việc, cô vẫn tiếp tục kéo dài công tác, vừa là niềm đam mê nhưng cũng là để truyền lại kinh nghiệm cho lớp trẻ.
Cô Liên cho biết, cái khó nhất của công việc này là đòi hỏi sự tỉ mỉ và rất tinh mắt để phát hiện những lỗi của phim. Đôi khi là cảm giác đôi bàn tay và kinh nghiệm của người làm.
Mỗi lần gặp các phim bị lỗi, đứt, vấp răng phim trong quá trình chiếu hay khai thác nhân viên phải dùng loại băng dính đặc biệt để cố định, khắc phục.
Hai thế hệ, cách nhau hơn 30 năm tuổi đời nhưng cùng nhau chia sẻ công việc thầm lặng bảo quản những thước phim quý của thời đại.

Với những đặc thù về công việc, khó khăn trong việc đào tạo, do đó không ít người làm công việc này, đặc biệt là người trẻ, đây cũng là khó khăn lớn của Viện Phim Việt Nam trong giai đoạn hiện nay.

Trong kho lạnh bảo quản phim, nhiệt độ duy trì ở mức 10 độ và độ ẩm khoảng 35%, công việc nặng nhọc này cần có bàn tay và sức mạnh của nam giới.
Nhân viên đối soát phiếu xuất kho với các cuộn phim để lấy đúng phim, đúng số cuộn phục vụ cho công tác kiểm tra, bảo dưỡng.
Công việc thầm lặng nhưng đầy tự hào của những người phụ nữ chép sử bằng phim tại Viện Phim Việt Nam luôn có sự đồng hành, hỗ trợ của các đồng nghiệp nam.